Οι ναύσταθμοι του Πειραιά – ραχοκοκαλιά της Αθηναϊκής Δημοκρατίας

Η εξέχουσα θέση της Αθήνας κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. βασιζόταν κυρίως στη ναυτική της υπεροχή. Ανάλογη ήταν και η σημασία των λιμένων της Αθήνας στον Πειραιά, στους ναυστάθμους των οποίων στεγάζονταν εκατοντάδες τριήρεις αποτελώντας το κυριότερο μέσο επιβολής της Αθηναϊκής θαλάσσιας κυριαρχίας.

 Σύμφωνα με ανώνυμο Αθηναίο συγγραφέα, οι ναύσταθμοι του Πειραιά ξεπερνούσαν σε μεγαλείο ακόμα και τα αρχιτεκτονήματα της Ακροπόλεως των Αθηνών: «δέσποιν’ ἁπασῶν πόντι Ἀθηναίων πόλι, ὡς μοι καλόν σου φαίνεται τό νεώριον, ὡς καλός ο Παρθενῶν, καλός δ’ ὁ Πειραεύς.»
Η διάλεξη αυτή θα συνοψίσει τα σημαντικότερα αποτελέσματά των ερευνών του Zea Harbour Project, μέσω των οποίων αποκαλύφθηκε η εξέλιξη των ναυστάθμων από την πρώιμη φάση τους στο τέλος του 6ου αιώνα π.Χ. ή στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., μέχρι την ήττα του Αθηναϊκού στόλου στη ναυμαχία της Αμοργού το 322 π.Χ. όταν και η Αθηναϊκή ναυτική κυριαρχία έδωσε τη θέση της στην Μακεδονική ηγεμονία.
Ο Δρ. Bjørn Lovén, του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, ειδικεύεται στη μελέτη αρχαίων λιμένων και καταποντισμένων χώρων. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Κλασσική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Άαρχους και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Διετέλεσε διευθυντής του Zea Harbour Project από το 2001 και συνδιευθύνει τις πρόσφατες έρευνες στο αρχαίο λιμάνι του Λεχαίου στην Κόρινθο. Έχει εμπειρία πεδίου 5.5 χρόνων (40 μήνες ερευνών σε καταποντισμένες περιοχές, 9.5 μήνες σε ναυάγια και 16.5 μήνες σε χερσαίες ανασκαφές). Ο Δρ. Lovén και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν το 2011 τον πρώτο τόμο μιας μονογραφίας για τους νεώσοικους και τα νεωλκεία του λιμένα της Ζέας, ενώ ο δεύτερος τόμος αναμένεται να δημοσιευτεί φέτος ολοκληρώνοντας τις έρευνες των λιμενικών εγκαταστάσεων της Ζέας.
ΠΗΓΗ