Πρώτες εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Πλανκ άγνωστων γιγάντιων σχηματισμών

Μερικές από τις μεγαλύτερες γαλαξιακές δομές που έχουν παρατηρηθεί ποτέ στο σύμπαν, άγνωστες μέχρι σήμερα, εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Πλανκ, καθώς η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία έδωσε στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία από τις παρατηρήσεις του. Οι κοσμικοί «γίγαντες» που εντοπίστηκαν, είναι μεγάλες ομάδες γαλαξιών, που συγκλίνουν μεταξύ τους από τις τεράστιες βαρυτικές δυνάμεις και οι διαστάσεις τους φτάνουν τα δεκάδες εκατομμύρια έτη φωτός, ενώ βρίσκονται σε απόσταση 4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Εικόνα του Ουρανού από το διαστημικό παρατηρητήριο Planck

Οι αστρονόμοι δήλωσαν ότι ήδη το Planck έχει δημιουργήσει ένα κατάλογο περίπου 15.000 νέων ουράνιων αντικειμένων. Μεταξύ αυτών, έκανε περισσότερες από 20 ανακαλύψεις ομάδων γαλαξιών, άγνωστων μέχρι τώρα στους επιστήμονες, ενώ επιβεβαίωσε την ύπαρξη άλλων 169 ομάδων γαλαξιών. Κάθε ομάδα περιέχει τουλάχιστον 100 γαλαξίες και κάθε γαλαξίας ένα δισεκατομμύριο άστρα. Παράλληλα, περιέχουν κολοσσιαίες ποσότητες αόρατης «σκοτεινής ύλης».

Τα όργανα του διαστημικού παρατηρητηρίου είναι πιο τεχνολογικά εξελιγμένα από κάθε άλλο παρατηρητήριο που έχει ποτέ εκτοξευτεί στο διάστημα και οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι θα μπορέσει να «σαρώσει» τουλάχιστον πέντε φορές το σύνολο του ουρανού με περισσότερη ακρίβεια από ποτέ, φτάνοντας στις χωροχρονικές εσχατιές του σύμπαντος, λίγο μετά την «Μεγάλη Έκρηξη». Μεταξύ άλλων, οι αστροφυσικοί ελπίζουν ότι το νέο τηλεσκόπιο θα αποδείξει την θεωρία του «κοσμικού πληθωρισμού», δηλαδή την απότομη επέκταση του σύμπαντος αμέσως μετά τη γέννησή του.

Ένα χρόνο μετά την εκτόξευσή του, το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Planck, επιφορτισμένο με τη μελέτη της ιστορίας του Σύμπαντος, έχει ανακαλύψει μεταξύ άλλων 10.000 γιγάντια, παγωμένα νέφη αερίων, μέσα στα οποία σχηματίζονται χιλιάδες νέα άστρα.

Παρόλο που τα στάδια ζωής των άστρων έχουν ήδη μελετηθεί εκτενώς, η διαδικασία της ίδιας της γέννησης των άστρων παραμένει σχετικά ασαφής. Αυτό ίσως αλλάξει χάρη στα πρώτα δεδομένα της αποστολής Planck.

Στο μεταξύ, το Planck έχει κι άλλα πολλά να μελετήσει. Τα όργανα του σκάφους λειτουργούν σε θερμοκρασία κοντά στο απόλυτο μηδέν, προκειμένου να μπορούν να καταγράψουν τα μικροκύματα που εκπέμπουν ακόμα και τα ψυχρότερα σώματα του Σύμπαντος.

Ορισμένα από τα νέφη αστρογένεσης που ανακάλυψε το Planck, για παράδειγμα, έχουν θερμοκρασία μόλις 7 βαθμούς πάνω από το απόλυτο μηδέν (-273,15 βαθμοί Κελσίου).

Οι υπεύθυνοι της αποστολής παρουσίασαν πάντως και άλλα αποτελέσματα από την αποστολή. Μεταξύ άλλων ανακοίνωσαν ότι η μυστηριώδης «ομίχλη» μικροκυμάτων που καλύπτει τον Γαλαξία μας προέρχεται από διαστρικά σωματίδια σκόνης που περιστρέφονται με μεγάλη ταχύτητα και εκπέμπουν ακτινοβολία.

Το Πλανκ (φέρει το όνομα του διάσημου γερμανού φυσικού Μαξ Πλανκ, «πατέρα» της κβαντικής θεωρίας), εκτοξεύτηκε τον Μάιο του 2009 και βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Εστιάζει τα όργανά του (που παρατηρούν σε εννέα διαφορετικές συχνότητες τον ουρανό, τόσο υψηλές όσο και χαμηλές) στο αρχέγονο «πρώτο φως», δηλαδή στην μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου («απόηχο» του Big Bang), για να αποκαλύψει τα μυστικά του πρώιμου σύμπαντος. Τα σχετικά αποτελέσματα των παρατηρήσεών του αναμένεται να ανακοινωθούν αναλυτικά το 2013.

http://www.physics4u.gr