Η φύση έχασε το... μέτρο!

Μία από τις πιο δυσάρεστες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ανακάλυψαν πρόσφατα οι Αμερικανοί επιστήμονες σε όλα τα είδη της βιοποικιλότητας..που δοκιμάζονται βάναυσα από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Θηλαστικά, ερπετά, πτηνά, ψάρια και φυτά, μειώνουν δραστικά το μέγεθός τους σε μία προσπάθεια να επιβιώσουν στις νέες αντίξοες συνθήκες από τη μεταβολή του κλίματος.

Σε αυτή τη διαπίστωση κατέληξαν οι ερευνητές από το αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα μαζί με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης. Οι ερευνητές εξέτασαν μία σειρά ειδών του οικοσυστήματος, παίρνοντας ως μέτρο σύγκρισης τα απολιθώματά τους, και λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση του νόμου της εξέλιξης των ειδών. Με έκπληξη διαπίστωσαν ότι τα τελευταία 50 χρόνια η κλιματική αλλαγή συρρίκνωσε αδικαιολόγητα το μέγεθός τους από 50 έως 75%.

«Τα είδη της χλωρίδας και της πανίδας μικραίνουν», λέει η επικεφαλής του προγράμματος δρ Τζένιφερ Σέρινταν και συνεχίζει: «Τα περισσότερα από αυτά αντιδρούν αρνητικά στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οπως θα ήταν λογικό, ο νόμος της εξέλιξης θα επέφερε οπωσδήποτε κάποια αυξομείωση στο μέγεθός τους. Ομως εδώ δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Υπάρχει η ανθρώπινη παρέμβαση».

Γιατί συμβαίνει

Το πιο ανησυχητικό από όλα είναι ότι η μείωση της μάζας που παρατηρείται ξεκινά από τη βάση της τροφικής αλυσίδας και επεκτείνεται ανησυχητικά μέχρι την κορυφή, επηρεάζοντας τα σαρκοφάγα θηλαστικά.

Τα δυσάρεστα νέα ήρθαν από τον Αρκτικό κύκλο και την απειλούμενη πολική αρκούδα. Το επιβλητικό θηλαστικό, με βάρος 300 κιλών και μήκος που ξεπερνά τα 3 μέτρα, γεννάει κάθε χρόνο όλο και πιο μικρά κουτάβια. Οι ερευνητές παρατήρησαν μείωση της μάζας τους που ξεπερνά το 67% σε σχέση με τα αρκουδάκια που γεννιούνταν τον προηγούμενο αιώνα.

Ομως το πρόβλημα αρχίζει να περνάει σταδιακά και στα μικρά θηλαστικά που βρίσκονται στο αμέσως επόμενο στρώμα της τροφικής αλυσίδας. Αυτήν τη φορά μελετήθηκαν διάφορα είδη τρωκτικών, όπως οι σκίουροι και οι αρουραίοι του δάσους, καθώς και το απειλούμενο κόκκινο ελάφι. Ολα αυτά τα είδη παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια μειωμένη μάζα, που ξεκινά από το 10% του συνολικού όγκου των ζώων και φτάνει μέχρι και το 50%.

Κατεβαίνοντας ένα επίπεδο την τροφική αλυσίδα, οι ερευνητές παρατήρησαν σημαντική συρρίκνωση στη μάζα των ερπετών και των φιδιών.

Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μείωση της τάξης του 14% στη μάζα της σπάνιας σαλαμάνδρας, ενώ το πράσινο ιγκουάνα, που μπορεί να φτάσει σε μήκος το 1,5 μέτρο, τα τελευταία 50 χρόνια έχει μειώσει τη μάζα του έως και 75%. Αντίστοιχες μειώσεις σημειώνονται και σε διάφορα είδη βατράχων και φρύνων.

Τέλος στην κατώτερη βαθμίδα της τροφικής αλυσίδας παρατηρείται μείωση στη μάζα διάφορων εντόμων, που ξεκινά από 50%. Μέχρι στιγμής, η έρευνα έχει διαπιστώσει σοβαρή συρρίκνωση στο μέγεθος των σκαθαριών, των μυρμηγκιών και των μελισσών. Από τη μέγγενη της κλιματικής αλλαγή, όμως, δεν ξεφεύγουν οι αράχνες, οι σφήκες, ακόμα και τα τζιτζίκια, με αντίστοιχες μειώσεις.

«Παρατηρούμε ένα φαινόμενο ντόμινο», επισημαίνει ο Δημήτρης Ιμπραήμ, συντονιστής εκστρατειών της Greenpeace Ελλάδας. «Ξεκινά από τη βάση της τροφικής αλυσίδας και φτάνει έως τα μεγάλα σαρκοφάγα. Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να εξετάσει αναλυτικά και να αξιολογήσει τις δυσάρεστες επιπτώσεις του κλίματος στη βιοποικιλότητα, καθώς δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού».

Συρρικνώνονται και τα φυτά

Οι λιγότερες βροχές και η εκτεταμένη ερημοποίηση που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες έχει ως συνέπεια να φτωχαίνει και τη γονιμότητα του εδάφους. Εξίσου καταστροφική δραστηριότητα έχει και η δράση των πυρκαγιών όπως επίσης και των πλημμυρικών φαινομένων, τα οποία μετατρέπουν τα εδάφη σε σεληνιακό τοπίο. Διάφορα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στο χώμα εξαφανίζονται με γοργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ευφορία της γης. Προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες τα φυτά που βρίσκονται στη βάση της τροφικής αλυσίδας συρρικνώνουν το μέγεθός τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα τροπικά δάση. Οι ερευνητές διακρίνουν ότι η βιομάζα τους έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια έως και 20%, ενώ τα δενδρώδη φυτά έχουν και αυτά συρρικνωθεί αισθητά.

real.gr