Μειώνεται η θρησκευτικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο – στοιχεία από την παγκόσμια έρευνα της WIN-Gallup

Μεταφέρουμε άρθρο του Tom Heneghan, Θρησκευτικού Συντάκτη του Reuters και ρίχνουμε και μια κλεφτή ματιά στα αποτελέσματα της έρευνας.

Πρώτα το άρθρο…

ΠΑΡΙΣΙ | Τετάρτη  8 Αυγούστου, 2012 1:41pm EDT

(Reuters) – Στην παραδοσιακά Καθολική Ιρλανδία καταγράφηκε η μεγαλύτερη πτώση σε παγκόσμιο επίπεδο ανάμεσα στους ανθρώπους που αποκαλούν τους εαυτούς τους θρησκευόμενους, όπως διαφαίνεται από μια νέα μελέτη η οποία παρακολουθεί την διεθνή τάση σε θέματα πίστης και αθεϊσμού τα τελευταία χρόνια.

Μόνο το 47% των Ιρλανδών που συμμετείχαν στην δημοσκόπηση ανέφερε ότι είναι θρησκευόμενοι, μια πτώση κατά 22% από το 69% που είχε αναφερθεί στην τελευταία αντίστοιχη δημοσκόπηση το 2005, σύμφωνα με την WIN-Gallup.

Η μέση θρησκευτικότητα στις 57 χώρες που περιλαμβάνονται στην δημοσκόπηση ήταν 59%, μια μείωση κατά 9 μονάδες από το 2005.

Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των ανθρώπων που δηλώνουν πεπεισμένοι αθεϊστές αυξήθηκε παγκοσμίως από 4% το 2005 σε 7% φέτος. Η μεγαλύτερη αύξηση ήταν στην Γαλλία.

Η Sinead Mooney, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ερευνητικής εταιρίας RED C με έδρα το Δουβλίνο, η οποία διενήργησε την δημοσκόπηση στην Ιρλανδία, ανέφερε δύο λόγους στους οποίους οφείλεται η κατάταξη της Ιρλανδίας αμέσως μετά το Βιετνάμ, ανάμεσα στις χώρες με την μεγαλύτερη πτώση στο αίσθημα θρησκευτικότητας.

”Προφανώς, ήταν όλα τα σκάνδαλα της εκκλησίας την περίοδο αυτή – τα οποία ήταν τεράστια” είπε, αναφερόμενη στις επαναλαμβανόμενες αποκαλύψεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης από ιερείς, οι οποίοι κατέστρεψαν την εικόνα του Ρωμαιοκαθολικισμού στην Ιρλανδία.

”Επίσης, καθώς οι χώρες γίνονται πιο πλούσιες, τείνουν να χάνουν την αίσθηση της θρησκείας”, είπε. ”Γίναμε πλουσιότεροι…τουλάχιστον στην αρχή αυτής της περιόδου”.

Οι χώρες στις οποίες οι περισσότεροι άνθρωποι αυτοχαρακτηρίζονται ως θρησκευόμενοι ήταν η Γκάνα (96%), η Νιγηρία (93%) και η FYROM* (90%). Οι περισσότερο πεπεισμένοι αθεϊστές βρίσκονται στην Ιαπωνία (31%), Τσεχία (30%) και Γαλλία (29%).

Αφρική: Η περισσότερο πιστή περιοχή 

Μια πιστή παράδοση δεν σημαίνει απαραίτητα και ανάλογη θρησκευτικότητα. Από τους 51.927 ανθρώπους που συμμετείχαν στην δημοσκόπηση, 97% των Βουδιστών, 80% των Ινδουιστών και 81% των Καθολικών περιέγραψαν τους εαυτούς τους ως θρησκευόμενους.

Το ποσοστό αυτό πέφτει στο 74% για τους Μουσουλμάνους και μόνο 38% στους Εβραίους, αναφέρει η δημοσκόπηση.

Η Αφρική ήταν πρώτη στην λίστα με τις πιο πιστές περιοχές του κόσμου, με 89% των ανθρώπων να αποκαλούν τους εαυτούς τους θρήσκους. Ακολουθούν η Λατινική Αμερική (84%), Νότια Ασία (83%) και Αραβικός κόσμος (77%).

Η Βόρεια Ασία ήταν η λιγότερο θρησκευόμενη  περιοχή με 17%, ενώ ακολουθεί η Ανατολική Ασία με 39%. Η Βόρεια Αμερική είχε ποσοστό 57%, η Δυτική Ευρώπη 51% και η Ανατολική Ευρώπη 66%.

Η προσκόλληση στην θρησκεία ήταν σε υψηλά επίπεδα σε περιοχές τις οποίες η δημοσκόπηση τις αναφέρει ως σημεία αναφοράς** – το μουσουλμανικό Ιράκ (88%), το Πακιστάν (84%), το Αφγανιστάν (83%) και οι περιοχές τις Παλαιστίνης (65%).

Η έρευνα που τώρα δημοσιεύεται από τα μέλη του δικτύου, δεν προσέφερε ανάλυση στα αποτελέσματα, παρά μόνο παρείχε τα ποσοστά τα οποία υποστηρίζουν μια τάση δεκαετιών: Αυτή της μειούμενης θρησκευτικότητας στις περισσότερες χώρες που προοδεύουν σε οικονομικό επίπεδο.

Δεν ήταν ξεκάθαρο γιατί το Βιετνάμ, όπου η κομουνιστική κυβέρνηση επέτρεψε κάποια θρησκευτική ελευθερία, αλλά και άσκησε πιέσεις σε ομάδες πιστών στα πρόσφατα χρόνια, ήταν η χώρα με την μεγαλύτερη πτώση στην θρησκευτικότητα.

It was not clear why Vietnam, where the communist government has allowed some religious freedom but also harassed some faith groups in recent years, led the world in the drop in religiosity.

Η Μεγάλη Βρετανία δεν συμπεριλήφθηκε στην έρευνα λόγω τεχνικών προβλημάτων, κατά την διάρκεια της διεξαγωγής της έρευνας από τον Νοέμβρη έως τον Ιανουάριο, είπε η Mooney.

(Έρευνα Tom Heneghan, Σύνταξη Michael Roddy / μετ. Κωτσαρίκος)

* η οποία στο άρθρο αναφέρεται ως ”Macedonia”

** flash-points στο άρθρο.

Και τώρα μερικά ενδιαφέροντα από την έρευνα:

Κατ’ αρχήν η ερώτηση ακριβώς ήταν:

Ανεξάρτητα με το αν πηγαίνετε σε κάποιο χώρο λατρείας, θα λέγατε ότι είστε ένα θρησκευόμενο άτομο, ένα μη θρησκευόμενο άτομο ή ένας πεπεισμένος αθεϊστής;

Όσοι γνωρίζουν από στατιστική έχουν ήδη ακτινογραφήσει την ερώτηση. Σύμφωνα με τους ερευνητές κάποιος στον κόσμο μπορεί να είναι θρησκευόμενος, μη θρησκευόμενος ή αθεϊστής.  Επιπλέον ο ποιητής της ερώτησης θεωρεί ως δεδομένο ότι μπορεί κάποιος να θεωρεί τον εαυτό του θρησκευόμενο χωρίς να πηγαίνει στον χώρο εκείνο που έχει ορίσει η θρησκεία του, ως χώρο λατρείας. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Εσείς γνωρίζετε καλύτερα.

Διαβάζοντας την ανακοίνωση διαπιστώνουμε ότι η Ελλάδα απουσιάζει από την έρευνα. Να υποθέσω γιατί ή να μην το κάνω; Ας μην το κάνω, μέρες που ‘ναι.

Ας δούμε και το Top 10 (αν και ο δείκτης της έρευνας ονομάζεται GLOBAL INDEX OF RELIGIOSITY AND ATHEISM, πρώτα εμφανίζονται τα αποτελέσματα του άθεου πληθυσμού και μετά του θρησκευόμενου – είμαι περίεργος τύπος τελικά….)

Ενδιαφέρον έχουν οι αναλογίες των ποσοστών με βάση συγκεκριμένων κριτηρίων.

Δηλαδή:

Μεταξύ ανδρών και γυναικών οι αναλογίες σε όλα τα επίπεδα είναι σχεδόν ίδιες. Παραθέτω απόσπασμα του πίνακα για να γίνει πιο κατανοητό:

Με βάση την ηλικία τώρα, περισσότερο θρησκευόμενοι είναι όσοι είναι πάνω από 65 ετών, μη θρησκευόμενοι όσοι είναι μεταξύ 51 και 65, ενώ περισσότεροι δηλωμένοι αθεϊστές είναι μεταξύ 30 -51 και 51-65.

Λαμβάνοντας ως κριτήριο την οικονομική κατάσταση, περισσότερο θρησκευόμενοι είναι αυτοί με χαμηλές οικονομικές δυνατότητες, ενώ μη θρησκευόμενοι και αθεϊστές είναι όσοι ανήκουν σε υψηλές και μεσαίες εισοδηματικές κατηγορίες αντίστοιχα.

Από εκπαιδευτικής άποψης, οι περισσότερο θρησκευόμενοι είναι απόφοιτοι Λυκείου (ή αντίστοιχο ανάλογα την χώρα), ενώ οι περισσότεροι αθεϊστές και μη θρησκευόμενοι είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου.

Ενδιαφέρον έχει η έρευνα όταν λαμβάνεται ως κριτήριο η πίστη του κάθε ένα από τους ερωτηθέντες.

Πρώτη έκπληξη: Το μεγαλύτερο ποσοστό μη θρησκευόμενων το έχουν οι Εβραίοι (54%).

Δεύτερη έκπληξη (και το λάθος της στατιστικής – ή μήπως όχι;): 3% των Ινδουιστών και των Μουσουλμάνων δήλωσαν πεπεισμένοι άθεοι (γίνεται αυτό;;…δεν ξέρω ρωτάω, γιατί επίσης 1% των Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών δήλωσαν άθεοι). Γίνεται κάποιος να είναι και τα δύο;

Τα υπόλοιπα συμπεράσματα δικά σας.

kotsarikos