Κατάθλιψη: ΟΛΑ όσα πρέπει να γνωρίζετε!!!

Στην καθημερινή ζωή με τον όρο Κατάθλιψη εννοούμε μια κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας, αυτό συνήθως είναι παροδικό και μάλλον οφείλεται σε κάτι σχετικά ασήμαντο και επουσιώδες.

Η Κλινική Κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από συμπτώματα που διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες και είναι τόσο σοβαρά ώστε να επεμβαίνουν στην καθημερινότητα ενός ατόμου.
Στην ψυχιατρική ο όρος κατάθλιψη μπορεί επίσης να έχει αυτή τη σημασία αλλά συνήθως αναφέρεται σε μία ψυχική ασθένεια και ειδικά όταν έχει φτάσει σε επίπεδο υψηλής σοβαρότητας ώστε να χορηγηθεί αυτή η διάγνωση.

Η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ασθένειες της εποχής μας. Είναι μια πολυπαραγοντική νόσος και οφείλεται στην αλληλεπίδραση γενετικών, βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Από επιδημιολογικές έρευνες υπολογίζεται ότι το 6% περίπου του γενικού πληθυσμού πάσχει από κατάθλιψη, δηλαδή περισσότεροι από 350 εκατομμύρια άνθρωποι σ” όλον τον κόσμο και 550 χιλιάδες στη χώρα μας.

Αιτιολογία

Δεν υπάρχει μόνο μία αιτία που προκαλεί την κατάθλιψη. Υπάρχει γενετική και βιολογική προδιάθεση σε μερικούς ασθενείς αλλά χρειάζονται και τα ερεθίσματα από το περιβάλλον τις περισσότερες φορές για να εκφραστούν τέτοιου είδους προδιαθέσεις.

Έτσι, μεγάλη σημασία πρέπει να δοθεί σε τέτοιες περιπτώσεις στην πρόληψη ώστε να αποτραπούν καταστάσεις όπου θα λειτουργήσουν ως αφορμές για την εκδήλωση καταθλιπτικών στοιχείων.

Επίσης, ψυχο-κοινωνικοί παράγοντες έχουν μεγάλη επίδραση στην εμφάνιση της κατάθλιψης. Οποιοδήποτε αγχώδες γεγονός ή ένας δυσλειτουργικός τρόπος ζωής μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση τους.

Πιθανές αφορμές για την εμφάνιση της περιλαμβάνουν γεγονότα όπως:

η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου,

η συνεχής μοναξιά,

η ανεργία,

η χρόνια ασθένεια,

συνεχής συγκρούσεις στο σπίτι ή στην εργασία,

συζυγικά προβλήματα,

η γέννηση παιδιού,

μια τραυματική εμπειρία

Έλλειψη Αυτό-εκτίμησης

Φυσικά, χρειαζόμαστε την αναγνώριση των άλλων για να επιβεβαιώσουμε και να στηρίξουμε τον εαυτό μας. Εάν η αυτό-εκτίμησή μας βασίζεται αποκλειστικά σε εξωτερικές επιβεβαιώσεις, συνεχώς βασιζόμαστε στους άλλους για να αισθανθούμε καλά και συνεχώς χρειαζόμαστε όλο και περισσότερες επιβεβαιώσεις από περισσότερους ανθρώπους για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε μια καλή αίσθηση για τον εαυτό μας. Ωστόσο, μια τέτοια τακτική αφήνει το άτομο να βασίζει την αυτό-εκτίμησή του επάνω στους άλλους, το οποίο σημαίνει ότι όλοι οι άλλοι εκτός από το άτομο κατέχουν μια δύναμη και έλεγχο επάνω στην διάθεση του ίδιου ατόμου. Εάν οι άλλοι δεν επισημάνουν τα καλά γύρω από το άτομο αυτό (τα οποία συνήθως τα γνωρίζει μόνο το ίδιο το άτομο και το τρίτο πρόσωπο δεν τα ξέρει ακριβώς) τότε το άτομο αισθάνεται άσχημα και η αυτό-εκτίμηση του πέφτει. Έτσι η ανάγκη του ατόμου για επιβεβαιώσεις από το περιβάλλον μεγαλώνει, χάνοντας όλο και περισσότερη εσωτερική δύναμη και όλο και περισσότερο χάνει την πίστη του στον εαυτό του. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο οι εκτιμήσεις που αφορούν τις δυνατότητες του ατόμου υπό-εκτιμώνται και όταν μια δύσκολη κατάσταση ή μια απειλή εμφανιστεί στο περιβάλλον του δεν έχει την κατάλληλη δύναμη και πίστη να το διαχειριστεί.

Λοχεία και Κατάθλιψη

Οι αιτίες της κατάθλιψης μετά την γέννηση ενός παιδιού δεν είναι ξεκάθαρες, αλλά μπορούμε να διακρίνουμε κάποιες επιβαρυντικές στην ψυχική υγεία διαδικασίες.

Μία έντονη βιολογική αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών (ξαφνική αύξηση της προλακτίνης, και μείωση στα οιστρογόνα και προγεστερόνη) φανερώνει μια ορμονική αλλαγή που επηρεάζει την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού.

Επίσης, η άφιξη ενός παιδιού, ιδιαίτερα αν είναι το πρώτο, δεν είναι μόνο μια σημαντική αλλαγή στο στυλ ζωής της γυναίκας, όσον αφορά τους διαφορετικούς ρόλους που αναλαμβάνει, αλλά επίσης μπορεί να φέρει στην επιφάνεια κυρίαρχες συγκρούσεις που σχετίζονται με την δική της παιδική ηλικία.

Εμμηνόπαυση και Κατάθλιψη

Η εμμηνόπαυση είναι μια κανονική και αναμενόμενη φάση στον κύκλο ζωής της γυναίκας. Οι περισσότερες γυναίκες δεν θα βιώσουν σοβαρές δυσκολίες, αλλά μερικές φορές οι προκαταλήψεις και οι μύθοι που έχουν σχηματιστεί για την φάση της κλιμακτηρίου καθιστούν αυτή την φάση δύσκολη να περαστεί. Έτσι, σύμφωνα με ερευνητικές μελέτες, δεν φαίνεται η φάση της εμμηνόπαυσης να ακολουθείται από αύξηση των γυναικών που παρουσιάζουν κατάθλιψη.

Είναι πιθανόν η κατάθλιψη να παρουσιαστεί στις γυναίκες που είχαν παρουσιάσει καταθλιπτικά επεισόδια πριν από την εγκυμοσύνη τους.

Συμπτωματολογία

καταθλιπτική διάθεση, σχεδόν κάθε μέρα

απώλεια του ενδιαφέροντος ή μείωση της ευχαρίστησης από δραστηριότητες που τον ευχαριστούσαν στο παρελθόν

προβλήματα βάρους εξαιτίας της αύξησης ή της μείωσης της όρεξης

προβλήματα στον ύπνο

έντονη κόπωση

δυσκολία στη συγκέντρωση

τάσεις απομόνωσης και κοινωνική απόσυρση

αισθήματα απογοήτευσης, αναξιότητας και ενοχής

επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή ιδέες αυτοκαταστροφής

Διάγνωση – Ιατρικές Εξετάσεις

Η διάγνωση της Κατάθλιψης είναι κλινική και όχι εργαστηριακή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ευρήματα από το εργαστήριο, αλλά τα ευρήματα αυτά δεν είναι ειδικά για την νόσο. Ούτε και όλα τα προαναφερθέντα συμπτώματα είναι απαραίτητα για να τεθεί η διάγνωση, ενώ πλήθος άλλων συμπτωμάτων που δεν γίνεται να αναφερθούν όλα, μπορεί να συνυπάρχουν.

Υπεύθυνος για την διάγνωση είναι ο ειδικός Ψυχίατρος, ο οποίος οφείλει να κάνει τον απαιτούμενο εργαστηριακό έλεγχο προς αποκλεισμό κάποιας πρωτογενούς σωματικής διαταραχής, όταν υποπτεύεται ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ο Γενικός, Οικογενειακός είτε και Παθολόγος ιατρός μπορεί να διαγνώσει ή και να αντιμετωπίσει ακόμη μία ελαφρού έως μετρίου βαθμού κατάθλιψη.

Θεραπεία

Το άτομο που εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης θα πρέπει να είναι αποφασισμένο ότι θα αλλάξει τον τρόπο ζωής του. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης συνήθως δεν εξαφανίζονται μόνα τους, για να ξεπεραστεί η κατάθλιψη πρέπει να γίνουν συνειδητές ενέργειες.

Το άτομο με κατάθλιψη συνήθως δεν έχει ενέργεια αλλά ούτε όρεξη να κάνει τίποτα. Για αυτό θα πρέπει να “πιέσει″ κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του για να ασχοληθεί με κάτι που το ενδιαφέρει έστω και λίγο. Τα βήματα των αλλαγών πρέπει να είναι μικρά και να αυξάνονται προοδευτικά έτσι ώστε η προσπάθεια αυτή να μην είναι πιεστική.

Ο καθορισμός μικρών στόχων είναι πολύ βοηθητικός για να ξεκινήσει να πραγματοποιηθεί κάποια ενέργεια. Αρχικά μπορεί να οριστούν δραστηριότητες που ευχαριστούν το άτομο όπως για παράδειγμα ένας περίπατος στη φύση, διάβασμα ενός βιβλίου, μουσική, αθλητισμός κτλ. Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να εφαρμόζονται καθημερινά ακόμα και εάν δεν υπάρχει και πολλή όρεξη. Σιγά σιγά και με την επανάληψη η διάθεση του ατόμου θα βελτιωθεί.

Ο εντοπισμός μικρών έστω στιγμών ευχαρίστησης και απόλαυσης θα πρέπει να γίνεται συνειδητά στο αρχικό αυτό στάδιο.

Στη συνέχεια οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να γίνονται με στόχο την προσωπική βελτίωση του ατόμου όπως για παράδειγμα η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, μιας αθλητικής δραστηριότητας, η ενασχόληση με την τέχνη (ζωγραφική, φωτογραφία), το γράψιμο κτλ. Η ικανοποίηση από τέτοιες δραστηριότητες είναι πάντα μεγάλη κάτι που λείπει από τα καταθλιπτικά άτομα.

Πολύ σημαντικό ρόλο στη διάθεση παίζουν οι κοινωνικές επαφές. Η καλλιέργεια σχέσεων μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Κάποια από τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι το κλείσιμο στον εαυτό, η απομόνωση και η αντικοινωνικότητά, όμως η υποστήριξη από άλλα άτομα είναι πολύ βοηθητική στο να ξεπεραστούν τα συμπτώματα αυτά.

Το άτομο με κατάθλιψη μπορεί να αισθάνεται ντροπή, εξάντληση ή ακόμα και ενοχές όμως πρέπει να προσδιορίσει ότι για όλα αυτά ευθύνεται η καταθλιπτική διάθεση. Τα περισσότερα άτομα του στενού περιβάλλοντος θα έκαναν τα πάντα για να βοηθήσουν. Η συζήτηση για τα συναισθήματα θα βοηθήσει να γίνει κατανοητή η διάθεση και συγχρόνως θα ανακουφίσει το καταθλιπτικό άτομο

Έχει αποδειχτεί ότι η άσκηση συντελεί στην βελτίωση της διάθεσης. Πολλές έρευνες αναφέρουν ότι η συχνή άσκηση επιδρά στον οργανισμό όπως τα αντικαταθλιπτικά, αυξάνοντας τους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, αυξάνοντας τις ενδορφίνες, μειώνοντας το άγχος και την σωματική ένταση.

Η καλή διατροφή και η σταθερότητα και ο προγραμματισμός στα γεύματα παίζουν και αυτά ρόλο στην διατήρηση καλής ψυχικής διάθεσης. Επίσης η υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών είναι βοηθητική στο να ξεπεραστούν τα συμπτώματα κατάθλιψης.

Η αλλαγή των αρνητικών σκέψεων μπορεί να πραγματοποιηθεί με μελέτη και παρατήρηση των αρνητικών σκέψεων και των συμπεριφορών. Η αναγνώριση του αρνητικού τρόπου σκέψης θα βοηθήσει στην σταδιακή αλλαγή σε θετικό τρόπο σκέψης. Η καταγραφή των σκέψεων αυτών μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό τους αλλά και στον προσδιορισμό της συχνότητάς τους. Όσο πιο σοβαρά είναι τα επίπεδα κατάθλιψης τόσο δυσκολεύει η παρατήρηση των συμπτωμάτων, διότι ένα καταθλιπτικό άτομο βλέπει στα πάντα αρνητικό νόημα. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι όταν τα βλέπουμε όλα μαύρα δεν είμαστε σε θέση να λαμβάνουμε σημαντικές αποφάσεις. Επίσης τις περιόδους αυτές δεν χρειάζεται να έχουμε υψηλές απαιτήσεις από τον εαυτό μας.

Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία αλλά και την ευχαρίστηση από τη ζωή. Τα συναισθήματα πολλές φορές είναι τόσο ισχυρά που μπορούν να επηρεάζουν και να κατευθύνουν σκέψεις και συμπεριφορές. Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης μας βοηθάει να παραμένουμε σταθεροί στους στόχους μας, να είμαστε ευέλικτοι και να παραμένουμε δημιουργικοί στις καλές αλλά και στις κακές στιγμές.

Επιπλοκές

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στην κατάθλιψη είναι η αυτοκτονία, η οποία μοιάζει σαν μοναδική διέξοδος από την απελπισία.

Άλλες πιθανές επιπλοκές μπορεί να προέρχονται:

από την κακή σίτιση και την εν γένει παραμέληση της φροντίδας του εαυτού,

από την κοινωνική απόσυρση (όπου ο ασθενής μπορεί να απέχει από τη εργασία και να αποφεύγει τα κοινωνικά και οικογενειακά στηρίγματα),

από τον ψυχωτικό χαρακτήρα (με παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις συνήθως σύντονες με την συναισθηματική διάθεση

Πρόληψη

Είναι δύσκολο να εφαρμοστεί μία επαρκής πρωτογενής πρόληψη, καθώς η αποφυγή των πιεστικών συνθηκών δεν είναι πάντοτε εφικτή. Ωστόσο η διατήρηση μιας καλής σωματικής κατάστασης, με αποφυγή καταχρήσεων και εξαρτήσεων (όπως από αλκοόλ) και η επικοινωνιακή ευχέρεια με υποστηρικτικά συστήματα (όπως η οικογένεια) μπορούν να προσφέρουν.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, με την αναγνώριση κάποιων συμπτωμάτων, μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη επικοινωνία με τον ειδικό Ψυχίατρο. Καθώς στο 50%- 60% των περιπτώσεων η νόσος είναι υποτροπιάζουσα, αναγκαία είναι σε κάποιες περιπτώσεις η μακρόχρονη παρακολούθηση του ασθενούς.

viahttp://kserolas.com