Η Θεοποίηση της τεχνολογίας...

Ζούμε σε μια εποχή που η τεχνολογική ανάπτυξη είναι ραγδαία και ο άνθρωπος όλο και περισσότερο χρησιμοποιεί τις μηχανές και τα ψηφιακά περιβάλλοντα στην καθημερινή του ζωή.

Οι οικονομικές, παραγωγικές και καταναλωτικές ανάγκες(;) έχουν κάνει την μηχανή αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας αλλά και τον άνθρωπο όλο και πιο εξαρτημένο από αυτήν.

Η πρόοδος με κάθε κόστος έχει ταυτιστεί λανθασμένα με την ανθρώπινη ευτυχία και την εξέλιξη. Μοιάζει να κινούμαστε μέσα σε μια μέγα-μηχανή και αν ο καπιταλισμός καταφέρει να επιβιώσει, ίσως οδηγηθούμε σε έναν περισσότερο τεχνοκρατούμενο κόσμο. Ο διανοητής Μ. ΜακΛούαν είχε επισημάνει πως όλα τα τεχνολογικά μέσα είναι μια προέκταση της ανθρώπινης οντότητας, που τείνουν να μετατραπούν σε πληροφορία.

Κατασκευάζουμε έναν εικονικό κόσμο και ταυτόχρονα μεταλλάσσουμε τον εαυτό μας ώστε να έχουμε καλύτερη προσβασιμότητα και λειτουργικότητα στον τεχνητό μας κόσμο. Σύμφωνα με τον ΜακΛούαν είναι σαν να προεκτείνουμε τις νευρικές μας αποπλήξεις σαν ανθρωπότητα δημιουργώντας ένα “συλλογικό νευρικό σύστημα” το οποίο είναι απαραίτητο για να κινηθούμε στον εικονικό κόσμο της πληροφορίας.

Με λίγα λόγια τεχνολογικοποιούμε την ίδια μας την συνείδηση φτιάχνοντας μια υπέρ-οντότητα, μια υπέρ-συνείδηση, ένα δίκτυο γεμάτο προσομοιώσεις. Δηλαδή ο άνθρωπος όχι μόνο κάνει τις μηχανές περισσότερο προσαρμόσιμες σ’ αυτόν, αλλά ταυτόχρονα προσπαθεί να είναι κι εκείνος περισσότερο “συμβατός” με τα δημιουργήματά του.

Δεν χρειάζεται να πω πως η τεχνολογία προσφέρει στην ποιότητα ζωής μας, στην διασκέδαση και στην ιατρική. Αυτό το γνωρίζουμε. Ωστόσο η διευρυμένη κατανάλωση έχει εισάγει τα όποια gadgets ακόμη και σε μικρές ηλικίες.

Το σύστημα μιας μηχανικής Υπέρ-οντότητας θα καταστήσει την τεχνολογία αυτόνομη δύναμη παραγωγής κάτι που σημαίνει την πλήρη υποταγή του ανθρώπου στο ίδιο το σύστημα που κατασκεύασε για να τον βοηθάει. Το ανθρώπινο είδος φρενιασμένο κατέστρεψε την φύση, αποξενώθηκε από την εσωτερική φύση του μόνο και μόνο για να τροφοδοτήσει ένα οικονομικό σύστημα (καπιταλισμός). Φανταστείτε κάτι αντίστοιχο να συμβαίνει διαστροφικά για την εξυπηρέτηση του δόγματος “ζούμε για να δουλεύουμε”.

Ο άνθρωπος χρειάζεται να απορρίψει το τωρινό μοντέλο ζωής, όχι να δαιμονοποιήσει την τεχνολογία η οποία κάνει συνεχή βήματα καθημερινά. Επομένως κάποια στιγμή είναι μοιραίο ότι θα βρεθούμε μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι που θα χρειαστεί να διαλέξουμε αν θα γίνουμε μετά-άνθρωποι, δηλαδή συμβιωτικοί οργανισμοί για τις μηχανές ή αν θα υπερβούμε τον εαυτό μας χρησιμοποιώντας την τεχνολογία για να ξεπεράσουμε τα αδιέξοδα και να εγκαθιδρύσουμε στον κοινωνικό “σκληρό δίσκο” νέα προτάγματα.

Η virtual κατασκευή του κόσμου γύρω έχει οδηγήσει σε μια αίσθηση ψευδό-πληρότητας, όπου η επικοινωνία φαντάζει δυνατή από παντού αλλά είναι μπασταρδεμένη, ο έρωτας έγινε πορνο-ηδονοβλεπτικό προϊόν και η διανοητική εργασία μετριέται σε ψηφία.

Όσο χρησιμοποιούμε τα διάφορα τεχνολογικά επιτεύγματα μπαίνουμε και σ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης αλλά και συμπεριφοράς. Κυρίως αναφέρομαι σε άχρηστες συσκευές που επιβάλλει η διαφήμιση και το lifestyle. Υπάρχουν δύο σενάρια που μπορούμε να φανταστούμε:

-Το απαισιόδοξο:Η τεχνολογία θα γίνει εργαλείο στα χέρια της εξουσίας για να καταστείλει και να ελέγξει ιδεολογικά τους ανθρώπους. Θα είναι ένας τεχνο-φασισμός όπου η παραγωγή θα γίνει ακόμη πιο φρενήρης, το περιβάλλον θα έχει γίνει πιο τεχνητό ώστε να αντιμετωπιστεί η μόλυνση της ατμόσφαιρας και η αύξηση της θερμοκρασίας. Κάτι που θα οδηγήσει σε εξάντληση των φυσικών πόρων και σε περισσότερους πολέμους για την απόκτηση των τελευταίων.

Σ’ αυτό το δυσοίωνο σενάριο ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τις μηχανές και πιθανόν έχει μεταλλαχθεί σε μια ρεπλίκα. Το χειρότερο όλων, χωρίς πλέον να μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, είναι η ύπαρξη μιας τεράστιας τεχνητής νοημοσύνης που έχει αυτοεπίγνωση και λειτουργεί χωρίς να έχει ανάγκη κάποιον χειριστή ή προγραμματιστή.

-Το αισιόδοξο:Σ’ αυτό υπάρχει ως προϋπόθεση η καταστροφή του ως τώρα μοντέλου παραγωγής και ο επανακαθορισμός των προτεραιοτήτων για το ανθρώπινο είδος. Όλοι οι μηχανισμοί παραγωγής που αποδείχτηκαν καταστροφικοί πρέπει να “ξηλωθούν”. Η ανάπτυξη αλλά και η χρήση της τεχνολογίας θα γίνονται επιλεκτικά, θα συσταθούν κανόνες όσο αφορά την χρήση της σε παγκόσμια κλίμακα και θα δημιουργηθούν νέοι κοινωνικοί δεσμοί.

Οι πολυεθνικές θα πάψουν να είναι υπέρ-οργανισμοί “βαμπίρ” και η αγορά πιο ανθρωποκεντρική. Μια τέτοια κατάσταση θα αλλάξει και την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων, από ατομικιστές που όλα τα βλέπουν χρησιμοθηρικά (απόρροια της υπερκαταναλωτικής κοινωνίας) σε όντα προσανατολισμένα περισσότερο προς την επικοινωνία με τους άλλους, την φύση και τον εαυτό τους.

O άνθρωπος χρειάζεται να μετατρέψει το παρόν σύστημα σε εργαλείο που τον υπηρετεί κι όχι εκείνος δουλικά να υποκύπτει σ’ αυτό σαν να έχει μετατραπεί η οικονομία κι η αγορά σε αυτόνομες οντότητες.

Η τεχνολογία μετατράπηκε σε ένα προϊόν για όλους καθώς ο καταναλωτισμός επιβάλλει την συνεχή διανομή νέων εμπορευμάτων στην αγορά και συνάμα το μέσον για την μαζική φρενήρη παραγωγή.

Ας σκεφτούμε πως το “Τέλος της Ιστορίας” όπως το περιέγραφε ο Μαρξ μπορεί να γίνει πραγματικότητα υπό άλλους όρους αν δεν εκμεταλλευτούμε την “προμηθεική” δύναμη για να ξεπεράσουμε τις οικουμενικές προκλήσεις, αλλά αντιθέτως γίνουμε ακόμη πιο εξαρτημένοι από την μηχανή.

Η πρόκληση είναι μεγάλη και σίγουρα στο κοντινό μέλλον ένα τέτοιο σταυροδρόμι για το που θα οδηγηθούμε θα εμφανιστεί. Το θέμα είναι ποια ροπή του ανθρώπου θα ευνοείται στην δεδομένη χρονική και ιστορική συγκυρία.

ΠΗΓΗ