Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι ισλαμικές απόψεις για τις γυναίκες. Το Κοράνι, δεν είναι ιδιαίτερα σκληρό με τις γυναίκες. Προσφέρει σ’ αυτές προστασία, όπως στα ορφανά παιδιά και στα διανοητικά καθυστερημένα άτομα. Δικαιώματα και ελευθερίες όμως, που θεωρούνται δεδομένα για τις γυναίκες του δυτικού κόσμου, στην Σαουδική Αραβία, στο Πακιστάν, στο Ιράκ, στο Ιράν, στον Λίβανο και αλλού, θεωρούνται αδιανόητα.
Η γυναίκα στο Ισλάμ αντιμετωπίζεται σαν ένα ευτελές
αντικείμενο χωρίς αξία . Οι μουσουλμάνοι ερμηνευτές του Κορανίου, θεωρούν ότι η κατάσταση της γυναίκας πριν το Ισλάμ ήταν πολύ δύσκολη, και οι κοινωνικές ανισότητες δεν της άφηναν πολλά περιθώρια για συμμετοχή στην δημόσια ζωή. Το Κοράνι λοιπόν, κατ' αυτούς, καταπολέμησε αυτήν την διάκριση και την καταδίκασε επανειλημμένα.
Σαφώς όμως τις θεωρεί υποδεέστερες από τους άντρες: Οι άντρες είναι υπεύθυνοι για τις γυναίκες επειδή ο Αλλάχ έφτιαξε τον άντρα να υπερέχει από τη γυναίκα και επειδή οι άντρες ξοδεύουν την περιουσία τους για να υποστηρίξουν τις γυναίκες. Οι καλές γυναίκες έτσι είναι υπάκουες και δεν αποκαλύπτουν τα απόκρυφα σημεία τους. Εκείνες που δε θα πειθαρχήσουν, προειδοποιείστε τις, βάλτε τις σε χωριστά κρεβάτια και χτυπήστε τις. Αν μετά σας υπακούσουν, συγχωρήστε τις. Ο Αλλάχ είναι Μεγάλος, Ύψιστος
(Κοράνι 4: 34). Στην κατηγορία απόκρυφα σημεία
περιλαμβάνονται το κεφάλι, οι αστράγαλοι και τα χέρια. Το Κοράνι επιβάλλει την abaya (καλύπτρα), πιο γνωστή σήμερα ως τσαντόρ
ή μπούργκα
, ως απόδειξη σεμνότητας και πίστεως: Ω! Εσύ ο Προφήτης! Να πεις στις συζύγους σου, στις θυγατέρες σου και στις γυναίκες των πιστών, ότι πρέπει να ρίχνουν πάνω τους (όταν κυκλοφορούν) τα (εξωτερικά τους ρούχα) γκαλαμπίες, (που καλύπτουν από το κεφάλι μέχρι τα πόδια), τούτο είναι πιο κατάλληλο για να αναγνωρίζονται (ως αγνές πιστές) (όσο) και να μην ενοχλούνται. Ο Αλλάχ είναι Πολυεύσπλαχνος, Πανοικτίρμονας
(33: 59).
Οι διακρίσεις που αναφέρει το Κοράνι εφαρμόζονται με υπερβάλλοντα ζήλο στις περισσότερες μουσουλμανικές χώρες, γεγονός που εξηγεί το ότι οι γυναίκες θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η υποχρεωτική, σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, κάλυψη του προσώπου και του σώματος όταν η γυναίκα βγαίνει από το σπίτι. Έτσι ακριβώς συμβολίζει την διαφορετικότητα της γυναίκας από τον άντρα, την ανελευθερία και τους περιορισμούς που έχουν στην οικογένεια, στην κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή. Στο Κοράνι ορίζεται επίσης ότι τα αρσενικά παιδιά λαμβάνουν διπλάσιο μερίδιο κληρονομιάς από τα κορίτσια.
Σε άλλο εδάφιο του Κορανίου, η γυναίκα παρομοιάζεται σαν ένα κομμάτι γης που τελεί υπό ανδρική ιδιοκτησία: Οι γυναίκες σας είναι σαν ένα κομμάτι καλλιεργημένης γης για σας· έτσι, πλησιάστε τη γη σας όποτε και όπως θέλετε
(Κοράνι 2: 223).
Το Κοράνι καταδικάζει τη μοιχεία με ποινή εκατό μαστιγώματα, παρουσία μαρτύρων, για καθέναν απ' τους μοιχούς και χωρίς κανέναν οίκτο (24: 2). Στην περίπτωση που αυτή διαπράττεται από την γυναίκα, συμβουλεύει τον απατημένο σύζυγο να κλείσει την άπιστη στο σπίτι ως τον θάνατό της (εκτός κι αν ο Αλλάχ αποφασίσει...διαφορετικά
) (4: 15). Οι μοιχοί, βάσει του Κορανίου, απαγορεύεται να πραγματοποιήσουν άλλον γάμο με πιστό μουσουλμάνο (επιτρέπεται μόνο με άλλον μοιχό ή άπιστο
). Εάν μια υπόθεση μοιχείας κατορθώσει και φτάσει μέχρι το δικαστήριο, τότε ο απατημένος σύζυγος (ή η απατημένη σύζυγος) αρκεί να φέρει τέσσερις μάρτυρες που να πιστοποιούν το παράπτωμα, έτσι ώστε να καταδικαστεί ο μοιχός ή η μοιχαλίδα. Αν δεν υπάρχουν μάρτυρες, αρκεί να ορκιστεί ο απατημένος (ή η απατημένη) τέσσερις φορές στον Αλλάχ και μία πέμπτη στην οποία επικαλείται την κατάρα τού Αλλάχ εάν ψεύδεται. Κάπου εδώ, το Κοράνι εγκαταλείπει την ισονομία
ανδρών-γυναικών και αναφέρεται μόνο στην περίπτωση της μοιχαλίδας, η οποία ομοίως με την σειρά της έχει τον τελευταίο λόγο, με το δικαίωμα των...πέντε όρκων (ότι ο κατήγορος ψεύδεται) (24: 8-9). Σε αρκετές μουσουλμανικές χώρες πάντως, η ποινή του μαστιγώματος των μοιχών αντικαθίσταται από τον δημόσιο λιθοβολισμό τους μέχρι θανάτου.
Χαρακτηριστική είναι η γνώμη ενός σημαντικού σοφού του Ισλάμ, του Αλ Γκαζάλι, για τις γυναίκες:
(Ο ρόλος της μουσουλμάνας γυναίκας είναι να) «μένει στο σπίτι και να ασχολείται με το ράψιμό της. Δεν πρέπει να βγαίνει έξω συχνά, δεν πρέπει να είναι καλά πληροφορημένη, ούτε πρέπει να συνεννοείται με τους γείτονές της και μόνο να τους επισκέπτεται όταν είναι απολύτως απαραίτητο· πρέπει να περιποιείται τον άντρα της... και να ζητεί να τον ικανοποιεί σε όλα... Η μόνη της ανησυχία πρέπει να είναι η αρετή της... Πρέπει να είναι καθαρή, και έτοιμη να ικανοποιήσει τις ερωτικές ανάγκες του άντρα της ανά πάσα στιγμή...» (απόσπασμα από τον Ίμπν Ουαράκ).
Η 9 ετών σύζυγος του Μωάμεθ, Αϊσά, περιγράφει πώς ο Μωάμεθ την χτύπησε στο στήθος της -που όπως λέει «με έκανε να πονέσω»- επειδή τον ακολούθησε έξω από το σπίτι χωρίς την άδειά του (Μουσλίμ 4: 2127).
Η απώλεια της παρθενιάς είναι θανάσιμο αδίκημα. Βασικό χαρακτηριστικό της ανδροκρατούμενης μουσουλμανικής κοινωνίας είναι η ζήλια και η καχυποψία για το γυναικείο φύλο. Ακραίο αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης και προσπάθειας ελέγχου της γυναικείας σεξουαλικότητας είναι ο ευνουχισμός των κοριτσιών με την κλειτοριδεκτομή. Η μέθοδος αυτή επιβιώνει κυρίως μουσουλμανικές χώρες της Αφρικής.
Σε εδάφια του Κορανίου και άλλων ιερών μουσουλμανικών κειμένων, δίνεται έμφαση στην κατωτερότητα των γυναικών έναντι των ανδρών, με την εξίσωση: 2 γυναίκες=1 άνδρας:
- «[...] Πάρτε δύο μάρτυρες, ανάμεσα από τους δικούς σας άνδρες, και αν δεν υπάρχουν δυο άνδρες, τότε έναν άνδρα και δυο γυναίκες της επιλογής σας, για μάρτυρες, έτσι ώστε αν μια τους κάνει λάθος, να τη διορθώνει η άλλη» (Κοράνι 2: 282).
- Ο Μωάμεθ είπε: “Ω γυναίκες! Να δίνετε ελεημοσύνη, γιατί έχω δει ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της Φωτιάς της Κολάσεως ήσασταν εσείς (οι γυναίκες)”. Εκείνες ρώτησαν: “Πώς έτσι, ω Απόστολε του Αλλάχ;”. Και τους απάντησε: “Βρίζετε συχνά και είστε αγνώμονες στους συζύγους σας. Δεν έχω δει κανέναν που να υπολείπεται σε νοημοσύνη και θρησκεία περισσότερο από σας. Ένας προσεκτικός, λογικός άντρας μπορεί να παρασυρθεί από κάποιες από σας”. Οι γυναίκες ρώτησαν: “Ω Απόστολε του Αλλάχ! Γιατί υπολειπόμαστε σε νοημοσύνη και θρησκεία;”. Εκείνος είπε: “Δεν είναι η μαρτυρία δύο γυναικών ίση με τη μαρτυρία ενός άντρα;” . Απάντησαν καταφατικά. Είπε τότε: “Αυτό είναι το ελάττωμα στη νοημοσύνη σας. Δεν είναι αλήθεια ότι μια γυναίκα δεν μπορεί ούτε να προσευχηθεί ούτε να νηστέψει κατά τις ημέρες της έμμηνου ρύσης της;”. Οι γυναίκες απάντησαν καταφατικά. Εκείνος είπε: “Αυτό είναι το ελάττωμα στη θρησκεία σας”
(Μπουχαρί:Τ1 Β6 Α301).
σημείωση δια της χριστιανόπουλες!!!! για να μην νομίζουν ότι ο Χριστιανισμός της έχει ψηλά της γυναίκες είναι μια από τα ίδια με το ισλάμ σαν αδελφές θρησκείες, άλλα δεν εφαρμόζουν την τακτική της μπουρκας
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και οι γυναίκες: ένα σκουλήκι (η γυναίκα) που σέρνεται, η κόρη του ψεύδους, ο εχθρός της ειρήνης
Τι είναι η γυναίκα; οι Πατέρες, απαντούν, ο «άγιος» Εφραΐμ ο Σύρος
Άρα ο μισογυνισμός του χριστιανισμού έχει τις ρίζες του στον θεό του, στον Γιαχβέ. ποιος ήταν ο Γιαχβέ; οπως βλέπουμε ισλάμ Χριστιανισμός μάζεψαν αληθινές ιστορίες και έφτιαξαν θρησκείες μόνο που δεν ήταν κανένας θεός οπως τον έχετε στο μυαλό σας (γιατί δεν έχετε Έλληνες θεούς άλλα Εβραίο???????)!!!! βλέπε εδώ
Όπως και στην Παλαιά Διαθήκη, έτσι και στο Κοράνι, η γυναίκα κατά την διάρκεια της έμμηνου ρήσης (περίοδος), θεωρείται μιαρή και βρόμικη: «Είπε ο προφήτης: Είναι βλαβερή μόλυνση (η περίοδος των γυναικών). Γι' αυτό μην κάνετε συζυγικές σχέσεις με γυναίκες που έχουν την περίοδό τους και μην συνουσιαστείτε μ' αυτές, μέχρις ότου γίνουν καθαρές. Όταν όμως εξαγνιστούν, μπορείτε να τις πλησιάσετε, όπως σας διέταξε ο Αλλάχ. Γιατί ο Αλλάχ αγαπά εκείνους που μετανοούν, καθώς αγαπά τους καθαρούς και αγνούς» (Κοράνι 2: 222).
Η διαδικασία διαζυγίου στο Ισλάμ, είναι σχετικά απλοποιημένη: Ο άνδρας (τις περισσότερες φορές, όχι πάντα) ανακοινώνει το διαζύγιο λέγοντας «σε χωρίζω». Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει η περίοδος αναμονής. Αυτή τυπικά διαρκεί όσο τρεις έμμηνοι κύκλοι για να είναι βέβαιο ότι η γυναίκα δεν είναι έγκυος. Το διάστημα αυτό επιτρέπει στο ζευγάρι να σκεφτεί γι' αυτό που κάνουν και αν πράγματι είναι αυτό που θέλουν. Δεν υπάρχουν δικηγόροι να ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε μία τόσο ευαίσθητη κατάσταση. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η γυναίκα είναι έγκυος, η περίοδος αναμονής κρατά καθ’ όλο το διάστημα της εγκυμοσύνης. Κατά το πρώτο διάστημα αναμονής ο άνδρας είναι υποχρεωμένος να παρέχει τροφή, ένδυση και στέγη όπως έκανε πριν το διαζύγιο. Εάν το ζευγάρι κρατά το διαζύγιο μέχρι τη γέννηση του παιδιού και η γυναίκα θηλάσει το παιδί, ο άνδρας είναι υποχρεωμένος να παρέχει τροφή ένδυση και στέγη στην πρώην γυναίκα του μέχρι να απογαλακτιστεί το παιδί (το ανώτατο είναι δύο έτη). Μετά από αυτό, το παιδί θα είναι στην οικονομική υποχρέωση του πατέρα μέχρι αυτό να μη χρειαστεί βοήθεια (Κοράνι 2: 226-233).
Οι γυναίκες έρχονται πολύ συχνά αντιμέτωπες με τη βία, ιδιαίτερα στα πλαίσια του γάμου τους. Ο ξυλοδαρμός τής συζύγου σπάνια επιφέρει κύρωση, και στην περίπτωση που μια γυναίκα αποφασίσει να ακολουθήσει τη δικαστική οδό βρίσκεται αντιμέτωπη με την πίεση που της ασκεί η οικογένειά της και η κοινωνία. Σε αρκετές μουσουλμανικές χώρες, ακόμη και οι γυναίκες που ζητούν τη βοήθεια της αστυνομίας, δεν καταφέρνουν συνήθως να ξεφύγουν από τους συζύγους τους. Η αστυνομία θεωρεί την ενδο-οικογενειακή βία, θέμα καθαρά προσωπικό, με αποτέλεσμα να μην παίρνει θέση και να οδηγεί τις κακοποιημένες γυναίκες πίσω στην οικογένειά τους. Ακόμη, όμως, και αν εκδικαστεί η υπόθεση το δικαστήριο σπάνια αποφασίζει υπέρ της γυναίκας.
Άλλη μια μορφή βίας, με την οποία συχνά βρίσκονται αντιμέτωπες οι γυναίκες στις ισλαμικές χώρες, είναι ο βιασμός. Αν και οι κυρώσεις που προβλέπει συνήθως ο νόμος για τους βιαστές, είναι εξαιρετικά αυστηρές, μέχρι και θάνατος, σπάνια εκδικάζονται υποθέσεις βιασμού, καθώς οι βιαστές είναι τις περισσότερες φορές μεγαλογαιοκτήμονες ή αρχηγοί του υποκόσμου. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα θύματα πιέζονται να μην κάνουν μήνυση, γιατί αν δεν μπορέσουν να αποδείξουν ότι δεν είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους, θα κατηγορηθούν ότι παραβίασαν τους σχετικούς με τη μοιχεία και τη σεξουαλική επαφή κανονισμούς. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις, όπου οι κατηγορούμενοι για βιασμό έχουν αθωωθεί, ενώ τα θύματά τους έχουν φυλακιστεί κατηγορούμενα για μοιχεία. Σε μερικές μουσουλμανικές χώρες, όπως το Πακιστάν, η Αίγυπτος και η Ιορδανία, ο βιασμός εντός του γάμου δε θεωρείται έγκλημα και δε διώκεται ποινικά.
Και στον τομέα των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων γίνονται διακρίσεις εις βάρος των γυναικών. Για πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα βεβαία, ούτε λόγος να γίνεται! Η εκπαίδευση είναι ένας άλλος τομέας στον οποίο οι μουσουλμάνες έχουνε μείνει πίσω. Οι περισσότερες μένουν αναλφάβητες αφού και ο τομέας της εκπαίδευσης είναι απαγορευμένος. Εκτός αυτού όμως, σημαντικότατο ρόλο παίζει και η ευρύτατα διαδεδομένη στον μουσουλμανικό κόσμο, πρακτική του γάμου μεταξύ ανήλικων παιδιών. Οι γάμοι ανήλικων κοριτσιών στο όνομα κατ’ εφαρμογή της Σαρία και με επίκληση τη Σούννα, στερεί αυτά τα παιδιά από το δικαίωμα στη μόρφωση, στην απόκτηση αυτοσυνειδησίας ως προς τη θέση τους στον κόσμο και συνιστά μια ακόμη βάναυση μεταχείριση σε βάρος της γυναίκας. Σύμφωνα με στατιστικές του ΟΗΕ, στο 2005 πάνω από 75 εκατομμύρια γυναίκες σε ένα σημαντικό τμήμα του μουσουλμανικού κόσμου, την Μέση Ανατολή και την Βόρειο Αφρική, δεν ήξεραν να γράψουν ή να διαβάσουν. Kι αν σε κάποια αραβικά κράτη τούς επιτρέπεται να σπουδάσουν, κάποιοι κλάδοι όπως η δημοσιογραφία, η μηχανική και η αρχιτεκτονική είναι γι' αυτές «άβατα» πεδία.
Τέλος, ιδιαίτερα διαδεδομένη είναι η πρακτική των «εγκλημάτων τιμής», στο Πακιστάν, την Τουρκία, το Ιράν, την Ιορδανία και αλλού. Συχνά γυναίκες δολοφονούνται από τους συζύγους τους ή στενούς συγγενείς γιατί έφεραν ντροπή στην οικογένειά τους. Το πιο τραγικό είναι ότι πολλές γυναίκες δολοφονούνται από τους συζυγούς για θέματα «τιμής» (ίσως γιατί το νερό που τους έπλεναν τα πόδια ήταν πολύ κρύο ή ζεστό) και φυσικά κανένα δικαστήριο δεν είναι «πρόθυμο» να τιμωρήσει τον «ντροπιασμένο» σύζυγο.
Στην Τουρκία, όπου οι φόνοι τιμής δε δικαιολογούνται από το κράτος, συνήθως δράστης είναι κάποιο ανήλικο μέλος της οικογένειας, το οποίο με αυτό τον τρόπο αποφεύγει την τιμωρία. Στο Ιράν, από την άλλη, αναγνωρίζεται στον πατέρα ή τον αδελφό το δικαίωμα να δολοφονήσει ένα κορίτσι που ενέδωσε στις προγαμιαίες σχέσεις. Η ποινή σε αυτή την περίπτωση είναι το πολύ 6 μήνες φυλάκισης, ενώ στην περίπτωση που ο σύζυγος δολοφονήσει την άπιστη γυναίκα του δεν υπάρχει τιμωρία. Στην Ιορδανία αν και τα εγκλήματα τιμής δεν είναι νομικά αποδεκτά, τα δικαστήρια είναι ιδιαίτερα απρόθυμα να επιβάλουν κυρώσεις.
Ο γάμος κι ο θεσμός της οικογένειας στο Ισλάμ
Η πολυγαμία, έστω και υπό προϋποθέσεις, ουσιαστικά είναι θεσμοθετημένη στο Ισλάμ: «Αν φοβάστε ότι δεν θα μπορέσετε να τα καταφέρετε δίκαια με τα ορφανά, παντρευτείτε γυναίκες της επιλογής σας, δύο, ή τρεις, ή τέσσερις· αλλά αν φοβάστε ότι δεν θα μπορέσετε να είστε δίκαιος (μ’ εκείνες), τότε μόνο μία, ή (μια αιχμάλωτη) που είναι του δεξιού χεριού σας, που θα είναι πιο κατάλληλη, ώστε να εμποδιστείτε από το να κάνετε αδικία» (Κοράνι 4: 3).
Εκτός από τις τέσσερις νόμιμες συζύγους ο μουσουλμάνος, όπως διαφαίνεται στο παραπάνω εδάφιο, μπορεί να έχει απεριόριστο αριθμό παλλακίδων, στις οποίες μπορούν να συμπεριλαμβάνονται αιχμάλωτες πολέμου και δούλες. Αντίθετα η μουσουλμάνα δεν έχει δικαίωμα να έχει ούτε πολλούς συζύγους ούτε χαρέμι. Ένας μουσουλμάνος μπορεί να παντρευτεί μια εβραία ή μια χριστιανή, χωρίς αυτή να πρέπει να ασπαστεί τον Ισλαμισμό, ενώ μια μουσουλμάνα όχι.
Στον μουσουλμανικό κόσμο οι γονείς λειτουργούν ως προξενητές. Οι κοπέλες δεν επιτρέπεται να βγαίνουν έξω προς αναζήτηση συζύγου, παρ' όλο που μπορούν να δηλώσουν την προτίμηση ή την άρνησή τους. Αν ευοδωθεί ο αρραβώνας, το ζευγάρι δεν επιτρέπεται να μείνει ποτέ μόνο του. Ως γνωστόν, ο ισλαμικός νόμος είναι πολύ αυστηρός όσον αφορά τις διαφυλικές σχέσεις. Η έννοια του mahram αναφέρεται στους βαθμούς της εξ αίματος συγγένειας και ως εκ τούτου στο ποιοι μπορούν ή δεν μπορούν να παντρευτούν μεταξύ τους. Η ίδια αντίληψη είναι που διαμορφώνει με πολύ αυστηρό τρόπο τις κοινωνικές συναναστροφές των γυναικών στο Ισλάμ (για παράδειγμα, με ποιον μπορούν να μείνουν μόνες ή με ποιον μπορούν να συναντηθούν δημοσίως).
Σύμφωνα με τον μεγάλο νομικό του Μουσουλμανικού Δικαίου Y. Linant Bellefondso («Traite΄de Droit Musulman Compare» - «Le Marriage», Παρίσι 1973), ο γάμος είναι σύμφωνα με το μουσουλμανικό δίκαιο ένα πολιτικό, ιδιωτικού δικαίου συμβόλαιο. Με αυτό ο σύζυγος υποχρεούται να δώσει προίκα στη γυναίκα και να της εξασφαλίσει διατροφή ως αντιπαροχή για το δικαίωμα του να έχει με αυτή συζυγικές σχέσεις, οι οποίες απαγορεύονται εκτός γάμου. Δεν πρόκειται για θρησκευτικό συμβόλαιο όπως αρχικά στον Ιουδαϊσμό ή για μυστήριο όπως στον Χριστιανισμό. Ο γάμος όμως συνάπτεται σε θρησκευτική τελετή με την επίκληση του Αλλάχ και την ανάγνωση κορανικών στίχων. Στο συμβόλαιο του γάμου η νύφη αντιπροσωπεύεται πάντα από τον κηδεμόνα της και ο γαμπρός υποχρεώνεται να καταβάλλει προίκα. Ποιος όμως έχει προτεραιότητα για την κηδεμονία; O πατέρας της νύφης, ο παππούς της ή ο αδελφός του πατέρα της (ο θείος της) ή ο αδελφός του παππού θεωρούνται τα πιο κατάλληλα πρόσωπα. Η πρόταση γάμου γίνεται κυρίως από τον άνδρα και σπάνια από τον κηδεμόνα της γυναίκας. «Σε έχω νυμφευθεί», λέει ο άνδρας, και ο κηδεμόνας της γυναίκας απαντά: «Είμαι σύμφωνη».
Τι είναι όμως η προίκα;
Κατά το μουσουλμανικό δίκαιο η προίκα (mahr) δίδεται από τον άνδρα στη γυναίκα και όχι αντίστροφα. Το ποσό συμφωνείται πριν από τη σύναψη του γάμου και μέρος καταβάλλεται στη γυναίκα ήδη πριν ή κατά την τελετή του γάμου. Είναι ανάλογο με την κοινωνική θέση της γυναίκας. Το υπόλοιπο δίδεται σε περίπτωση λύσης του γάμου ή θανάτου του άνδρα, επειδή οι διατάξεις του Μουσουλμανικού Δικαίου δεν προβλέπουν υποχρέωση του συζύγου για διατροφή της γυναίκας πριν την εκπνοής της «ασφαλιστικής περιόδου». Κατώτατο ποσό προίκας θεωρείται η αξία των δύο γραμμαρίων χρυσού. Ο καθορισμός ενός αρκετά σεβαστού ποσού έχει σκοπό τον περιορισμό της αυθαίρετης εξάσκησης του δικαιώματος του συζύγου για αποπομπή της γυναίκας. Εάν ο σύζυγος δεν πληρώσει το συμφωνηθέν μέρος της προίκας, η γυναίκα δικαιούται να αρνηθεί τις συζυγικές σχέσεις μέχρι την καταβολή του ποσού.
Η ισλαμική οικογένεια είναι παραδοσιακή και πατριαρχική. Πρώτα γευματίζουν τα άρρενα μέλη και μετά οι γυναίκες. Όταν ένα ζευγάρι βαδίζει στο δρόμο, η γυναίκα παραχωρεί το προβάδισμα στον άνδρα. Όταν επισκέπτονται το τζαμί, συγκεντρώνονται σε χωριστούς χώρους. Όταν επίσης τα παιδιά είναι μικρά, αγόρια και κορίτσια έχουν σχεδόν την ίδια μεταχείριση. Μετά τον τέταρτο χρόνο τα κορίτσια μαθαίνουν τους γυναικείους ρόλους με τη μίμηση κυρίως των ρόλων της καλής κόρης και νύφης. Μεταξύ της μάνας και της κόρης αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη στενή σχέση που δεν συναντάται στους δυτικούς πολιτισμούς. Πολύ σημαντική αυτή η σχέση για την αφομοίωση του αυτονόητου των δύο κόσμων, των ανδρών και των γυναικών.
Ισλάμ και θρησκευτικές μειονότητες
Όσον αφορά τις μειονότητες -που πολλές φορές ήταν πλειονότητα του κατακτημένου πληθυσμού- το Ισλάμ τις αντιμετωπίζει ως υποδεέστερες κοινωνικές ομάδες. Το παιδομάζωμα, υπήρξε μια συστηματική τακτική του αραβικού και του τουρκικού Ισλάμ κατά των χριστιανών και των Εβραίων, σχεδόν μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Αρκετοί ερευνητές θεωρούν ότι η περιβόητη μουσουλμανική ανοχή ήταν «ένα κωδικοποιημένο σύστημα νόμιμης τυραννίας», η οποία δημιουργούσε για τις μειονότητες «μια φυλακή από την οποία έβγαινε κανείς μόνο αν είχε φτερά ή αλλαξοπιστούσε». Το νομικό σύστημα των υποτελών δημιουργήθηκε από τον χαλίφη Ομάρ Β’. Σύμφωνα με αυτό οι ανήκοντες στις μειονότητες όφειλαν να πληρώνουν τον κεφαλικό φόρο, ως ένδειξη υποταγής στο Ισλάμ. Επίσης, η ιδιοκτησία της γης τους πέρασε στη μουσουλμανική κοινότητα. Για να την καλλιεργούν έπρεπε να πληρώνουν ειδικό φόρο.
Ο Τζον Λαφίν, ένας από τους γνωστούς συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τη Μέση Ανατολή, γράφει: «Απαγορευόταν η ανέγερση νέων εκκλησιών, η αναστήλωση των παλιών και η χρησιμοποίηση θρησκευτικών συμβόλων, όπως ο σταυρός. Οι ντχιμίς (τα προστατευμένα άτομα) έπρεπε να ζουν σε απομονωμένη περιοχή και σε φτωχόσπιτα. Γάμος, ερωτική επαφή με μουσουλμάνα και βλασφημία κατά του Ισλάμ, επέσυραν την ποινή του θανάτου. Οι μουσουλμάνοι δεν έπρεπε να συναναστρέφονται με του ντχιμίς, στους οποίους δεν επιτρεπόταν να καταθέτουν στο δικαστήριο κατά μουσουλμάνου και δεν είχαν καμιά εξουσία πάνω του. Δεν επιτρεπόταν στους υποτελείς να φέρουν όπλα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ζωή τους, ενώ διάφορα μέτρα ρύθμιζαν το χρώμα και το στιλ των φορεμάτων τους, επιβάλλοντας κακόγουστα και γελοία ενδύματα. Στους δρόμους ξεχώριζαν εύκολα και προκαλούσαν το χλευασμό. Για να διακρίνονται στα δημόσια λουτρά τους υποχρέωναν να φορούν ένα μικρό κουδούνι στο λαιμό. Μόνο οι μουσουλμάνοι μπορούσαν να έχουν άλογα ή καμήλες. Οι ντχιμίς είχαν μόνο γαϊδούρια… Δεν έπρεπε να κάνουν κάτι που θα ενοχλούσε τους μουσουλμάνους, έτσι εκτελούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα σιωπηλά και δε μπορούσαν να θρηνήσουν δημόσια έναν προσφιλή τους εχθρό… Έπρεπε να σηκωθούν και να παραμείνουν όρθιοι μπροστά σε μουσουλμάνο, να του μιλούν με σεβασμό, να παραμερίζουν για να περάσει πρώτος και να βαδίζουν στο αριστερό του πλευρό -η ακάθαρτη πλευρά για τους μουσουλμάνους».
Η αρνητική αντιμετώπιση των θρησκευτικών κοινοτήτων και η θεώρησή τους ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας επιβιώνει μέχρι σήμερα στις χώρες που προήλθαν από τον παλιό μουσουλμανικό κόσμο. Αρκετές αρνητικές διακρίσεις διατηρήθηκαν από τα εθνικιστικά κινήματα που προσπάθησαν να κρατήσουν κάποια απόσταση από το Ισλάμ, όπως οι Νεότουρκοι και οι κεμαλικοί στην Τουρκία, και οι μπααθιστές στον αραβικό κόσμο. Η μουσουλμανική υπεροψία χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους εθνικιστές για την ολική εξόντωση των χριστιανικών κοινοτήτων με πρωτοφανείς γενοκτονίες στις αρχές του 20ου αιώνα. Την ίδια μουσουλμανική υπεροψία χρησιμοποίησαν και οι μπααθικοί για την εδραίωση τις κυριαρχίας τους. Χαρακτηριστικός είναι ό λόγος που εκφώνησε ο πρόεδρος της Αιγύπτου Σαντάτ το 1972, κατά τον εορτασμό της επετείου γέννησης του Μωάμεθ: «Πιστεύουμε, όπως μας διέταξε ο Αλλάχ, ότι είμαστε έθνος εκλεγμένο πάνω απ’ όλα τα έθνη… Ο Αλλάχ μας διόρισε εκτελεστές της υψηλότερης των αποστολών».
Τα θετικά του Ισλάμ
Το Ισλάμ, αξιοποίησε την πολιτιστική παράδοση, την οποία βρήκε στους κατακτηθέντες λαούς, από την Ανατολή μέχρι την Ισπανία (Ανδαλουσία, την οποία διεκδικεί και αναφέρει στα μηνύματά του ο Μπίν Λάντεν ), όπου είχαν από αιώνες ανθήσει έξοχοι πολιτισμοί (Περσικός, Ελληνικός, Ρωμαϊκός) καθώς και τη ζωτικότητα και δημιουργικότητα των λαών που προσηλύτισε, γέννησε μεγαλοπρεπή πολιτισμό με υψηλής στάθμης επιτεύγματα τόσο στον τομέα της τέχνης, όσο και της επιστήμης και διανόησης εν γένει.
Η ισλαμική αρχιτεκτονική έδωσε σπουδαία δείγματα, όπως το Μαυσωλείο του Ταμερλάνου στη Σαμαρκάνδη, το Γαλάζιο Τέμενος στην Ιερουσαλήμ, το Τατζ Μαχάλ στην Ινδία, το ανάκτορο στην Αλάμπρα της Γρανάδας κ.ά.
Οι Άραβες μουσουλμάνοι μετέφεραν στην Ισπανία την τεχνογνωσία της Ανατολής. Η υδρολογική τεχνολογία (οι τεχνόμυλοι) ήρθε από τη Συρία και η δημιουργία αρδευτικών καναλιών από το Ιράν.
Ο εξισλαμισμός των Περσών δημιούργησε τις βάσεις για την εμφάνιση μιας σημαντικής περσικής λογοτεχνίας, βασισμένης σε μια περσοαραβική γλώσσα.
Γύρω στον 8ο μ.χ. αιώνα, αφού το αραβικό Ισλάμ ξεπέρασε την αρχική πρωτόγονη ορμή και την αναζήτηση λείας, με κέντρο την Αλεξάνδρεια συνέβη μια αραβική Αναγέννηση. Κατά την περίοδο των Αββασιδών χαλιφών αξιοποιήθηκε η παλιότερη ελληνική σκέψη. Τα αρχαία ελληνικά έργα άρχισαν να μεταφράζονται στην αραβική γλώσσα. Έργα των μεγάλων Ελλήνων μηχανικών όπως ο Κτησίβιος, ο Φίλων και ο Ήρων μελετώνται συστηματικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τα έργα των Ελλήνων μαθηματικών και φιλοσόφων. Γνωμικά και απόψεις των Ελλήνων φιλοσόφων εντάχθηκαν στη μουσουλμανική παράδοση μέσω των Χαντίθ, δηλαδή των γραπτών ή προφορικών παραδόσεων που αφορούν λόγια και έργα των Μωάμεθ και των συντρόφων του.
Τον 4ον αιώνα από Εγίρας -(9ος αιώνας μ.Χ.)-, ο χαλίφης της Βαγδάτης Μανσούρ αλ Χακίμ Μπι’αμριλλάχ είχε ιδρύσει το «Νταρ αλ Χικμά», δηλαδή τον Οίκο της Σοφίας. Επρόκειτο για μια Ακαδημία του Πνεύματος και του Πολιτισμού, με περισσότερα από ένα εκατομμύριο χειρόγραφα στη βιβλιοθήκη του και με ένα επιτελείο μεταφραστών, οι οποίοι διέσωζαν στην αραβική γλώσσα την κλασική ελληνική και ελληνιστική γραμματεία, σανσκριτικά και περσικά κείμενα, βουδιστική γραμματεία στη γλώσσα πάλι και ιερά κείμενα του Μαχαβίρα. Μάλιστα, όταν στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο), σκοτισμένοι χριστιανοί κατέστρεφαν στην πυρά έργα αρχαίων Ελλήνων, που έκριναν πώς τάχα ήταν βλάσφημα ή επικίνδυνα, οι μεταφραστές του Νταρ αλ Χικμά τα είχαν θησαυρίσει στις μεταφράσεις τους στην αραβική γλώσσα κι έτσι δεν χάθηκαν….
Η πνευματική παραγωγή του Ισλάμ, που βασίστηκε στην ελληνική κληρονομιά, τροφοδότησε την ακόμα καθυστερημένη καθολική Δύση με μια απαραίτητη γνώση. Έτσι, το αραβόφωνο Ισλάμ και οι ελληνόφωνοι Βυζαντινοί λόγιοι, που συνέχιζαν την ελληνική παράδοση, θα αποτελέσουν τις δύο βάσεις για τη μεγάλη Αναγέννηση της Δύσης.
Το είδαμε εδώ>>
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου