OUTER OSLOFJORD:ΤΟ ΝΗΣΙ "ΦΥΛΑΚΗ" ΣΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ

Σε απόσταση ενός μιλίου από τις ακτές της Νορβηγίας, στο Outer Οslofjord, υπάρχει ένα νησί όπου ζουν 115 εγκληματίες, μεταξύ των οποίων δολοφόνοι, βιαστές και έμποροι ναρκωτικών.
Ωστόσο, τίποτα δεν θυμίζει κλασική φυλακή. Ούτε αγκαθωτό σύρμα σε ψηλούς τείχους, ούτε ηλεκτροφόρα περίφραξη, ούτε ένοπλοι φρουροί να κάνουν περιπολίες με σκύλους θα δει κανείς σε αυτό το μέρος. Αντιθέτως, στη νησιωτική αυτή φυλακή, οι κρατούμενοι ζουν ειρηνικά και συνεργάζονται αρμονικά.
H φυλακή Bastøy, όπως ονομάζεται, είναι μία από τις πιο φιλελεύθερες στον κόσμο. Όπως μεταδίδει το Business Insider, κρατούμενοι και φρουροί συμβιώνουν ιδανικά, εκτρέφοντας ζώα και κόβοντας ξύλα για τους κρύους μήνες του χειμώνα.
Όταν τελειώσουν τις δουλειές τους, παίζουν χαρτιά, κάνουν σκι, προπονούνται στο τένις, μαγειρεύουν ή παρακολουθούν διάφορα σεμινάρια. Γύρω στις 3 το μεσημέρι, οι περισσότεροι φρουροί επιστρέφουν στα σπίτια τους, αφήνοντας πίσω τους μόλις 5 σωφρονιστικούς υπαλλήλους για τη νυχτερινή βάρδια.
Η φυλακή είναι τόσο ειρηνική, που ο σκηνοθέτης Michael Moore την επισκέφθηκε για να γυρίσει κάποιες σκηνές για το ντοκιμαντέρ "Sicko" , αλλά τελικά τις έκοψε στο μοντάζ, θεωρώντας ότι ουδείς θα πίστευε ότι αυτό το μέρος υπάρχει στα αλήθεια.

Νορβηγοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι οι κρατούμενοι, που θα εκτίσουν την ποινή τους στηφυλακή Bastøy, θα επανενταχθούν επιτυχώς στην κοινωνία επειδή θα έχουν εμποτιστεί με τις αξίες της ευθύνης, της εμπιστοσύνης και της ηγεσίας. Πρόκειται για ένα πείραμα που συνεχίζεται για 32η χρονιά και φαίνεται ότι αποδίδει, καθώς το ποσοστό υποτροπής ανέρχεται σε μόλις 16% τη στιγμή που στις ΗΠΑ, άνω του 75% των κρατούμενων, που βγαίνει από τις φυλακές, συλλαμβάνεται εκ νέου μέσα σε πέντε χρόνια.
Ο φωτογράφος Espen Eichhöfer επισκέφθηκε το νησί το χειμώνα και το περιοδικό Zeit Magazine δημοσίευσε τις παρακάτω φωτογραφίες.
Οι φυλακές Bastøy βρίσκονται στο νησί Bastøy, ένα μίλι από τις ακτές της Νορβηγίας σε ένα φιορδ, περίπου 46 μίλια από την πρωτεύουσα Όσλο. Σε αντίθεση με άλλες νησιωτικές φυλακές, όπως του Alcatraz ή του Rikers, οι οποίες είναι γνωστές για την πλήρη απομόνωσή τους, αυτές είναι γνωστές ως οι πιο φιλελεύθερες στον κόσμο.

Καταμέτρηση των κρατουμένων γίνεται κάθε πρωί και απόγευμα. Οι περισσότεροι από τους 115 έγκλειστους μοιράζονται την ίδια στέγη με τους 69 υπαλλήλους των φυλακών. Ωστόσο, οι πιο πολλοί σωφρονιστικοί υπάλληλοι επιστρέφουν στην ενδοχώρα στο τέλος της ημέρας. Μόνο πέντε φρουροί μένουν τη νύχτα στο νησί. Τα σπίτια, όπου μένουν οι κρατούμενοι, διαθέτουν κουζίνα, σαλόνι και ιδιωτικό μπάνιο.

Ένας Νιγηριανός κρατούμενος, που έχει καταδικαστεί για χρήση ναρκωτικών, είναι ο μοναδικός που μένει μόνος του στο νησί. Οι υπόλοιποι συμβιώνουν στα σπίτια. Οι βασικές αρχές στη φυλακή Bastøy είναι ο αμοιβαίος σεβασμός και η εμπιστοσύνη. Οι κρατούμενοι δουλεύουν μαζί στη φάρμα, ταΐζοντας τα ζώα ή κόβοντας ξύλα.

Αυτός ο Καναδός κρατούμενος, που κατηγορείται για χρήση ναρκωτικών, εργάζεται στο κοτέτσι και τρώει το καθημερινό… αυγό του. Όταν δεν ασχολούνται με τα ζώα, οι κρατούμενοι επιδίδονται στον αθλητισμό, κάνοντας διάφορα σπορ, όπως σκι, ψάρεμα, τρέξιμο, τένις, ιππασία, ακόμη και κολύμβηση στην ιδιωτική παραλία τους.

Απίστευτο, αλλά το Bastøy έχει μία ακόμη παραλία, στην οποία έχουν πρόσβαση οι πολίτες, ενώ απαγορεύεται η χρήση της από τους κρατούμενους. Δεν υπάρχουν φράκτες ούτε εδώ, μόνο προειδοποιητικές πινακίδες.

Ο Eichhöfer λέει ότι το νησί είναι ειδυλλιακό και ειρηνικό. Ο ίδιος ανέφερε στο Business Insider ότι οι κρατούμενοι είναι "πολύ θετικοί και πρόθυμοι στο να δουλέψουν και να ζήσουν μαζί σε μία κοινότητα". "Είναι σχεδόν πολύ καλό για να είναι αληθινό", λέει χαρακτηριστικά.

Πολλά βήματα έχουν γίνει ώστε η φυλακή να είναι όσο το δυνατόν πιο οικολογική και βιώσιμη γίνεται. Tα πολύ λίγα αυτοκίνητα στο νησί κινούνται με βιοντίζελ και ένα μεγάλο μέρος της μεταφοράς και των εργασιών διεξάγεται με τη χρήση των έξι αλόγων που υπάρχουν στο νησί.

Οι κρατούμενοι κατευθύνονται με ένα έλκηθρο στο δάσος για να δουλέψουν.

Οι κρατούμενοι πρέπει να κάνουν αίτηση για να εκτίσουν την ποινή τους στο Bastøy. Ελέγχονται από τους αξιωματούχους, και οι έγκλειστοι που μπορεί να αποτελέσουν απειλή ή να διαταράξουν τη δομή της φυλακής απορρίπτονται. Ένας από τους πιο διαβόητους φυλακισμένους στο Bastøy ήταν ο Arnfinn Nesset, ο οποίος δολοφόνησε 22 άτομα. Κι όμως, αυτός ο κατά συρροή δολοφόνος έμεινε στη φυλακή μόνο 12 χρόνια και αφέθηκε ελεύθερος λόγω "καλής συμπεριφοράς

Ο κρατούμενος αυτός, ο οποίος καταδικάστηκε για κακομεταχείριση παιδιού, είχε δυσκολίες στην αρχή στο να συμβιώσει με δολοφόνους. Ωστόσο, όπως λέει ο Eichhoefer, δεν άργησε να συνειδητοποιήσει ότι δεν αποτελούν απειλή. Είναι άνθρωποι όπως εσύ κι εγώ λέει.

Δεν υπάρχουν τοίχοι ή φράκτες στο νησί. Στα 32 χρόνια ύπαρξης της φυλακής, καταγράφηκε μόλις μία απόπειρα απόδρασης όταν ένας έγκλειστος προσπάθησε με ένα φίλο τους να διαφύγουν με μία βάρκα. Τελικά, η βάρκα βυθίστηκε και αυτοί συνελήφθησαν. Το κίνητρο για να μην αποδράσεις είναι ισχυρό: Εάν σε πιάσουν σε στέλνουν σε ένα πολύ χειρότερο και αυστηρότερο μέρος από το Bastøy

Στο Bastøy, οι κρατούμενοι είναι υπεύθυνοι για την καθημερινότητά τους. Μαγειρεύουν μόνοι το φαγητό τους και παρουσιάζονται στην ώρα τους για την ανάληψή των καθηκόντων τους. Παρακολουθούν επίσης σεμινάρια κατά της βίας και -εάν χρειάζεται- κατά των ναρκωτικών.

Κι ενώ οι έγκλειστοι δεν επιτρέπεται να έχουν κινητά τηλέφωνα, μπορούν να χρησιμοποιούν δύο φορές την ημέρα έναν από τους πέντε τηλεφωνικούς θαλάμους. Δέχονται επισκέψεις 3 φορές την εβδομάδα, κατά τη διάρκεια των οποίων μπορούν κάνουν σεξ με τους επισκέπτες τους.

Για πολλούς λόγους, η φυλακή Bastøy θεωρείται πετυχημένη. Τα κρούσματα βίας είτε μεταξύ κρατουμένων είτε μεταξύ κρατουμένων και φρουρών είναι σπανιότατα, σε αντίθεση με τα περισσότερα σωφρονιστικά ιδρύματα.

Ένα ακόμη πλεονέκτημα της φυλακής Bastøy είναι ότι η λειτουργία της είναι πολύ οικονομική, καθώς απαιτεί λιγότερους σωφρονιστικούς υπαλλήλους και εγκαταστάσεις.

Μόλις το 16% των κρατουμένων στο Bastøy ξανακυλάει στην παρανομία. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει στο 70%. Ο διευθυντής της φυλακής, Arne Nilsen, λέει ότι λαμβάνει συχνά κάρτες από κρατούμενους, που έχουν εκτίσει την ποινή τους, στις οποίες αναφέρουν πόσο το Bastøy τους άλλαξε τη ζωή.