Ο φόβος όντως κάνει το αίμα να «παγώνει»!

Έχετε ακούσει την έκφραση «τρόμαξα τόσο πολύ, ώστε πάγωσε το αίμα μου;» Ε, δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, σύμφωνα με μία νέα μελέτη. Όπως έδειξε, όταν τρομάζουμε το αίμα μας γίνεται πιο πηχτό, διότι αυξάνονται τα επίπεδα μίας πρωτεΐνης στο αίμα που λέγεται παράγοντας VIII. Το εύρημα προέρχεται από 24 υγιείς εθελοντές, ηλικίας κάτω των 30 ετών, οι 14 από τους οποίους είδαν ένα θρίλερ (την «Παγιδευμένη Ψυχή») και στη συνέχεια μία εκπαιδευτική ταινία (ένα ντοκιμαντέρ για την σαμπάνια) και οι υπόλοιποι τις ίδιες ταινίες με αντίθετη σειρά.
Οι ερευνητές από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Leiden (LUMC), στην Ολλανδία, που πραγματοποίησαν τη μελέτη, εξέτασαν εάν ο οξύς φόβος μπορούσε να επηρεάσει την πηκτικότητα του αίματος, επειδή κάτι τέτοιο αποτελεί σημαντικό εξελικτικό όφελος.

Και αυτό, διότι όταν στη διάρκεια απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων αυξάνεται εκ των προτέρων η πηκτικότητα του αίματος, ο οργανισμός είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει μία πιθανή μαζική αιμορραγία για να συντηρήσει τη ζωή. Οι εθελοντές της μελέτης είδαν τις ταινίες με χρονική απόσταση μιας εβδομάδας η μία από την άλλη, την ίδια ώρα και σε ένα άνετο και χαλαρό περιβάλλον.
Κάθε ταινία διήρκησε περίπου 90 λεπτά, ενώ πριν από την έναρξη και μετά το τέλος τους όλοι έδωσαν δείγματα αίματος. Βαθμολόγησαν επίσης τον φόβο που ένιωσαν έπειτα από κάθε ταινία, χρησιμοποιώντας μία κλίμακα από το 0 (καθόλου φόβος) έως 10 (ο χειρότερος φόβος που μπορούσα να φανταστώ). Επιπλέον, ανέφεραν εάν είχαν ξαναδεί τις ταινίες και συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για τον τρόπο ζωής και το αγαπημένο τους είδος ταινιών.
Η ανάλυση όλων αυτών των στοιχείων έδειξε ότι το θρίλερ ασφαλώς και ήταν πιο τρομακτικό από το ντοκιμαντέρ, με μία μέση διαφορά της τάξης των 5,4 βαθμών στην κλίμακα του φόβου. Επιπλέον, υπήρχαν εμφανείς διαφορές στα επίπεδα του παράγοντος VIII πριν και μετά τις ταινίες. Στην πραγματικότητα, ήταν αυξημένα κατά μέσον όρο 57% μετά το θρίλερ και μειωμένα κατά 86% μετά το ντοκιμαντέρ. Αντιθέτως, οι ταινίες δεν φάνηκε να επηρεάζουν του άλλους παράγοντες πηκτικότητας που διαθέτει το αίμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι ναι μεν ο οξύς φόβος αυξάνει την πηκτικότητα, αλλά όχι σε βαθμό ώστε να οδηγεί στην δημιουργία θρόμβων που θα μπορούσαν να αποδειχθούν επιζήμιοι.

Τι είναι ο παράγων VIII
Ο παράγων οκτώ (VIII) είναι μία από τις πρωτεϊνες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία θρόμβων αίματος. Αν και έχουμε συνηθίσει να συσχετίζουμε τους θρόμβους με σοβαρά προβλήματα όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό, ο φυσικός τους ρόλος είναι σωτήριος για τον άνθρωπο, καθώς δημιουργούνται έπειτα από κάθε τραυματισμό για να «σφραγίσουν» τα τραυματισμένα αιμοφόρα αγγεία και να αποτρέψουν την περαιτέρω αιμορραγία.
Ο παράγων VIII παράγεται πρωτίστως από τα κύτταρα του ήπατος και κυκλοφορεί στο αίμα σε μία ανενεργό μορφή, ενωμένος με ένα άλλο μόριο που λέγεται παράγοντας Willebrand και επίσης είναι απαραίτητος για την πήξη του αίματος. Όταν συμβεί τραυματισμός που προκαλεί ρήξη σε ένα αιμοφόρο αγγείο και έτσι διαρροή αίματος, ο παράγων VIII διαχωρίζεται από τον παράγοντα Willebrand και αλληλεπιδρά με έναν άλλο παράγοντα πήξεως, τον IX (εννέα). Η αλληλεπίδραση αυτή ενεργοποιεί μία αλυσίδα πρόσθετων χημικών διεργασιών, οι οποίες τελικά οδηγούν στον σχηματισμό ενός μικρού θρόμβου αίματος που σταματά την αιμορραγία.
Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην χριστουγεννιάτικη έκδοση της «Βρετανικής Ιατρικής Επιθεώρησης» (BMJ) – ένα από τα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά του κόσμου, που έχει καθιερώσει εδώ και πολλά χρόνια να αφιερώνει το τεύχος Δεκεμβρίου της σε πρωτότυπα και «ελαφρά» θέματα, τα οποία όμως υπόκεινται στις ίδιες αυστηρές διαδικασίες αξιολόγησης με τα σοβαρά.
ΠΗΓΗ