Όταν το ελληνικό κράτος έκλεινε τα σύνορα σε Πόντιους και άλλους Μικρασιάτες

Ηχηρό ράπισμα στους διωγμένους, καταδιωγμένους και χαροκαμένους Έλληνες της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Ιωνίας και της Καππαδοκίας κατάφερε η 20ή Ιουλίου του καταραμένου 1922, ημέρα κατά την οποία στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύτηκε ο νόμος 2870 «περί της παρανόμου μεταφοράς προσώπων ομαδόν ερχομένων εις τους Ελληνικούς λιμένας εκ της αλλοδαπής».

Ο νόμος επιχείρησε να σφραγίσει ουσιαστικά τις πύλες εισόδου στην Ελλάδα απέναντι σε έναν ελληνισμό που ψυχορραγούσε στις πανάρχαιες εστίες του της Ανατολής.

Ήταν η κυβέρνηση Π. Πρωτοπαπαδάκη (Λαϊκό Κόμμα) που πέρασε τον νόμο, τον οποίον υπέγραψε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Λουκάς Κανακάρης-Ρούφος και ο υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτριος Γούναρης. Ο 2870/22 στρεφόταν στην πραγματικότητα κατά των Ελλήνων που ήδη είχαν αρχίσει να φθάνουν στην επικράτεια του ελληνικού κράτους (κυρίως από τον Πόντο) και είχαν αντιμετωπιστεί με σκαιό τρόπο. Αυτοί άλλωστε ήταν οι μόνοι που έφθαναν στη μητέρα πατρίδα «ομαδόν».

Οι ιστορικοί θεωρούν ότι η επίσημη ελληνική πολιτεία είχε εικόνα του «κινδύνου» εκκένωσης της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό πληθυσμό αφού ο ελληνικός στρατός αντιμετώπιζε στο μέτωπο σφοδρή αντίσταση από τις δυνάμεις του Κεμάλ και στρατιωτικά θεωρείτο αναμενόμενη μια ολοκληρωτική, τελική επίθεση του εχθρού.

Μέρες, ακόμα, πριν από την ψήφιση του νόμου από τη Βουλή, χιλιάδες Έλληνες Πόντιοι είχαν περιοριστεί στο λοιμοκαθαρτήριο του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι, ενώ από τις αρχές του μηνός Ιουνίου (9/6) η κυβέρνηση είχε λάβει απόφαση και για τη μετατροπή της Μακρονήσου σε λοιμοκαθαρτήριο.

Για «το ζήτημα της εγκαταστάσεως των προσφύγων, απεφασίσθη όπως εγκατασταθούν όλοι εις Μακρόνησον […] μετά την απολύμανσίν των και την εξυγίανσιν (να) τοποθετηθούν εις διάφορα μέρη» (εφ. «Εμπρός», 10/6/1922).

Η Μακρόνησος όταν οι Πόντιοι οδηγούνταν εκεί… για να απολυμανθούν! (φωτ.:National Geographic)

Οι… άλλοι Έλληνες ήταν ανεπιθύμητοι από κάποιους και έπρεπε να εμποδιστεί η είσοδός τους, ακόμα και με επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους εφοπλιστές ή τους καπετάνιους της εποχής που θα ήθελαν να τους δώσουν μια διέξοδο: ποινή φυλάκισης και χρηματική αλλά και οριστική ή προσωρινή στέρηση του δικαιώματος άσκησης του ναυτικού επαγγέλματος.

Δύο μήνες μετά τη θέση σε ισχύ του νόμου 2870, η καταστροφή θα έφερνε στην Ελλάδα εκατοντάδες χιλιάδες τσακισμένους Έλληνες, που κανείς δεν ήταν σε θέση να συγκρατήσει. Πόσο μάλλον ένας νόμος.
ΠΗΓΗ