NASA: κάτι παράξενο συνέβη στη στρατόσφαιρα της Γης

Ένα μοτίβο στη στρατόσφαιρα το οποίο ήταν σταθερό εδώ και περισσότερο 60 χρόνια, άλλαξε ξαφνικά, όπως περιγράφουν σε νέα μελέτη επιστήμονες της NASA. Και δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί.

Μία ξαφνική, ανώμαλη διακοπή ενός κατά τα άλλα αξιόπιστου μοτίβου ανέμων στη στρατόσφαιρα, το στρώμα της γήινης ατμόσφαιρας το οποίο βρίσκεται αμέσως πάνω από το χαμηλότερο, την τροπόσφαιρα, αναφέρουν σε μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε, στις 29 Αυγούστου, στο επιστημονικό περιοδικόGeophysical Research Letters, τέσσερις ερευνητές της NASA.

Για περισσότερες από έξι δεκαετίες, από το 1953, επιστήμονες παρακολουθούσαν το εν λόγω μοτίβο κυκλοφορίας ανέμων, να επαναλαμβάνεται σταθερά, περίπου κάθε δύο χρόνια (εξ ου και το ονόμασαν οιονεί διετή ταλάντωση). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις σχετικές παρατηρήσεις, το φαινόμενο ακολουθεί την παρακάτω πορεία:

Κάθε κύκλος ξεκινά με δυνατούς, δυτικούς ανέμους να πνέουν ψηλά στη στρατόσφαιρα, σε μία ζώνη γύρω από τον ισημερινό. Έναν χρόνο μετά, αυτοί οι άνεμοι σταδιακά εξασθενούν και κινούνται προς χαμηλότερο υψόμετρο, ενώ δυνατοί, ανατολικοί άνεμοι τους αντικαθιστούν ερχόμενοι από ψηλά. Οι ανατολικοί άνεμοι, με τη σειρά τους, εξασθενούν και χάνουν υψόμετρο, καθώς επιστρέφουν οι δυτικοί.

Από όταν ανακαλύφθηκε, το μοτίβο επαναλαμβανόταν αδιάλειπτα, περίπου κάθε 28 μήνες Τώρα, για πρώτη φορά, αλλοιώθηκε.

Συγκεκριμένα, επιστήμονες από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA παρατήρησαν ότι η οιονεί διετής ταλάντωση ξεκίνησε να διαφοροποιείται στα τέλη του 2015, στη φάση του κύκλου κατά την οποία οι δυτικοί άνεμοι ξεκίνησαν να κινούνται από την κορυφή της στρατόσφαιρας (50 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης) στη χαμηλότερη στρατόσφαιρα (ύψος: 16 χιλιόμετρα).

Βάσει προγράμματος, οι δυτικοί άνεμοι θα έπρεπε να συνεχίσουν να εξασθενούν, καθώς ισχυροί, ανατολικοί άνεμοι ξεκινώντας με τη σειρά τους από την κορυφή της στρατόσφαιρας, θα τους αντικαθιστούσαν. Αντί αυτού, παρατηρήθηκε ότι οι δυτικοί άνεμοι κατευθύνθηκαν ξανά προς τα πάνω και φάνηκε να διακόπτουν την κάθοδο των ανατολικών, ώστε οι τελευταίοι να μην μπορέσουν να ξεκινήσουν τη συνήθη κυριαρχία τους.

Η αναστάτωση στο μοτίβο (ή το νέο μοτίβο) κράτησε περίπου μισό χρόνο, μέχρι τον Ιούνιο του 2016. Από τον περασμένο Ιούλιο, το σύνηθες μοτίβο φαίνεται να έχει επιστρέψει.

Εξαίρεση στον κανόνα ή προειδοποίηση;

Σύμφωνα με τους ερευνητές πίσω από τη σχετική μελέτη, η ανωμαλία στο μοτίβο κατεύθυνσης των ανέμων της στρατόσφαιρας, σε πρώτη φάση, δεν διαπιστώθηκε να έχει κάποια άμεση επίδραση στον καιρό και το κλίμα της Γης όπως τα βιώνουμε στην επιφάνεια του πλανήτη.

Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν εκπλαγεί, καθώς έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με ερωτήματα τα οποία δεν μπορούν, προς το παρόν, να απαντήσουν. Ποιες είναι οι αιτίες της ξαφνικής αλλαγής σε ένα τόσο αξιόπιστο μοτίβο, μετά από τόσο καιρό; Θα συμβεί ξανά; Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες;

Σε σχετικό άρθρο στη σελίδα της NASA, με τίτλο "Ένα παράξενο πράγμα συνέβηκε στη στρατόσφαιρα", ο πρώτος συγγραφέας της νέας μελέτης και επικεφαλής επιστήμονας του τομέα επιστημών της Γης του Γκόνταρντ, Paul Newman, παρομοίασε την αλλαγή στο μοτίβο με "αναπάντεχη μπαλιά από τη φύση" και παρουσιάστηκε έτοιμος να την "αποκρούσει".

Είναι γνωστό ότι η οιονεί διετής ταλάντωση παίζει σημαντικό ρόλο στην ποσότητα όζοντος στον ισημερινό και στους δύο πόλους του πλανήτη και οι ερευνητές σχεδιάζουν να συνεχίσουν την ανάλυση δεδομένων από την ανωμαλία, προκειμένου να διαπιστώσουν τι την προκάλεσε και πώς μπορεί να έχει επηρεάσει οτιδήποτε.

Ανάμεσα στις υποθέσεις που θα εξετάσουν, θα είναι η πιθανή συσχέτιση με το ιδιαιτέρως ισχυρό μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο του 2015-2016, καθώς και με την υπέρ-θέρμανση του πλανήτη. Απώτερος στόχος είναι να εξακριβωθεί κατά πόσο το συμβάν ήταν η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα ή μία προειδοποίηση για μία αλλαγή με συνέπειες που δεν έχουμε υπολογίσει.