Ο πρώτος χάρτης που αναφέρει τη λέξη "America" - Όχι εκεί πού μπορεί να φανταζόμαστε

Ο 509 χρόνων χάρτης του Μάρτιν Βαλντζεεμύλλερ ενσωμάτωνε πρόσφατες αναφορές του εξερευνητή Αμέριγκο Βεσπούτσι και του απέδιδε τις πηγές όπου όφειλε.

Τον Απρίλιο του 1507, ο Γερμανός χαρτογράφος Μάρτιν Βαλντζεεμύλλερ (Martin Waldseemüller) δημοσίευσε τον Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque lustrationes (Οικουμενική Κοσμογραφία σύμφωνα με την παράδοση του Πτολεμαίου και τις ανακαλύψεις του Αμέριγκο Βεσπούτσι και άλλων).

Ήταν ο πρώτος γνωστός χάρτης που εμφανίζει τμήματα του Νέου Κόσμου με την ένδειξη "America", από την λατινική εκδοχή του ονόματος του Βεσπούτσι.

Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο Βεσπούτσι είχε ταξιδέψει στην ανατολική ακτή της Νότιας Αμερικής και είδε ότι επεκτείνεται πολύ πιο νότια απ' ό,τι πίστευαν μέχρι τότε -μια ολόκληρη νέα ήπειρος.

Πρόκειται για χάρτη τοίχου, ο οποίος αποτελείται από 12 τμήματα που εκτυπώθηκαν από ισάριθμες ξυλογραφίες, διαστάσεων 46x62 εκ. η καθεμία. Τα τμήματα είναι 4 οριζόντια και 3 κάθετα. Ο χάρτης χρησιμοποιεί τροποποιημένη προβολή του Πτολεμαίου, σε σχήμα καρδιάς, με καμπύλους μεσημβρινούς για να απεικονίσει όλη την επιφάνεια της Γης. Θεωρείται ο πρώτος χάρτης που απεικονίζει με ακρίβεια τις γεωγραφικές συντεταγμένες (γεωγραφικό μήκος και πλάτος).

Ένα ακόμη πρωτοποριακό χαρακτηριστικό του χάρτη είναι ότι κάνει σαφή διάκριση μεταξύ των ακτών της ανατολικής Ασίας και της δυτικής Αμερικής, τοποθετώντας για πρώτη φορά ωκεανό ανάμεσά τους, μολονότι εμφανίζεται πολύ "στενός".

Η νοτιότερη ήπειρος αποκαλείται "America" και είναι η πρώτη φορά που αυτό το όνομα εμφανίζεται σε χάρτη. Ο Βαλντζεεμύλερ, επιχειρηματολογώντας υπέρ του ονόματος που χρησιμοποίησε, ανέφερε ότι όπως οι γνωστές ήπειροι Ευρώπη, Ασία και Αφρική έφεραν γυναικεία ονόματα, θα ήταν σωστό και η νέα ήπειρος να λάβει το βαπτιστικό όνομα αυτού που θεωρούσε ότι την ανακάλυψε, του Αμέριγκο Βεσπούτσι.

Ο Βαλντζεεμύλερ φαίνεται ότι έδωσε το όνομα αυτό στη νέα ήπειρο επειδή υιοθέτησε την άποψη του Βεσπούτσι ότι επρόκειτο για έναν "Νέο Κόσμο", έννοια ως τότε άγνωστη στον ευρωπαϊκό χώρο.

Στον χάρτη, η ανεξερεύνητη ήπειρο της Βόρειας Αμερικής ονομάζεται "Parias". Στα ανατολικά, ο χάρτης εκτείνεται σε μια περιοχή -με την ένδειξη "India Meridionalis", δηλαδή Νότια Ινδία- με τη χερσόνησο της Ταϊλάνδης, την Καμπότζη, το Λάος και το Βιετνάμ και με διάσπαρτα και μη επισημασμένα νησιά.

Ο Universalis Cosmographia, ή και Χάρτης του Βαλντζεεμύλλερ, αρχικά είχε τυπωθεί σε 1.000 αντίτυπα αλλά σήμερα υπάρχει μόνον ένα, το οποίο εκτίθεται στην Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ.

ΠΗΓΗ