Ο αναξιοποίητος πλούτος της Ελλάδας: Το θαύμα του χρόνου και της φύσης στην Κερασιά Ευβοίας

Στη δημιουργία ενός γεωπάρκου στην Κερασιά της βόρειας Εύβοιας που θα αναδεικνύει την πλούσια ιστορία της ευρύτερης περιοχής προχωρούν οι αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες. Ήδη, η παλαιοντολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως ευρήματα από μια μικρή «ζούγκλα» με ύαινες, ρινόκερους, προβοσκιδωτά, καμηλοπαρδάλεις, αντιλόπες, γαζέλες, πιθήκους, ιππάρια (συγγενικές προγονικές μορφές των αλόγων), αλλά και μαχαιρόδοντες (ένας είδος παρόμοιο του λιονταριού) που ζούσαν πριν από 7 εκατομμύρια χρόνια στην ορεινή περιοχή της Κερασιάς. Όπως δηλώνει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, Κώστας Μπακογιάννης «η δημιουργία του γεωπάρκου είναι μια εξαιρετική πρωτοβουλία, την οποία αναλαμβάνουμε σε συνεργασία με τον δήμο. Έχουμε ήδη προχωρήσει σε μια αντίστοιχη πρωτοβουλία σε συνεργασία με τον φορέα διαχείρισης, πιστεύουμε ότι μπορεί να παράξει τεράστια τουριστική υπεραξία, αλλά και ταυτόχρονα είναι πάρα πολύ σημαντικό βήμα για την προστασία της φυσικής μας κληρονομιάς. Γι’ αυτό και άμεσα η Περιφέρεια έχει δεσμεύσει τους αναγκαίους πόρους προκειμένου να προχωρήσουμε στην κατάρτιση της μελέτης με τελικό στόχο όχι μόνο τη δημιουργία του γεωπάρκου στα χαρτιά αλλά και την αναγνώρισή του από την UNESCO. Η μελέτη θα χρηματοδοτηθεί από ίδιους πόρους της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας κι έπειτα εννοείται ότι θα αξιοποιήσουμε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο».

Μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο δήμαρχος Μαντουδίου- Ελυμνίων- Αγίας Άννας, Χρήστος Καλυβιώτης τόνισε ότι «στις προθέσεις της σημερινής δημοτικής αρχής ήταν να αναδείξουμε τα σπουδαία και μοναδικά παγκοσμίως, παλαιοντολογικά ευρήματα από σπονδυλωτά που υπάρχουν στην περιοχή Κερασιάς της δημοτικής ενότητας Νηλέως όπου έχουν βρεθεί απολιθωμένα οστά, ενώ υπάρχει στον ίδιο χώρο και απολιθωμένο δάσος. Το γεωπάρκο που σκεφτόμαστε να δημιουργηθεί, για το οποίο έχουμε έρθει σε επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Unesco, θα περιλαμβάνει ως πυρήνα του, την περιοχή Κερασιάς (τα ευρήματα αυτής της περιοχής), ενώ θα επεκτείνεται και σε όλον τον δήμο αλλά και στον όμορο δήμο Ιστιαίας - Αιδηψού».

Όπως επισημαίνει στο Πρακτορείο ο κ. Καλυβιώτης ο δήμος βρίσκεται στη φάση που ξεκινάει η διαδικασία για τη συγκρότηση του φορέα σύστασης του γεωπάρκου και «σε συνεργασία με το αρμόδιο τμήμα της Unesco προωθούμε τις διαδικασίες για να ολοκληρωθούν όλα όσα απαιτούνται προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο. Εξάλλου, «η ανάδειξη αυτού του χώρου ως γεωπάρκου θα βοηθήσει την περιοχή μας πολύ. Αφενός να γίνει γνωστό επιστημονικά για το τι υπήρχε στην περιοχή κι αφετέρου θα συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής με την επισκεψιμότητα που θα έχει το γεωπάρκο από Έλληνες και ξένους, επιστήμονες, σχολεία αλλά και πολίτες που θα θέλουν να δουν αυτά τα σπουδαία ευρήματα».

Για μια σημαντική προσπάθεια έκανε λόγο μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εκπρόσωπος της UNESCO, Γιάννης Μανώλης, ο οποίος υποστήριξε ότι «θα δώσει προστιθέμενη αξία στην ευρύτερη περιοχή και θα αποτελέσει ένα πλαίσιο, μέσο ανάπτυξης με σεβασμό στο περιβάλλον. Πιστεύω ότι θα δημιουργήσει αρκετές βιώσιμες θέσεις εργασίας». Ο κ. Μανώλης μίλησε για τη σπουδαιότητα του προγράμματος των παγκόσμιων γεωπάρκων Unesco. «Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόγραμμα το οποίο θα δώσει σίγουρα μια υπεραξία στην ευρύτερη περιοχή». Ήδη, προηγήθηκαν συναντήσεις με τον δήμο, ενώ «έχουμε ενημερώσει εδώ και καιρό και τον δήμο και την περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ετοιμαστεί ο φάκελος με τις προϋποθέσεις για να προχωρήσουν οι διαδικασίες».Να σημειωθεί πάντως ότι αυτήν την περίοδο στο παγκόσμιο δίκτυο γεωπάρκων Unesco πρόεδρος είναι ο πρόεδρος της ελληνικής επιτροπής γεωπάρκων Unesco, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Νικόλαος Ζούρος.

Και δίκτυο δήμων με παλαιοντολογικό ενδιαφέρον

Αναφερόμενος στη δημιουργία του γεωπάρκου στην Κερασιά ο καθηγητής Παλαιοντολογίας – Στρωματογραφίας Γεώργιος Θεοδώρου μίλησε στο Πρακτορείο για προηγούμενες ανασκαφές που έχουν γίνει από το 1992 ως το 2001, το 2006 και τέλος το 2015. «Συλλέξαμε στο παρελθόν, τον Acerhorinus neleus - Aκερόρινο του Νηλέα, δηλαδή το κρανίο και την κάτω γνάθο ενός ρινόκερου τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο Απολιθωμάτων Θηλαστικών στην Κερασιά. Πρόκειται για ένα νέο είδος για την επιστήμη, που αποτελεί το σημαντικότερο εύρημα του τοπικού μουσείου. Είναι ένας “ολότυπος”, δηλαδή το πρώτο και μοναδικό δείγμα στο κόσμο που μελέτησε η επιστημονική μας ομάδα» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και υπογράμμισε ότι στην περιοχή είχαν προγραμματιστεί να γίνουν ανασκαφές και το Μάιο του 2017 «κι ενώ υπήρχαν οι σχετικές αποφάσεις του Μαντουδίου - Λίμνης - Αγ. Άννας, είχε εγκριθεί η χρηματοδότησή τους κι είχαν αναρτηθεί στη Διάυγεια, για άγνωστο λόγο δεν υλοποιήθηκαν.
Όσον αφορά το γεωπάρκο η πρόταση ήταν να γίνει σε ένα μεγάλο κομμάτι κι όχι μόνο στην Κερασιά διότι για τα γεωπάρκα προτιμώνται οι μεγάλες εκτάσεις. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται μια μελέτη, να ετοιμαστεί ένας φάκελος για να υποβληθεί επίσημα στις αρμόδιες υπηρεσίες. Αν πάντως θέλουμε να καλύψουμε τις περιοχές όπου έχουμε απολιθώματα είτε φυτικά, δηλαδή στοιχεία απολιθωμένου δάσους, είτε παλαιοντολογικά, πρέπει να είναι μεγάλο σε έκταση. Μάλιστα, στοιχεία απολιθωμένου δάσους βρέθηκαν εκτός από την Κερασιά και σε άλλα σημεία στη βόρεια Εύβοια, τα οποία προφανώς πρέπει να ενταχθούν στη μελέτη. Και παλαιοντολογικά ευρήματα δεν περιορίζονται μόνο στην Κερασιά, καθώς έχουν εντοπιστεί και στις Ροβιές από παλιές ανασκαφές, στο Προκόπι, στην Αγία Άννα και στο Αχλάδι. Για αυτό και θα πρέπει να γίνει κάτι μεγαλύτερο. Είναι ένα θέμα που πρέπει οριστεί από μια ομάδα εργασίας που θα κάνει αυτήν την έρευνα και θα περιλαμβάνει και παλαιοντολόγους, και γεωλόγους, κι άλλους επιστήμονες. Ένα γεωπάρκο είναι μια οντότητα και θα πρέπει να περιληφθούν κι άλλα στοιχεία, να προβληθούν, έτσι ώστε να περάσει μια τέτοια πρόταση».

Όραμα και στόχος πάντως του καθηγητή Παλαιοντολογίας είναι, όπως αναφέρει στο Πρακτορείο, να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει ένα σύγχρονο τοπικό μουσείο στο οποίο θα αναδειχθεί από κοινού η έκθεση των ευρημάτων των απολιθωμάτων θηλαστικών, αλλά και του απολιθωμένου δάσους που βρίσκεται στην Κερασιά και που «θα επιτρέπει στους επισκέπτες να γνωρίσουν τις εντυπωσιακές αλλαγές του γεωπεριβάλλοντος που πραγματοποιήθηκαν μέσα στα τελευταία 7.000.000 χρόνια, όταν το Αιγαίο δεν ήταν θάλασσα και να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες και οι μαθητές των σχολείων μέσα από κατάλληλες διαδραστικές δράσεις σε θέματα μεταβολής της βιοποικιλότητας και των μεταβολών του παγκοσμίου κλίματος». Με βάση αυτό το σκεπτικό ήδη προωθείται η δημιουργία ενός δικτύου δήμων Ραφήνας, Πικερμίου, Μαντουδίου – Λίμνης - Αγ. Άννας, Μεγαλόπολης, Αγ. Αναργύρων, Ρεθύμνου και Τήλου. «Προοπτική μας είναι μεγαλώσει αυτό το δίκτυο και να ενταχθούν και άλλοι δήμοι κι από βόρεια Ελλάδα. Σε αυτό το δίκτυο θα υπάρχει ένας κοινός στόχος, κοινή προβολή, κάποιες κοινές δράσεις και κοινή διεκδίκηση πόρων. Σε όλους αυτούς τους δήμους έχουν γίνει ανασκαφές κι έχουν να επιδείξουν σημαντικό παλαιοντολογικό ενδιαφέρον και σημασία» συμπληρώνει ο κ. Θεοδώρου.

Τα φυτικά απολιθώματα της Εύβοιας μοναδικά στον κόσμο

Σχολιάζοντας την πρωτοβουλία για δημιουργία γεωπάρκου στην Κερασιά Εύβοιας και ο καθηγητής Παλαιοβοτανικής - Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευάγγελος Βελιτζέλος, τόνισε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ότι «έγινε μια καλή προσπάθεια. Η Εύβοια από το 1800 είναι ο πρώτος γεώτοπος με απολιθωμένα δάση, φύλλα πρωτότυπα για την εποχή. Υπάρχουν οι μονογραφίες του 1800, μοναδικές στον κόσμο. Εγώ όλα τα χρόνια της καριέρας μου δουλεύω στην Εύβοια, γεμίσαμε αρκετά μουσεία, αλλά η πολιτεία δυστυχώς δεν ενδιαφέρθηκε στο επίπεδο που έπρεπε, ώστε να γίνει ένα τεράστιο μουσείο. Δεν υπάρχει μουσείο στο εξωτερικό που να μην έχει φυτικά απολιθώματα από την Εύβοια. Τα φυτικά απολιθώματα είναι φύλλα επάνω σε πέτρες κι είναι μοναδικά στον κόσμο. Βέβαια, στην βόρεια Εύβοια έχουμε μεμονωμένους απολιθωμένους κορμούς τους οποίους έχουμε μελετήσει. Είναι δέντρα περίπου 20 εκατομμύριων χρόνων. Έχουμε μεγάλες συλλογές αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε ο κατάλληλος χώρος να αξιοποιηθούν. Είναι πάντως ντροπή, διότι στην Εύβοια από το 1800 υπήρξαν μοναδικές μονογραφίες που κυκλοφόρησαν από διάσημους καθηγητές».
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)
ΠΗΓΗ