Τέλος εποχής: Το τρένο σταμάτησε οριστικά να σφυρίζει στον Γοργοπόταμο

Στις ράγες της νέας χάραξης τρέχουν από προχθές Σάββατο τα τραίνα αφήνοντας εκτός 58 απο τα πιο όμορφα και ιστορικά χιλιόμετρα της γραμμής Αθήνας - Θεσσαλονίκης καθώς και την γέφυρα του Γοργοποτάμου

Κωστής Χριστοδούλου

Εάν υπάρχει μία γέφυρα που έχει συνδέσει το όνομα της με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας αλλά και την ιστορία των σιδηροδρόμων στην χώρα μας αυτή δεν είναι άλλη από την γέφυρα του Γοργοποτάμου. Μία γέφυρα που μετά από έναν αιώνα και από την κατασκευή της δεν θα αισθανθεί τις ράγες της να δονούνται από την διέλευση του τρένου.

Από το πρωί του Σαββάτου τα επιβατικά τρένα που κατευθύνονται από την Αθήνα προς το βόρειο τμήμα της χώρας, και αντίστροφα, ακολουθούν το δρομολόγιο της σήραγγας του Καλλίδρομου μετά την την Τιθορέα προς το Λιανοκλάδι αντί του δρομολογίου που περνούσε από Αμφίκλεια, Λιλαία και Μπράλο. Με ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ενημερώνει για τον τρόπο που θα ενώνονται οι περιοχές αυτές με το σύγχρονο δίκτυο.

Για όσους έχουν ταξιδέψει με το τρένο γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα από τα πλέον όμορφα τμήματα της εθνικής διαδρομής που έχει μακριά και πονεμένη ιστορία όπως αναφέρει σε ένα πλήρες και ιστορικά τεκμηριωμένο άρθρο του ο καθηγητής Κωνσταντίνος Μπαλωμένος. Ο Τρικούπης στο όραμά του για την κατασκευή του σιδηροδρόμου είχε ως γνώμονα την αυτονόμηση της μετακίνησης του στρατού, των εμπορευμάτων και -μεταγενέστερα- των πολιτών.
Η γραμμή του Μπράλου επιλέχθηκε ώστε τα τρένα να είναι μακριά από το βεληνεκές των πυροβόλων πλοίων, είτε αγγλικών είτε τουρκικών

Η μεταφορά αγαθών και οι μετακινήσεις πραγματοποιούνταν έως τότε είτε με πλοία, είτε μέσω του φτωχού οδικού δικτύου και παρά το γεγονός ότι είχαν περάσει ήδη αρκετά χρόνια από την απελευθέρωση, η μετακίνηση των στρατευμάτων εξακολουθούσε να γίνεται υπό τον έλεγχο ή αντιρρήσεις των συμμαχικών δυνάμεων. Το σκεπτικό του Τρικούπη ήταν η ουσιαστική πλέον ανεξαρτητοποίηση της χώρας. Ο λόγος μάλιστα που η γραμμή από την Αθήνα προς τη Θεσσαλία ακολούθησε τη χάραξη του Μπράλου ήταν για να βρίσκεται μακριά από το βεληνεκές των πυροβόλων πλοίων (είτε αγγλικών είτε τουρκικών).

Ιστορική και μαγευτική διαδρομή

Μία πενταετία πίσω, το 2013, ο περιφερειακός σύμβουλος Κατσίκας Γιάννης, κατέθετε πρόταση στο Περιφερειακό Συμβούλιο της Στερεάς Ελλάδας για αξιοποίηση της γραμμής μέσω θεματικού τουριστικού τρένου στα πρότυπα του Οδοντωτού στα Καλάβρυτα, του τρένου του Πηλίου και της γραμμής Κατάκολο - Αρχαία Ολυμπία. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι όταν κατέθετε την πρόταση ο κ. Κατσίκας προβλέπονταν ότι η νέα γραμμή θα λειτουργούσε το 2015. Η παραπάνω ημερομηνία ήταν μία από τις πολλές που είχαν αναθεωρηθεί. Απλά να υπενθυμίσουμε ότι η σύμβαση για την διάνοιξη στις δύο σήραγγες στο Καλλίδρομο, συνολικού μήκους 18 χλμ (εννέα χιλιόμετρα προς κάθε κατεύθυνση) είχε υπογραφεί αρχικά πριν από 22 χρόνια, το 1996 για να παραδοθούν τελικά πριν από μερικές ημέρες. Στην πρόταση του αυτή ο κ. Κατσικάς ανέφερε τους λόγους που θα έπρεπε να εξετασθεί σοβαρά η δημιουργία θεματικού τουριστικού τρένου.

Είναι έργο της περιόδου του Χαρίλαου Τρικούπη και ήταν ένα από τα δυσκολότερα τμήματα της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνα – Θεσσαλονίκη λόγω του δύσβατου εδάφους . Το έργο αυτό θεωρείται κατασκευαστικός άθλος ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τρόπος κατασκευής δεν επιβαρύνει το οικοσύστημα.. Το μήκος της γραμμής είναι 58 χλμ.Οι σήραγγες που υπάρχουν στη διαδρομή είναι 20 στον αριθμό και έχουν συνολικό μήκος4.873 μέτρα. Η μεγαλύτερη σήραγγα είναι του Μπράλου που έχει μήκος 2.109 μέτρα και εγκαινιάστηκε το 1904.

Το στόμιο της σήραγγας στην Οίτη (Ημερολόγιο Γ. Δροσίνη 1894)

Στη διαδρομή συναντάμε επίσης 34 γέφυρες με συνολικό μήκος1.394 μέτρα. Η μεγαλύτερη γέφυρα είναι της Παπαδιάς και έχει μήκος332,5 μέτρα. Η πιο ιστορική και πιο γνωστή γέφυρα είναι βέβαια αυτή του Γοργοποτάμου με μήκος194 μέτρα.

Οι σταθμοί της διαδρομής είναι ξεκινώντας από Λειανοκλάδι οι εξής: Γοργοπόταμος – Αρπίνη - Παναγιά Προυσιώτισσα – Ασωπός – Ελευθεροχώρι – Μπράλος – Λιλαία – Αμφίκλεια – Τιθορέα που είναι και το τέλος της διαδρομής.

Η διαδρομή ξεχωρίζει για το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος. Είναι στο κέντρο της Φθιώτιδας και της χώρας. Είναι μια περιοχή με έντονα όμορφα φυσικά στοιχεία που δεν την έχει αγγίξει ο πολιτισμός αφού δεν την διασχίζει κανένας δρόμος παρά μόνο η σιδηροδρομική γραμμή και βέβαια τα ορεινά μονοπάτια της Οίτης και του Καλλίδρομου ανάμεσα στα οποία βρίσκεται η περίφημη κοιλάδα και το φαράγγι του Ασωπού. Ένα φαράγγι που οδηγεί τα νερά της Ανατολικής Οίτης στον Σπερχειό ποταμό .

Στην έξοδο του φαραγγιού βρίσκεται η αρχαία Ηράκλεια ( Τραχίνα ) μια από τις πέντε πόλεις του Αχιλλέα. Στο κέντρο του φαραγγιού δεσπόζει ο «Κούβελος» , στην κορυφή του οποίου υπάρχουν τα ερείπια αρχαίου οικισμού και είναι ορατά από την διαδρομή.

Κάθε σταθμός έχει την δική του Ιστορία. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου σηματοδότησε εξελίξεις στον 2 Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Γέφυρα αυτή είναι το ίδιο σημαντική όσο και ο ρόλος που έπαιξε η Εθνική Αντίσταση.

Η επόμενη ημέρα

Το μόνο δεδομένο και χειροπιαστό που έχουμε σήμερα είναι ότι η γραμμή που ακολουθούσε την ορεινή διαδρομή μεταξύ Τιθορεάς και Λιανοκλαδίου σταματάει μέχρι νεοτέρας. Άπαντες οι εμπλεκόμενοι δηλώνουν ότι είναι θέμα χρόνου ότι η γραμμή αυτή αυτή θα φιλοξενήσει ξανά τρένα.

Πριν από μερικές εβδομάδες κατά την επίβλεψη της νέας γραμμής, από το Λιανοκλάδι ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης είχε αναφέρει ότι οι παλιές γραμμές θα χρησιμοποιηθούν σαν τουριστικές γραμμές που θα συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής και σε τοπικές διαδρομές. «Και για να μπορούν οι κάτοικοι των δήμων να μετακινούνται, αλλά και να έχουμε τουριστικό προϊόν, που θα μπορεί να αξιοποιηθεί με άλλους τρόπους προς όφελος της περιοχής. Άλλωστε η γέφυρα του Γοργοποτάμου είναι κάτι που πρέπει να επιδεικνύεται για άλλους λόγους» είχε πει χαρακτηριστικά.

Στο ίδιο κλίμα και η τοποθέτηση του Διευθύνοντος Συμβούλου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Φίλιππου Τσαλίδη σε σχετική ερώτηση του NEWS 24/7 σε συνέντευξη Τύπου που είχε πραγματοποιήσει η εταιρεία τον περασμένο Δεκέμβριο. Όπως είχε αναφέρει ο κ. Τσαλίδης θα πρέπει να εξεταστεί τρόπος αξιοποίησης της γραμμής όπως και άλλων γραμμών που δεν θα συμπεριλαμβάνονται στην νέα χάραξη, χωρίς να αποκλείσει και αυτός την τουριστική αξιοποίηση της γραμμής.

Ως ιδιωτική εταιρεία πλέον η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα εξετάσει όλους τους παράγοντες ώστε η δραστηριοποίηση της να είναι κερδοφόρα σε βάθος χρόνου. Προς το παρόν και όπως προαναφέρθηκε έχει αναλάβει την μεταφορά των κατοίκων των ενδιάμεσων σταθμών στην Τιθορέα με λεωφορείο.

Οι φίλοι της δημιουργίας θεματικού τρένου στην Φθιώτιδα έχουν δημιουργήσει σχετική σελίδα στο facebook ενώ εδώ και λίγες ημέρες τρέχει και ηλεκτρονική συγκέντρωση υπογραφών στο avaaz με τις υπογραφές να είναι ήδη στα επίπεδα των 1.000.
ΠΗΓΗ