Αρχαία Επίδαυρος: Όχι μόνο θέατρο

Αρχαία Επίδαυρος: Όχι μόνο θέατρο

Μια κοντινή εκδρομή που τα έχει όλα: την εμπειρία της παράστασης, όμορφα μονοπάτια, ανθισμένες αυλές και βουτιές με ιστορία.

Η Επίδαυρος έχει τον αυθορμητισμό της απρογραμμάτιστης εκδρομής. Είναι η ιδέα που πέφτει στο τραπέζι απόγευμα Παρασκευής μετά τη δουλειά και γίνεται πράξη άμεσα, χωρίς προετοιμασία. «Θα μείνουμε;», «Θα δούμε». Πριν καλά καλά το αποφασίσεις, έχεις διασχίσει τον Ισθμό και περνάς τα Λουτρά της Ωραίας Ελένης, κοιτάζοντας στα αριστερά τον Σαρωνικό. Στις στροφές του Σοφικού, το ραδιόφωνο κάνει παράσιτα. Tο κλείνεις κaι ανοίγεις το παράθυρο: πηχτή μυρωδιά πεύκου μπαίνει στο αυτοκίνητο και με την λούπα των τζιτζικιών φτάνεις στο αρχαίο θέατρο.

Πού να ήξεραν οι παρέες των ξένων τουριστών, καθώς ανηφορίζουν το πλακόστρωτο μονοπάτι κάτω από τις άγριες βελανιδιές και τις αχλαδιές, ακολουθώντας ένα πλήθος από φοιτητές, ηλικιωμένους, ζευγάρια και οικογένειες, ότι θα διηγούνται για χρόνια στους φίλους τους όσα θα ζήσουν το αποψινό βράδυ. Όσοι το έχουν ήδη ζήσει νιώθουν συνένοχοι σε ένα μυστικό που αποκαλύπτεται σε δόσεις.

Ο ήλιος έχει δύσει, αλλά οι θέσεις στις πέτρινες κερκίδες καίνε ακόμη. Λίγα λεπτά μετά τις 9, έρχεται εκείνη η δυνατή στιγμή, που διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα: τα φώτα σβήνουν, οι θεατές ησυχάζουν, οι αισθήσεις οξύνονται. Αφουγκράζεσαι το θρόισμα των φύλλων στο σκοτάδι και τα βήματα των ηθοποιών που βγαίνουν στη σκηνή. Μια φευγαλέα σκέψη: πριν από 2.500 χρόνια, οι θεατές κατέφθαναν στο ίδιο σημείο, στη δυτική πλαγιά του Κυνορτίου όρους, στα νότια του ιερού του Ασκληπιού, και έπαιρναν θέση για τον ίδιο σκοπό. Η παράσταση αρχίζει.

Με κάθε αφορμή, σκέφτεσαι τον αρχιτέκτονα και γλύπτη Πολύκλειτο, που κατάφερε τον 4ο αιώνα π.Χ. να δημιουργήσει ένα θέατρο αξεπέραστο μέχρι σήμερα σε ομορφιά και ακουστική: ακόμα και η εκπνοή του ηθοποιού φτάνει στην τελευταία σειρά και σβήνει πίσω της, μέσα στον πευκώνα.

Η παράσταση ενδέχεται να μη σε συνεπάρει– να τη βρεις είτε πολύ προχωρημένη, είτε πολύ αρχαιοπρεπή, είτε απλώς αδιάφορη. Και είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν δυσάρεστες παρεμβολές από κινητά που δεν μπήκαν στο αθόρυβο ή, ακόμα χειρότερα, που άναψαν εσκεμμένα για να βιντεοσκοπήσουν αποσπάσματα της παράστασης και να τροφοδοτήσουν σε πραγματικό χρόνο τα social media. Όμως, θα υπάρξουν και οι παρεμβολές των γρύλων, που γεμίζουν τις παύσεις των ηθοποιών, και τα νυχτεριδάκια, που κόβουν βόλτες πάνω από τα διαζώματα. Και είναι μαγική η σιωπή του κοινού, δευτερόλεπτα προτού ξεσπάσει σε δυνατό χειροκρότημα. Μη βιαστείτε να φύγετε μετά το τέλος. Αφήστε τους υπόλοιπους να προχωρήσουν και μείνετε λίγα λεπτά παραπάνω στις σχεδόν άδειες κερκίδες, κάτω από τα αστέρια.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο θα δείτε τμήματα αρχαίων κτιρίων του Ασκληπιείου. (Φωτογραφία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ)

Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

Οι περισσότεροι επισκέπτες φεύγουν από την Επίδαυρο έχοντας δει μόνο το θέατρο. Όμως, αυτό είναι μόνο ένα μέρος του αρχαιολογικού χώρου του Ασκληπιείου. Αξίζει να έρθετε νωρίτερα, για να περιηγηθείτε στο διεθνώς φημισμένο ιατρικό κέντρο της αρχαιότητας, που θεωρήθηκε αφετηρία της ιατρικής επιστήμης. Είναι συναρπαστική η βόλτα που θα κάνετε στα ερείπια των οικοδομημάτων του, σε καθένα από τα οποία υπάρχουν κατατοπιστικές επιγραφές με πληροφορίες. Θα δείτε το Καταγώγιο, το μεγαλύτερο οικοδόμημα του Ασκληπιείου, και θα φανταστείτε ένα αρχαίο πεντάστερο ξενοδοχείο με 160 διαμερίσματα, όπου διέμεναν οι ασθενείς και οι συνοδοί τους.

Θα περιηγηθείτε στο Εστιατόριο, στα Λουτρά –στα οποία διακρίνονται ακόμη οι αρχαίοι νιπτήρες– και στη Θόλο, τον μυστηριακό χώρο λατρείας που στέγαζε την υπόγεια κατοικία του Ασκληπιού και μέχρι σήμερα θεωρείται το τελειότερο κυκλικό οικοδόμημα της αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής. Στο Στάδιο τελούνταν αθλητικοί αγώνες προς τιμήν του θεού, ενώ στο Άβατον οι ασθενείς προσδοκούσαν να τους αποκαλύψει σε όνειρο ο θεός τον τρόπο ίασής τους. Μην προσπεράσετε το μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο, ηλικίας 118 ετών. Μπείτε για να διαβάσετε στη μαρμάρινη ενεπίγραφη αναθηματική στήλη (150-200 μ.Χ.) την ευανάγνωστη αρχαία συνταγή θεραπείας από τη δυσπεψία που πρότεινε ο Ασκληπιός σε κάποιον ασθενή.

Στα highlights του μουσείου συμπεριλαμβάνονται και τα πρωτότυπα τμήματα αρχαίων κτιρίων: εστιάστε στα ίχνη κόκκινου χρώματος πάνω στο γείσο του ναού του Ασκληπιού, που ήταν κάποτε πολύχρωμος, και στα αρχαία ιατρικά εργαλεία στην προθήκη της εισόδου.
|| Ωράριο λειτουργίας: Μάιος-Αύγουστος: 08.00-20.00, Ενιαίο εισιτήριο: 12 ευρώ.

Η όμορφη εσωτερική αυλή της Μονής Αγνούντος. (Φωτογραφία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ)

ΛΟΥΚΟΥΜΑΚΙ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ

Μπορεί έξω ο ήλιος να καίει, αλλά στο καθολικό της Ιεράς Μονής Αγνούντος, έχει ησυχία και σκοτάδι. Φυσικό φως μπαίνει από τα τέσσερα στενά παράθυρα της οκτάγωνης στέγης και φωτίζει αχνά το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις παλιές τοιχογραφίες που καλύπτουν ολόκληρους τοίχους και χρονολογούνται από το 1100. Οι μοναχές θα σας υποδεχτούν με λουκουμάκι και κρύο νερό στη λουλουδιασμένη εσωτερική αυλή και, αν θέλετε, θα σας διηγηθούν την ιστορία της μονής. Μια εικόνα που βρέθηκε το 1029 υπέδειξε το σημείο όπου τον 11ο αιώνα χτίστηκε το μικρό εκκλησάκι που πέντε αιώνες αργότερα εξελίχθηκε στο σημερινό πετρόχτιστο μοναστήρι. Στον περίβολό του υπάρχει τραπεζάκι για σκιερό πικνίκ. Για να φτάσετε, δεν χρειάζεται να βγείτε από την πορεία της διαδρομής προς ή από την Επίδαυρο.
|| Νέα Επίδαυρος, Ωράριο λειτουργίας: 8.30-19.00, τηλ. 27530-31241.

Κλείστε τραπέζι στη «Μουριά». (Φωτογραφία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ)

ΣΤΗ ΜΟΥΡΙΑ ΤΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ

Τα πρώτα σχόλια μετά την παράσταση ακούγονται στα τραπεζάκια της «Μουριάς» (τηλ. 27530-41218), που αποτελεί εδώ και περίπου 60 χρόνια σημείο αναφοράς τόσο για τους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες όσο και για τους θεατές του Φεστιβάλ. Έχουν περάσει από εδώ, εκτός από την Ειρήνη Παππά, την Άννα Συνοδινού και τον Μάνο Κατράκη, η Έλεν Μίρεν, ο Ίθαν Χοκ και ο Παβαρότι. Θα δοκιμάσετε ελληνικά πιάτα μαγειρεμένα με ντόπια πρώτη ύλη –φημίζεται για τον μουσακά και τα ντολμαδάκια– σε μια αυλή δίπλα στη θάλασσα, με τέσσερις μουριές που δημιουργούν φυσική σκίαση στα τραπεζάκια. Εναλλακτικά, επιλέξτε την αυλή της ταβέρνας Κλήματα (τηλ. 27530-41225) για γεμιστά κολοκυθάκια και κρέας ψητό. Στο χωριό Κολιάκι Επιδαύρου, κάντε στάση στο Αγνάντι του Σαρωνικού (τηλ. 6973-887840) για χειροποίητες τυρόπιτες, κολοκυθοτυρόπιτες, πορτοκαλόπιτα και ελληνικό στο μπρίκι, σε μπαλκόνι με θέα στον Πειραιά, στην Αίγινα και στο Αγκίστρι.

Περίπατος ανάμεσα στους ελαιώνες, πίσω από το λιμάνι της Παλαιάς Επιδαύρου. (Φωτογραφία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ)

ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ

Νωρίς το πρωί ή λίγο πριν από το ηλιοβασίλεμα περπατήστε περιφερειακά του λιμανιού της Παλαιάς Επιδαύρου με κατεύθυνση τη χερσόνησο «Νησί». Από εδώ ξεκινάει μια εύκολη, σύντομη (περίπου 2 χλμ.) πεζοπορία στη φύση, ανάμεσα στα αρχαία ερείπια, τους πορτοκαλεώνες και τους ελαιώνες. Θα περάσετε από το Μικρό Θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου, θα κάνετε μια παράκαμψη 250 μ. στα αριστερά, για να φωτογραφίσετε τα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης, με φόντο το γαλάζιο του Σαρωνικού, και θα κατηφορίσετε ξανά για να συνεχίσετε ανάμεσα στις ολάνθιστες αυλές του σύγχρονου οικισμού, με τις γάτες που λιάζονται και τους φωνακλάδες κόκορες.

Η «βυθισμένη πολιτεία» στην παραλία Καλυμνιός. (Φωτογραφία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ)

ΒΟΥΤΙΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΙΧΗ

Φέρτε μαζί σας ειδικά παπούτσια για τους αχινούς, για να ζήσετε μια μοναδική εμπειρία στην παραλία Καλυμνιός: θα κολυμπήσετε στη «βυθισμένη πολιτεία», όπως ονομάζεται το τμήμα της αρχαίας πόλης που έχει βυθιστεί σε μικρή απόσταση από την ακτή. Μυκηναϊκοί τάφοι, αμφορείς και τείχη που διακρίνονται πεντακάθαρα ακόμα και με γυμνό μάτι. Τα παιδιά θα αισθανθούν ότι ανακάλυψαν τη χαμένη Ατλαντίδα στην Αργολίδα!
Θα σας ανταμείψει όμως και η πρωινή βουτιά στα καθαρά νερά της Πολεμάρχας. Ξέρουν κι άλλοι την ύπαρξη αυτής της απόμερης βοτσαλωτής ακρογιαλιάς, γι’ αυτό διασχίστε νωρίς τον χωματόδρομο ανάμεσα στα πεύκα που οδηγεί στην παραλία. Εκεί βρίσκεται το μεσαιωνικό ερειπωμένο εκκλησάκι, της Παναγιάς Πολεμάρχας.
|| Περίπου 3-4 χλμ μετά τη διασταύρωση για Νέα Επίδαυρο (42ο χλμ.), στο ρεύμα από Αθήνα, θα δείτε στο αριστερό σας χέρι ταμπέλα «Παναγία Πολεμάρχα».

ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΣΤΟ ΧΕΡΙ

Εδώ και 40 χρόνια η οικογένεια Ξυπολιά κατασκευάζει στο δικό της εργαστήριο κεραμικής τέχνης φαγεντιανά κεραμικά με αρχαϊκές παραστάσεις, εμπνευσμένα από την αρχαιοελληνική μυθολογία. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη διαδικασία της δημιουργίας από το αρχικό στάδιο στον τροχό κεραμικής και το ψήσιμο στα καμίνια στους 110 βαθμούς, ακόμα και τον χώρο όπου γίνεται η διακόσμηση με σμάλτο και η ζωγραφική στο χέρι. Εκτίθενται κεραμικά-μινιατούρες των 10 εκ., αλλά και οινοχόοι ύψους 65 εκ., που, αν θέλετε, μπορείτε να αγοράσετε.
|| Στη διαδρομή Λυγουριό-Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 09.00-21.00, τηλ. 27530-22159

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου απέχει από την Αθήνα περίπου 140 χλμ. Υπολογίστε γύρω στα 20 ευρώ για καύσιμα και διόδια (απλή μετάβαση).

ΔΙΑΜΟΝΗ
Για τα Παρασκευοσάββατα του Αυγούστου τα καταλύματα της περιοχής εμφανίζουν μεγάλη πληρότητα. Εάν δεν θέλετε να παρακολουθήσετε την παράσταση και να επιστρέψετε αυθημερόν, μια καλή επιλογή είναι το Ναύπλιο, που διαθέτει αρκετά ξενοδοχεία σε μεγάλο εύρος τιμών και απέχει 27 χλμ. από το Αρχαίο Θέατρο (περίπου μισή ώρα οδικώς).

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
• 3-4 Αυγούστου: «Ορέστης» του Ευριπίδη από το ΚΘΒΕ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Μπλάνα,
• 6-7 Αυγούστου: «Βάτραχοι» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου.
• 17-18 Αυγούστου: «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου