ΘΕΑ ΝΕΜΕΣΙΣ

Επιμέλεια από Αντώνη Αντωνά.

Ένα ενδεικτικό «συμβολικό» αφιέρωμα, προς ολίγους «Έλληνες» αρθρογράφους, που ακόμη και σήμερα εν μέσω της επάρατης πανδημίας, αλλά και των ιταμών προκλήσεων και διεκδικήσεων, για ελληνικά και Κυπριακά εδάφη, ουρανούς και θάλασσες, από τους Τούρκους, (που ποτέ δεν τους ανήκαν), συνεχίζουν να λοιδορούν ότι Ελληνικό, μετατρέποντας τον εαυτό τους, ηθελημένα ή αθέλητα σε συνοδοιπόρο των επίδοξων ολετήρων του Ελληνισμού, Οθωμανών και άσπονδων συμμάχων «μας»

(Ίδε: Μιλούν οι δόλιοι ολετήρες οι ευεργετηθέντες από τον Ελληνικό Πολιτισμό.).

*ΝΕΜΕΣΙΣ.
*Η τιμωρία που επιβάλλεται από μία ανώτερη δύναμη σε όποιον παραβαίνει τους ηθικούς νόμους ή είναι αλαζόνας υπερβαίνοντας τα ηθικά όρια
≈ συνώνυμα: θεία δίκη

Η Θεά της αγανάκτησης και της μεταμέλειας, για κακόβουλες πράξεις των ανθρώπων και της άδικης καλής τύχης. Συμβολικά κρατούσε, ανάλογα με την περίπτωση, προς απόδοση δικαίου σπαθί, μαστίγιο, ζυγαριά, χαλινάρι ή πήχυ. Όλα συμβολικά, για να προσμετρά την υπέρμετρη και αχαλίνωτη ασυδοσία και εγωϊσμό των κακόβουλων ανθρώπων, που με έπαρση και αδιαφορία, για το δημόσιο αίσθημα δυστυχώς υπερβαίνουν κάθε όριο λογικής. Τα σύμβολα, που κρατά αντιπροσωπεύουν την Συμπαντική Ζυγαριά, που πάντα εν δικαίω απονέμει αιώνια την δικαιοσύνη…..

Έφερε και τα ονόματα Ιχναίη, *Αδράστεια ή *Ραμνουσία.
*Επίθετο με ερμηνεία, εκείνη από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς.
*Άγαλμα στον ναό της στον Ραμνούντα στη Β. Αττική.

Κατά τα Κύπρια ‘Επη (Απόσπασμα 8.) γεννήθηκε από τον Θεό Δία.

Αυτονόητο είναι ότι η ετυμολογική ρίζα του ονόματος της, προέρχεται από το ρήμα «νέμω», που ερμηνεύει την δίκαιη διανομή και απονομή εξουσίας, ούτως ώστε να αποδίδεται δικαιοσύνη και θεία δίκη και να κρατά ισορροπίες στις ανθρώπινες υποθέσεις και σχέσεις με μέτρο.

Ταυτόχρονα όσον αφορά την δικαιοσύνη, πάντα επέβαλλε τάξη όταν αυτή παραβιαζόταν.
Τιμωρούσε την αλαζονεία και υπεροψία των ασεβών και άδικων ανθρώπων. Επέβαλλε με λίγα λόγια ΘΕΙΑ ΔΙΚΗ.

Ένας συμβολικός Ορφικός Ύμνος (61), προς τιμή της Νέμεσης λέει τα πιο κάτω….

Εσένα τη Νέμεση καλώ, τη βασίλισσα την πανίσχυρη, μέσω της οποίας αποκαλύπτονται οι πράξεις των θνητών ανθρώπων, την αιώνια, την αξιοσέβαστη, με την απεριόριστη όραση, εκείνη που αγκαλιάζει με το ορθό και το δίκαιο [...]σε κάθε θνητό είναι γνωστή η επιρροή σου, και οι άνθρωποι βογγούν πίσω από τα δίκαια δεσμά σου, γιατί κάθε σκέψη καλά κρυμμένη στο μυαλό, ξεκάθαρα αποκαλύπτεται στη θέα σου. [...] Έλα ευλογημένη και ιερή Θεά, εισάκουσε την προσευχή μου, και βάλε στη φροντίδα σου τη ζωή του πιστού σου, την αγαθοεργή σου βοήθεια δώσε στην ώρα της ανάγκης, και άφθονη ισχύ στη δύναμη της λογικής, τις σκέψεις τις ασεβείς, τις αλαζονικές και τις χαμερπείς διώξε μακριά.

Μεταγενέστερος (2ος αιών), διασωθείς «Ύμνος εις Νέμεσιν» του κρητικής καταγωγής ποιητή Μεσομήδους, λέει τα ακόλουθα:

«Νέμεσι πτερόεσσα βίου ροπά, κυανώπι θεά, θύγατερ Δίκας, α κούφα φρυάγματα θνατών επέχεις αδάμαντι χαλινώι, έχθουσα δ' ύβριν ολοάν βροτών μέλανα φθόνον εκτός ελαύνεις. Υπό σον τροχόν άστατον αστιβή, χαροπά μερόπων στρέφεται τύχα, λήθουσα δε παρ πόδα βαίνεις, γαυρούμενον αυχένα κλίνεις. Υπό πήχυν αεί βίοτον μετρείς, νεύεις δ' υπό κόλπον όφρυν αεί ζυγόν μετά χείρα κρατούσα. Ίλαθι μάκαιρα δικασπόλε, Νέμεσι πτερόεσσα βίου ροπά. Νέμεσιν θεόν άδομεν αφθίταν, Νίκην τανυσίπτερον ομβρίμαν νημερτέα και πάρεδρον Δίκας, α ταν μεγαλανορίαν βροτών νεμεσώσα φέρεις κατά Tαρτάρου», που στην νέα Ελληνική αποδίδεται «Νέμεσι πτερωτή, του βίου ισορροπία, γαλανομάτα Θεά, της Δίκης θυγατέρα, που τις κούφιες των θνητών αυθάδειες συγκρατείς με διαμαντένιο χαλινάρι, εχθρευόμενη δε την των θνητών ολέθρια ύβρι τον μαύρο φθόνο αποδιώχνεις. Κάτω από τον ασταμάτητο τροχό σου που σε δρόμους απάτητους τρέχει, χαρωπή περιστρέφεται και των θνητων η τύχη, αόρατη δε δίπλα στα πόδια τους βηματίζεις και κάθε επαιρόμενο αυχένα λυγίζεις. Στον πήχυ σου πάντα τους βίους μετράς και στις καρδιές στρέφεις το αυστηρό σου βλέμμα, πάντα στο χέρι κρατώντας ζυγαριά. Δείξε ευμένεια, μακάρια της Δικαιοσύνης πάροχε, Νέμεσι πτερωτή, του βίου ισορροπία. Την αθάνατη Θεά Νέμεσι υμνούμε, την φτερουγίζουσα και ισχυρή και αψευδή Νίκη, που κοντά στον θρόνο της Δίκης κάθεται, εσέ που τιμωρούσα των θνητών την έπαρση, προς τον Τάρταρο την πηγαίνεις».

Ως Θεά η Νέμεσις ανάλογα απέδιδε στους ανθρώπους ευτυχία ή δυστυχία με γνώμονα το δίκαιο… Ήταν η απόλυτη προσωποποίηση της απονομής Θείας εκδίκησης, όπως και οι Ερινύες και τιμωρούσε και το έγκλημα, την αλαζονεία, την υπεροψία φέρνοντας έτσι την ισορροπία μεταξύ της τύχης και των πράξεων των ανθρώπων.

Ενδεικτικά αναφέρονται δύο πράξεις της Θεάς προς τιμωρία των αλαζόνων, αλλά και απόδοση δικαίου.

Για μεν τον Κροίσο ο οποίος μεθυσμένος, από τα πλούτη και την αλαζονεία οδηγήθηκε, από την Νέμεση σε εκστρατεία κατά του Κύρου και καταστράφηκε….

Επίσης, στον Ραμνούντα κοντά στον Μαραθώνα η Νέμεσης Ραμνουσία είχε περίφημο ναό. Όταν οι Πέρσες εκστράτευσαν κατά των Ελλήνων είχαν σκοπό να ισοπεδώσουν τον ναό μετά την «νίκη» τους, κατά των Ελλήνων και να στήσουν τρόπαιο επί του κατεστραμμένου ναού. Μάλιστα έφεραν τόνους μαρμάρου Πάρου, για να σμιλέψουν και στήσουν μεγαλοπρεπές περσικό μνημείο…. Η αλαζονεία τους τιμωρήθηκε, από την θεά με την συντριπτική τους ήττα…, το δε μάρμαρο που έφεραν έπεσε στα χέρια των Ελλήνων νικητών και ο Φειδίας σμίλευσε άγαλμα της θεάς, που στήθηκε προς τιμή της και προς τιμή της ένδοξης νίκης στον ναό.

Η ύβρις, ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων. Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του (σωματική, αλλά κυρίως πολιτική, συγγραφική, στρατιωτική και οικονομική), συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο -που επέβαλλαν όρια στην ανθρώπινη δράση-, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὓβριν», δηλ. παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους.

Η βίαια, αυθάδης και αλαζονική αυτή στάση/συμπεριφορά, που αποτελούσε για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο παραβίαση της ηθικής τάξης και απόπειρα ανατροπής της κοινωνικής ισορροπίας και γενικότερα της τάξης του κόσμου, πιστευόταν ότι (επαναλαμβανόμενη, και μάλιστα μετά από προειδοποιήσεις των ίδιων των θεών) οδηγούσε τελικά στην πτώση και καταστροφή του «ὑβριστού», «κακού», «άδικου», «μοχθηρού», «υπερόπτη», «συκοφάντη» και «ολετήρα» της ίδιας του πατρίδας.

Εν τη προαιρέσει η μοχθηρία και το αδικείν.
Η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση [και όχι τυχαία ή κατά λάθος].
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

Ευλαβού τας διαβολάς καν ψευδείς ώσιν.
Να φοβάσαι τις συκοφαντίες, ακόμα κι αν είναι ψέματα.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας

Διαβολήν μίσει.
Να μισείς τη συκοφαντία.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών

Nemo malus felix.
Κανένας κακός δεν είναι ευτυχισμένος.
Γιουβενάλης, 1ος-2ος αι. μ.Χ., Ρωμαίος σατιρικός ποιητής

Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν...
Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν.
Κώστας Βάρναλης, 1883-1974, Έλληνας ποιητής
(από το «Οι Πόνοι της Παναγίας»)

Κατά τον ίδιο τρόπο και η Θεά Θέμιδα, ζύγιζε τις πράξεις των ανθρώπων και απέδιδε δικαιοσύνη και αυτή με βάση την νομική έννοια. Αντιπροσωπεύει τον νόμο και την απαρασάλευτη τάξη του θείου δικαίου.