Σπαρτιάτες εναντίον Βίκινγκς: Ποιος θα επικρατούσε - Τα όπλα, οι τακτικές και η εκπαίδευση

 Σε μια υποθετική σύγκρουση ανάμεσα σε δύο από τους πιο φημισμένους στρατούς στην ιστορία της Ευρώπης, ποιος θα είχε το πλεονέκτημα;

Το σενάριο που ακολουθεί είναι ξεκάθαρα υποθετικό. Η ιδέα γεννήθηκε από μία εκπομπή που παιζόταν στις ΗΠΑ πριν από χρόνια, το Deadliest Warrior, όπου συνέκρινε ορισμένους από τους πιο ένδοξους στρατούς στην ιστορία της ανθρωπότητας και μάλιστα τους έβαζε «απέναντι» προσπαθώντας να μαντέψει την έκβαση μιας μάχης με βάση τα χαρακτηριστικά του καθενός. Για παράδειγμα στην πρώτη σεζόν της εκπομπής οι ιστορικοί και οι αναλυτές είχαν κληθεί να σκιαγραφήσουν μια ενδεχόμενη μάχη των Σπαρτιατών με τους Νίντζα ή των Βίκινγκς με τους Σαμουράι.

Εμείς θα εξετάσουμε τι θα γινόταν σε περίπτωση που το ίδιο πεδίο μάχης βρίσκονταν ο... Λεωνίδας και ο Ράγκναρ Λόθμπροκ. Είναι άλλωστε δύο φιλοπόλεμοι λαοί, που παρότι τους χωρίζουν πάνω από 1300 χρόνια, αποτελούν ακόμη και σήμερα σημείο αναφοράς ενώ έχουν αποτελέσει έμπνευση για κινηματογραφικές παραγωγές.

Αυτό το ερώτημα «Ποιος θα νικούσε, οι Σπαρτιάτες ή οι Βίκινγκς» έχει απασχολήσει πολλούς αναλυτές που έχουν προσπαθήσει να προσεγγίσουν τους δύο στρατούς συγκρίνοντας την εκπαίδευσή τους, την τεχνολογία που είχαν αναπτύξει σε κάθε εποχή αλλά και τη φήμη που είχαν ως μαχητές. Το ίδιο ερώτημα θα το συναντήσουμε και σε πολλές σελίδες που αφορούν στρατιωτικές τακτικές.

Σίγουρα, είναι δύσκολο να προβλέψουμε με βεβαιότητα το αποτέλεσμα μιας τέτοιας υποθετικής μάχης, καθώς είναι πολλοί οι παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Πρόκειται άλλωστε για δύο διαφορετικούς πολιτισμούς με διαφορετικές τακτικές, εκπαίδευση και εξοπλισμό. Οι Σπαρτιάτες ήταν γνωστοί για τη σκληρή εκπαίδευσή τους, τη στρατηγική τους και την ομοιογένεια τους στη μάχη. Από την άλλη πλευρά, οι Βίκινγκς έμειναν στην ιστορία για την ικανότητά τους στη θάλασσα που τους βοήθησε στις εξερευνήσεις αλλά και τη μαχητικότητα και την αγριότητά τους. Μια τέτοια υποθετική μάχη, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα εξαρτιόταν από παράγοντες όπως η τοποθεσία, η στρατηγική και η εκπαίδευση των στρατευμάτων.

Η στρατιωτική εκπαίδευση της Σπάρτης

Οι Σπαρτιάτες, λοιπόν, είχαν ως βασικό τους γνώρισμα τη στρατιωτική τους πειθαρχία, το σχηματισμό φαλαγγών αλλά και τη δυνατή τους εκπαίδευσή. Αυτό τους έκανε να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικοί σε μάχες από μικρή απόσταση. Έδωσαν έμφαση στη συνεργασία και την ομαδικότητα κάτι που εκφραζόταν από τον σχηματισμό της φάλαγγας τους.

Όπως έχουμε γράψει και παλιότερα, η προετοιμασία των Σπαρτιατών για να γίνουν στρατιώτες άρχιζε από τη στιγμή που το παιδί γεννιόταν. Μόλις τα αγόρια έκλειναν το 20ό έτος της ηλικίας τους, η Αγωγή ολοκληρωνόταν. Μετά ακολουθούσε η στρατιωτική θητεία, η οποία είχε διάρκεια δέκα ετών. Σύμφωνα με τους μελετητές, ο πραγματικός στόχος της εκπαίδευσης ήταν να μάθει στους νεαρούς Σπαρτιάτες πως να είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για τη Σπάρτη. Ωστόσο, το πραγματικό μυστικό των Σπαρτιατών φαίνεται πως δεν ήταν η φυσική κατάσταση ή η αδιαφορία για τον πόνο και την ταλαιπωρία, αλλά η ανώτερη οργάνωση. Τα σπαρτιατικά στρατεύματα προετοιμάζονταν συνεχώς, μέχρι να μπορέσουν να εκτελέσουν τις τακτικές με την απόλυτη τελειότητα. Οι Σπαρτιάτες, δε, συνέχιζαν την τακτική στρατιωτική εκπαίδευση σε όλη την ενήλικη ζωή τους.

Οι «άτακτοι» Βίκινγκς

Οι Βίκινγκς, από την άλλη πλευρά, ήταν επιδέξιοι επιδρομείς ενώ είχαν αναπτύξει τη ναυτική στρατηγική τους. Ήταν γνωστοί για την κινητικότητά τους, τους ατρόμητους πολεμιστές και την ικανότητα σε μια ποικιλία όπλων όπως τσεκούρια και ξίφη. Χρησιμοποιούσαν συχνά την τακτική του τακτικές «χτύπα και τρέξε» και ήταν προσαρμόσιμοι σε διαφορετικά εδάφη.

Σύμφωνα με την παράδοση των Σκανδιναβών όλοι οι ελεύθεροι άντρες ήταν υποχρεωμένοι να διαθέτουν όπλα και τους επιτρεπόταν να τα έχουν μαζί τους ανά πάσα στιγμή. Αυτά τα όπλα ήταν ενδεικτικά της κοινωνικής κατάστασης του Βίκινγκ: ένας πλούσιος Βίκινγκ είχε ένα πλήρες σύνολο από κράνος, ασπίδα, θώρακα και σπαθί. Ωστόσο τα σπαθιά σπάνια χρησιμοποιούνταν στη μάχη.

Συνήθως ο μέσος Σκανδιναβός σας δεν ήταν πραγματικά πολεμιστής. Συνήθως ήταν γεωργός, ψαράς ή βοσκός που πήγαινε σε ένα ταξίδι και έκανε επιδρομές σε σχετικά απροστάτευτα χωριά. Στην πραγματικότητα οι πόλεμοι τους εναντίον των Σλάβων ήταν συνήθως βάναυσοι και οι  απώλειες ήταν υψηλές και από τις δύο πλευρές.

Οι Βίκινγκς συνήθιζαν να πολεμούν με δόρυ και ασπίδα και οι περισσότεροι είχαν πάνω τους ένα είδος μαχαιριού. Τα τόξα χρησιμοποιούνταν στα αρχικά στάδια των χερσαίων μαχών και στη θάλασσα, ενώ παρά τα όσα έχουν μεταφέρει οι τηλεοπτικές παραγωγές, φαίνεται πως δεν συνήθιζαν τη χρήση των τσεκουριών ως κύριων όπλων κατά τη μάχη. Η θωράκισή τους είχε να κάνει επίσης με την θέση τους στην κοινωνία. Συνήθως φορούσαν δερμάτινες και υφασμάτινες στολές και μόνο οι πλουσιότεροι είχαν πανοπλίες από μέταλλο και αλυσίδες.

Τα όπλα τους

Τα κύρια όπλα που χρησιμοποίησε ο στρατός της Σπάρτης στα χρόνια της κυριαρχίας του ήταν:

• Λακεδαιμονικό Ξίφος εξ ολοκλήρου από σίδερο μήκους 45 εκ.
• Μεγάλη χάλκινη ασπίδα
• Ακόντιο με μεταλλική άκρη
• Δόρυ που συνήθως ξεπερνούσε τα 2,5 μέτρα

Από την πλευρά του οι Σκανδιναβοί επιδρομείς ήταν εξοπλισμένοι με:

• Μακρύ Σαξ, μονόκοπο μεγάλο μαχαίρι που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και με τα δύο χέρια και ήταν από χάλυβα
• Ξύλινη ασπίδα
• Τσεκούρι με κεφαλή από χάλυβα
• Σαξ, ένα είδος μαχαιριού μιας κόψης, μετεξέλιξη του Long-Seax

Θεωρητικά τα όπλα των Σπαρτιατών ήταν και πιο εξελιγμένα τεχνολογικά, για την εποχή τους, αλλά και πιο αποτελεσματικά στα χέρια των εκπαιδευμένων στρατιωτών.

Ένα πιθανό σενάριο μάχης

Σύμφωνα με την εκτίμηση του norsetradesman το αποτέλεσμα αυτής της μάχης θα εξαρτηθεί από το έδαφος και τον συνολικό αριθμό των δυνάμεων. Αν οι Σπαρτιάτες μπορούσαν να κρατήσουν ένα στενό πέρασμα ή να οχυρωθούν σε μία θέση, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη φάλαγγα τους για να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Βίκινγκ. Ωστόσο, εάν οι Βίκινγκς μπορούσαν να τους ξεπεράσουν ή να τους παρασύρουν σε ανοιχτό έδαφος, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ανώτερη ταχύτητα και την ευκινησία τους για να σπάσουν τον σχηματισμό τους και να τους συντρίψουν. Οι Σπαρτιάτες είχαν οργανωμένο στρατό αλλά και πόρους αποκλειστικά για την προετοιμασία του, ωστόσο οι Βίκινγκς ως άτακτος στρατός κατά βάση είχε πολλά περισσότερα μέλη, οι ομάδες που πολεμούσαν ήταν πολυπληθέστερες σε σχέση με τους Λακεδαιμόνιους. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, λοιπόν, οι Βίκινγκς θα είχαν ένα μικρό πλεονέκτημα έναντι των Σπαρτιατών.

Όπως έχουν καταλήξει οι περισσότερες αναλύσεις σε μία μάχη - με ίση δύναμη στρατιωτών - που θα γινόταν οργανωμένα, οι Σπαρτιάτες θα είχαν πλεονέκτημα. Αντίθετα αν γινόταν με ξεχωριστές μονάδες τότε οι Βίκινγκς θα είχαν καλύτερη τύχη. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το «τέλος» των Σπαρτιατών ήρθε - πέρα από τις συγκυρίες - από τον Ιερό Λόχο, μια ιδιαίτερη στρατιωτική δύναμη που είχε αναπτυχθεί στη Θήβα.

reader.gr