Ο Πλάτων στο βιβλίο του Φαίδρος, μας παραδίδει τον περίφημο “Μύθο του Ηνιόχου” ή αλλιώς ο μύθος με το “άρμα της Ψυχής”
Μας παραπέμπει σε ένα θέμα που σύμφωνα με την λογική της αρχαίας Ελλάδος, οι δυνάμεις της ψυχής μας συνδέονται με την Ιατρική Τέχνη.
Ο Πλάτων λοιπόν δέχεται την δοξασία των Πυθαγορείων περί της αθανασίας της Ψυχής, σύμφωνα με την οποία κάθε ψυχή για όσο χρονικό διάστημα παραμένει ενσαρκωμένη, οφείλει να διακρίνεται απο μια τριμέρεια. Η άυλη και αθάνατη Ψυχή προκειμένου να εισέλθει στο υλικό σώμα που θα εμψυχώσει, το οποίο κατ’ανάγκη θα είναι θνητό, οφείλει να “διαιρεθεί” σε τρία τελείως διαφορειτκά μεταξύ τους μέρη, διότι το κάθε ένα απο αυτά πρόκειται να εκτελέσει τελείως διαφορετικές λειτουργίες, βάσει των οποίων συντίθενται και προκύπτουν οι δυνατότητες που μπορεί να αποκτήσει ένας άνθρωπος στην ζωή οτυ και η εξελικτική πορεία που μπορεί να ακολουθήσει.
Τα τρία μέρη της Ψυχής είναι το Επιθυμητικό ή Συνειδητό , το Θυμοειδές ή Ασυνείδητο και το Λογιστικό ή Υπερσυνειδητό. Η παρουσία αυτών είναι απαραίτητη για την ζωογόνηση του υλικού σώματος που πρόκειται να εμψυχώσουν. Αυτή την δυσνόητη και ασαφή περιγραφή που αποτελεί την βάση και την εξέλιξη της ζωής μας, ο Πλάτων μας την απλοποιεί για να την κατανοήσουμε μέσα απο έναν μύθο που θα πρέπει να τον κάνουμε “εικόνα” όσο τον διαβάζουμε.
Πρόκειται λοιπόν για μια άμαξα στην οποία είναι δεμένοι δύο ίπποι, ένας λευκός και ένας μέλας (μαύρος), ενώ στην θέση του οδηγού βρίσκεται ο Ηνίοχος
Η άμαξα παρομοιάζεται με το υλικό μας σώμα, η δε πορεία της άμαξας, είναι η ζωή μας! Η άμαξα αυτή είναι υλική και αποτελεί τον υποδοχέα της άυλης ψυχής μας, δηλαδή το όχημα που χρειαζόμαστε , μέσω του οποίου θα διανύσουμε την πορεία της ζωής μας. Κινητήρια δύναμη της άμαξας, είναι η ενέργεια των τριών μερών της ψυχής μας, τα οποία παρομοιάζοντια με την ιπποδύναμη των δύο ίππων τα οποία αποτελούν το μέσω κίνησης του οχήματος με οδηγό τον Ηνίοχο (δηλ. το Λογιστικό μέρος της ψυχής που έχει τον έλεγχο των ηνίων. Για αυτό και ηνίοχος=ηνία + οχος= αυτός που ελέγχει τα ηνία των ιππών). Ο Ηνίοχος του άρματος λοιπόν παρομοιάζει το ένα μέρος της ψυχής μας , το Λογιστικό μέρος και είμαστε εμείς.
Υπάρχει όμως ένας πρόβλημα που εμποδίζει την ιδανική λειτουργία της άμαξας του Ηνιόχου. Η δύναμη ενός ίππου είναι πάντοτε πολύ μεγαλύτερη απο την δύναμη ενός ανθρώπου. Οι δύο ίπποι διαθέτουν την δύναμη να σέρνουν την άμαξα όπως εκείνοι επιθυμούν (χωρίς λογική) , και ο Ηνίοχος δεν διαθέτει την δύναμη να ηνιοχεί αυτούς τους ίππους με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ελέγξει την πορεία της άμαξας.
Ο Μέλας Ίππος, αντιπροσωπεύει το Επιθυμητικό ή Συνειδητό μέρος της ψυχής μας και ο Λευκός Ίππος αντιπροσωπεύει το Θυμοειδές ή Ασυνείδητο μέρος. Ο λόγος που οι δύο Ίπποι περιγράφονται με αντίθετα χρώματα γίνεται προκείμενου να κατανοήσουμε ότι κατά αντίστοιχο τρόπο , αντίθετη είναι και η συμπεριφορά τους, καθώς ο Μέλας Ίππος εκφράζει την Λογική μας ενώ ο Λευκός Ίππος τα Συναισθήματα μας. Οι δύο Ίπποι αυτοί λοιπόν, δεν συνεργάζονται καθόλου και κινούνται εντελώς αντίθετα ο ένας απο τον άλλον και έτσι καθιστούν αδύνατον για τον Ηνίοχο να ελέγξει την άμαξα και έτσι τον παρασύρουν.
Συνοψίζω:
Τρία μέρη της Ψυχής
Ηνίοχος=Λογιστικό μέρος
Μαύρος ίππος=Επιθυμητικό
Λευκός ίππος=Θυμοειδές
Το Λογιστικό μέρος , ο Ηνίοχος είναι ο νούς μας που βρίσκεται σε έναν συνεχή πόλεμο. Είναι αυτό το Πόλεμος πάντων μέν πατήρ εστι, του Ηρακλείτου.
Το Επιθυμητικό, ο Μέλας ίππος, είναι το ζωώδες χαρακτηριστικό μας που μας παρασύρει στις σαρκικές απολαύσεις και στον υλισμό. Όταν δεν υπάρχει μέτρο και απλότητα σε αυτά τότε ο άνθρωπος δεν διαφέρει σε τίποτα απο ένα ζώο.
Το Θυμοειδές, ο Λευκός ίππος, είναι τα Συναισθήματα μας, το τρίτο μέρος της ψυχής μας και πιο επικίνδυνο αφού εκ γενητής μας ελέγχει πλήρως και μας θολώνει την κρίση και τις επιλογές μας στην ζωή μας.
Έτσι λοιπόν οι δύο αυτοί ίπποι , οι επιθυμίες και τα συναισθήματα , παρασύρουν τον Ηνίοχο προς την καταστροφή . Δεν έχει κανέναν έλεγχο της ζωής του και είναι έρμαιο της τύχης του, της μοίρας του. Αυτός είναι και ο λόγος που ένας ίππος ονομάζεται άλογο. Έτσι καταλαβαίνουμε πως εξ’αρχής , στο υλικό σώμα που έχουμε ενσαρκωθεί , δεν ελέγχουμε την πορεία της άμαξας μας , δηλαδή της ζωής μας, είμαστε έρμαια μιας παράλογης λογικής λόγω του ότι δεν έχουμε δαμάσει, χαλιναγωγήσει, ηνιοχήσει τα άλογα, τους ίππους , τους ίππους της Ψυχής μας, αυτά τα δύο μέρη στα οποία εμείς ως τρίτο μέρος θα πάρουμε τον έλεγχο της πορείας της ζωής μας στα χέρια μας, στα ηνία μας.
Ο αδύναμος Ηνίοχος λοιπόν είναι Ασθενής (=α στερητικό + σθένος), άρα όσο παραμένει ασθενής , δεν μπορεί να εκφράσει την Ελεύθερη Βούληση του που θα του επιτρέψει να ζήσει ελεύθερος στη ζωή του. Σκοπός του Ηνιόχου λοιπόν είναι να μας αποκαλύψει την πραγματική εικόνα του εαυτού μας, μια εικόνα που είναι απολύτως βέβαιο ότι αδυνατούμε πλήρως να κατανοήσουμε στη ζωή μας αν δεν γίνουμε Έλληνες φιλόσοφοι ώστε να ιατρέψουμε την Ψυχή μας και να θεωρειθούμε Υγιής.
Ο Ιπποκράτης πέραν απο ιατρός ήταν και φιλόσοφος. Το όνομα του κρύβει με απόλυτη μύηση την λέξη Ηνίοχος.
Ιπποκράτης = Ηνίοχος
Ηνίοχος = αυτός που κρατά τα ηνία
Ιπποκράτης = αυτός που κρατά τους ίππους
(με τα ηνία φυσικά)
Ποιούς ίππους; Της ψυχής μας. Ο Ηνίοχος είναι ο Ιπποκράτης , ο Ιπποκράτης είναι ο Ηνίοχος , είναι ο Ηνίοχος των Δελφών (συμβολικά) και αυτό γίνεται ολοφάνερο απο τον Όρκο του όπου ο Θεός στον οποίο ορκίζεται και αφιερώνει την ζωή του , το έργο του και τον όρκο του, είναι ο Θεός Απόλλωνας, ο μέγιστος Θεός της Ιατρικής και Θεός του Μαντείου των Δελφών που ανήκει ο Ηνίοχος.
(Το άγαλμα που βρίσκεται στο μουσείο του χώρου βλέπε φωτογραφία ανάρτησης)
Έτσι λοιπόν ο Πλάτωνας με τον μύθο του προσπαθεί να μας μυήσει σε αυτή την διδασκαλία του αυτοελέγχου . Πρέπει να δαμάσουμε τα άλογα της ψυχής μας , το συναίσθημα και τις επιθυμίες και να τα παντρέψουμε με την λογική μας. Μόνο έτσι θα αποκτήσουμε πλήρη έλεγχο στο άρμα της ψυχής μας και θα καθορίσουμε την πορεία της ζωής μας αποκτώντας το αγαθό που λέγεται Ελεύθερη Βούληση.
Αν νομίζετε πως έχετε ελεύθεροι βούληση επειδή απλά το σκέφτεστε είστε γελασμένοι. Να διαβάζετε τους Έλληνες Φιλοσόφους και να γίνεστε καλύτεροι , ενάρετοι και να αγαπάτε την Ελλάδα με την ζωή σας.
Αυτά , δεν θα τα κατανοήσει ποτέ κάποιος που δεν έχει γεννηθεί Έλληνας και δεν ομιλεί τα ελληνικά ως μητρική του γλώσσα, αυτά δεν θα σας τα μάθει κανένας ξένος.
Να διαβάζετε τις αρχαίες πηγές.
Και προσοχή , όσοι νομίζετε πως ξέρετε για τους Δελφούς , ας αναθεωρήσετε καλλίτερα και να έχετε υπομονή όσο μελετάτε.
Ο Απόλλωνας δεν “παίζει”.
ο άναξ, ου τό μαντειόν εστι τό εν Δελφοις, ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει.
ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ
Ε
ΜΗΔΕΝΑΓΑΝ
Αρχαίο κείμενο ❗️
Φαίδρος, 245c
(Το φτερωτό άρμα της Ψυχής)
Ψυχή πασα αθάνατος. τό γάρ αεικίνητον αθάνατον· τό
δ’ άλλο κινουν καί υπ’ άλλου κινούμενον, παυλαν έχον
κινήσεως, παυλαν έχει ζωης. μόνον δή τό αυτό κινουν, άτε
ουκ απολειπον εαυτό, ούποτε λήγει κινούμενον, αλλά καί
τοις άλλοις όσα κινειται τουτο πηγή καί αρχή κινήσεως.
[245d] αρχή δέ αγένητον. εξ αρχης γάρ ανάγκη παν τό γιγνόμενον
γίγνεσθαι, αυτήν δέ μηδ’ εξ ενός· ει γάρ έκ του αρχή
γίγνοιτο, ουκ άν έτι αρχή γίγνοιτο. επειδή δέ αγένητόν
εστιν, καί αδιάφθορον αυτό ανάγκη ειναι. αρχης γάρ δή
απολομένης ούτε αυτή ποτε έκ του ούτε άλλο εξ εκείνης
γενήσεται, είπερ εξ αρχης δει τά πάντα γίγνεσθαι. ούτω
δή κινήσεως μέν αρχή τό αυτό αυτό κινουν. τουτο δέ ούτ’
απόλλυσθαι ούτε γίγνεσθαι δυνατόν, ή πάντα τε ουρανόν
[245e] πασάν τε γην εις έν συμπεσουσαν στηναι καί μήποτε αυθις
έχειν όθεν κινηθέντα γενήσεται. αθανάτου δέ πεφασμένου
του υφ’ εαυτου κινουμένου, ψυχης ουσίαν τε καί λόγον
τουτον αυτόν τις λέγων ουκ αισχυνειται. παν γάρ σωμα,
ω μέν έξωθεν τό κινεισθαι, άψυχον, ω δέ ένδοθεν αυτω
εξ αυτου, έμψυχον, ως ταύτης ούσης φύσεως ψυχης· ει
δ’ έστιν τουτο ούτως έχον, μή άλλο τι ειναι τό αυτό εαυτό
[246a] κινουν ή ψυχήν, εξ ανάγκης αγένητόν τε καί αθάνατον ψυχή
άν είη.
Περί μέν ουν αθανασίας αυτης ικανως· περί δέ της ιδέας
αυτης ωδε λεκτέον. οιον μέν εστι, πάντη πάντως θείας
ειναι καί μακρας διηγήσεως, ω δέ έοικεν, ανθρωπίνης τε
καί ελάττονος· ταύτη ουν λέγωμεν. εοικέτω δή συμφύτω
δυνάμει υποπτέρου ζεύγους τε καί ηνιόχου. θεων μέν ουν
ίπποι τε καί ηνίοχοι πάντες αυτοί τε αγαθοί καί εξ αγαθων,
[246b] τό δέ των άλλων μέμεικται. καί πρωτον μέν ημων ο άρχων
συνωρίδος ηνιοχει, ειτα των ίππων ο μέν αυτω καλός τε καί
αγαθός καί εκ τοιούτων, ο δ’ εξ εναντίων τε καί εναντίος·
χαλεπή δή καί δύσκολος εξ ανάγκης η περί ημας ηνιόχησις.
πη δή ουν θνητόν τε καί αθάνατον ζωον εκλήθη πειρατέον
ειπειν. ψυχή πασα παντός επιμελειται του αψύχου, πάντα δέ
ουρανόν περιπολει, άλλοτ’ εν άλλοις είδεσι γιγνομένη. τελέα
[246c] μέν ουν ουσα καί επτερωμένη μετεωροπορει τε καί πάντα
τόν κόσμον διοικει, η δέ πτερορρυήσασα φέρεται έως άν
στερεου τινος αντιλάβηται, ου κατοικισθεισα, σωμα γήϊνον
λαβουσα, αυτό αυτό δοκουν κινειν διά τήν εκείνης δύναμιν,
ζωον τό σύμπαν εκλήθη, ψυχή καί σωμα παγέν, θνητόν τ’
έσχεν επωνυμίαν· αθάνατον δέ ουδ’ εξ ενός λόγου λελογι-
σμένου, αλλά πλάττομεν ούτε ιδόντες ούτε ικανως νοήσαντες
[246d] θεόν, αθάνατόν τι ζωον, έχον μέν ψυχήν, έχον δέ σωμα, τόν
αεί δέ χρόνον ταυτα συμπεφυκότα. αλλά ταυτα μέν δή,
όπη τω θεω φίλον, ταύτη εχέτω τε καί λεγέσθω· τήν δέ
αιτίαν της των πτερων αποβολης, δι’ ήν ψυχης απορρει,
λάβωμεν. έστι δέ τις τοιάδε.
Πέφυκεν η πτερου δύναμις τό εμβριθές άγειν άνω μετε-
ωρίζουσα η τό των θεων γένος οικει, κεκοινώνηκε δέ πη
μάλιστα των περί τό σωμα του θείου [ψυχή], τό δέ θειον
[246e] καλόν, σοφόν, αγαθόν, καί παν ότι τοιουτον· τούτοις δή
τρέφεταί τε καί αύξεται μάλιστά γε τό της ψυχης πτέρωμα,
αισχρω δέ καί κακω καί τοις εναντίοις φθίνει τε καί διόλ-
λυται. ο μέν δή μέγας ηγεμών εν ουρανω Ζεύς, ελαύνων
πτηνόν άρμα, πρωτος πορεύεται, διακοσμων πάντα καί επι-
μελούμενος· τω δ’ έπεται στρατιά θεων τε καί δαιμόνων,
[247a] κατά ένδεκα μέρη κεκοσμημένη. μένει γάρ Εστία εν θεων
οίκω μόνη· των δέ άλλων όσοι εν τω των δώδεκα αριθμω
τεταγμένοι θεοί άρχοντες ηγουνται κατά τάξιν ήν έκαστος
ετάχθη. πολλαί μέν ουν καί μακάριαι θέαι τε καί διέξοδοι
εντός ουρανου, άς θεων γένος ευδαιμόνων επιστρέφεται
πράττων έκαστος αυτων τό αυτου, έπεται δέ ο αεί εθέλων
τε καί δυνάμενος· φθόνος γάρ έξω θείου χορου ίσταται.
όταν δέ δή πρός δαιτα καί επί θοίνην ίωσιν, άκραν επί τήν
[247b] υπουράνιον αψιδα πορεύονται πρός άναντες, η δή τά μέν θεων
οχήματα ισορρόπως ευήνια όντα ραδίως πορεύεται, τά δέ
άλλα μόγις· βρίθει γάρ ο της κάκης ίππος μετέχων, επί
τήν γην ρέπων τε καί βαρύνων ω μή καλως ην τεθραμμένος
των ηνιόχων. ένθα δή πόνος τε καί αγών έσχατος ψυχη
πρόκειται. αι μέν γάρ αθάνατοι καλούμεναι, ηνίκ’ άν πρός
άκρω γένωνται, έξω πορευθεισαι έστησαν επί τω του ουρανου
[247c] νώτω, στάσας δέ αυτάς περιάγει η περιφορά, αι δέ θεωρουσι
τά έξω του ουρανου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου