Η νέα, πολυσυζητημένη ταινία Hamnet, βασισμένη στο μυθιστόρημα της Μάγκι Ο’Φάρελ, επαναφέρει στο προσκήνιο την προσωπική ζωή του Γουίλιαμ Σαίξπηρ.
Με επίκεντρο την ψυχική κατάρρευση μιας οικογένειας μετά τον θάνατο του 11χρονου Χάμνετ, η ταινία επιχειρεί να γεφυρώσει τα ιστορικά κενά με δραματουργική ευαισθησία και σύγχρονη ματιά.
Το πραγματικό πρόσωπο μιας γυναίκας που η ιστορία αγνόησε
Στο επίκεντρο της ταινίας βρίσκεται η σύζυγος του Σαίξπηρ – όχι η «παραδοσιακή» Αν Χάθαγουεϊ, αλλά η Agnes, όπως αναφέρεται στη διαθήκη του πατέρα της. Η Ο’Φάρελ υιοθετεί το σπάνιο αυτό στοιχείο και το χρησιμοποιεί για να αποκαταστήσει μια μορφή που για αιώνες αντιμετωπιζόταν είτε ως αφελής χωριατοπούλα που παγίδεψε τον Σαίξπηρ σε γάμο, είτε ως άχρωμη φιγούρα στο περιθώριο της ζωής του.
Στο Hamnet, η Agnes εμφανίζεται ως γυναίκα με γνώση βοτάνων, διορατικότητα και ενεργό ρόλο στην οικογενειακή ζωή. Η ερμηνεία της Τζέσι Μπάκλεϊ υπογραμμίζει την απόσταση ανάμεσα στην ιστορική αποσιώπηση και στην πιθανή πραγματικότητα: πολλές γυναίκες του 16ου αιώνα διαχειρίζονταν επιχειρήσεις, θεράπευαν με βότανα και είχαν σημαντική κοινωνική παρουσία, ανεξάρτητα από το αν ήταν εγγράμματες.
Μιλώντας στο BBC, η Ο' Φάρελ εξηγεί ότι κατά την έρευνά της «παρασύρθηκε λίγο από το πόσο άδικα η ιστορία και η ακαδημαϊκή κοινότητα έχουν αντιμετωπίσει τη σύζυγο του Σαίξπηρ, τη γυναίκα που μάθαμε να αποκαλούμε Ανν Χάθαγουεϊ. Μας έχει παρουσιαστεί ουσιαστικά μόνο μία εκδοχή για εκείνη, την οποία οι περισσότεροι βιογράφοι αναπαράγουν: ότι ήταν μια αγράμματη χωρική που τον παγίδευσε σε γάμο, ότι εκείνος τη μισούσε και ότι έφυγε στο Λονδίνο για να γλιτώσει από αυτήν».
Η ιστορία που δεν καταγράφηκε ποτέ
Οι πληροφορίες για την οικογένεια του Σαίξπηρ παραμένουν ελάχιστες. Ο 18χρονος δραματουργός παντρεύτηκε την 26χρονη Αν το 1582, όταν εκείνη ήταν ήδη έγκυος. Λίγα χρόνια αργότερα γεννήθηκαν τα δίδυμα, η Τζούντιθ και ο Χάμνετ. Το 1596, ο μικρός πέθανε πιθανότατα από πανούκλα, σε μια περίοδο που η ασθένεια θέριζε ολόκληρη την Αγγλία. Ο Σαίξπηρ, που ταξίδευε τότε με τον θίασό του, δύσκολα θα πρόλαβε να επιστρέψει στο Στράτφορντ για την κηδεία.
Τέσσερα χρόνια μετά, έγραψε τον Άμλετ. Η σύμπτωση των ονομάτων – Hamnet και Hamlet ήταν τότε εναλλάξιμα – και η χρονική εγγύτητα του έργου με τον θάνατο του γιου του έχουν τροφοδοτήσει ατελείωτες εικασίες, χωρίς όμως καμία ιστορική απόδειξη.
Πόσο «Άμλετ» κρύβεται πίσω από τον Χάμνετ;
Η Ο’Φάρελ ακολουθεί τη θεωρία του σαιξπηριστή Στίβεν Γκρινμπλατ ότι το έργο αντικατοπτρίζει το πένθος του Σαίξπηρ. Στην ταινία, ο ηθοποιός που ενσαρκώνει τον Άμλετ μοιάζει εμφανισιακά με τον Χάμνετ, ενώ ο ίδιος ο Σαίξπηρ εμφανίζεται ως το φάντασμα του βασιλιά – μια συμβολική «τελευταία συνομιλία» με τον χαμένο γιο του.
Πρόκειται για δραματουργική ερμηνεία και όχι ιστορικό δεδομένο. Όπως επισημαίνουν οι μελετητές, δεν έχει διασωθεί καμία επιστολή, σημείωμα ή μαρτυρία που να αποκαλύπτει τι ένιωθε ο Σαίξπηρ για τον γάμο ή την οικογένειά του.
Νέα στοιχεία που ανατρέπουν όσα ξέραμε;
Την τελευταία δεκαετία, ένα θραύσμα επιστολής με παραλήπτη «Mrs Shakespeare» στο Λονδίνο άνοιξε συζητήσεις για το αν η Anne/Agnes ζούσε για μια περίοδο κοντά στον σύζυγό της μεταξύ 1600 και 1610. Αν ισχύει, θα αναιρούσε την καθιερωμένη εικόνα της γυναίκας που έμεινε «πίσω» στο Στράτφορντ και ίσως αποδείκνυε ότι ήταν εγγράμματη. Οι ιστορικοί ωστόσο παραμένουν επιφυλακτικοί: πρόκειται για ένδειξη, όχι για ασφαλές συμπέρασμα.
Η ταινία που αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τη σύζυγο του Σαίξπηρ
Πέρα από τις ακαδημαϊκές συζητήσεις, το Hamnet έχει ήδη επηρεάσει το πώς το κοινό αντιλαμβάνεται τη γυναίκα του Σαίξπηρ. Η Agnes της Ο’Φάρελ – δυναμική, οξυδερκής και συναισθηματικά παρούσα – προσφέρει μια νέα αφήγηση, απαλλαγμένη από τα στερεότυπα που κυριάρχησαν επί αιώνες.
Ίσως αυτή η εικόνα να επικρατήσει. Ίσως πάλι να ανατραπεί από κάποια νέα ανακάλυψη. Όπως παραδέχεται η Ο’Φάρελ, όταν μιλά για την οικογένεια Σαίξπηρ, δύο λέξεις συνοψίζουν τα πάντα: «Ποιος ξέρει;».
Με πληροφορίες από BBC
Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr
iefimerida
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου