Πώς μπορεί να πετάξει το νερό; Το εγώ, οι άλλοι και η περιπέτεια της μετενσάρκωσης

Η μετενσάρκωση δεν ήταν ξένη στην αρχαιοελληνική σκέψη. Οι Πυθαγόρειοι πρέσβευαν ότι είναι δυνατή εάν προηγηθεί κάθαρση της ψυχής και ο Πλάτωνας την απέδιδε στην αγάπη της ψυχής για το σώμα. Πριν από αυτούς, ο Ηράκλειτος μιλούσε για την ενότητα του κόσμου και τη ρευστότητα των μορφών. Αν βέβαια σκίσουμε λίγο το
περιτύλιγμα, θα δούμε ότι πίσω από όλες αυτές τις ιδέες κρύβεται η διαισθητική γνώση της επιβίωσης, η γνώση ότι ο θάνατος του υλικού σώματος δεν σημαίνει το τέλος των πάντων.

Στη Δύση σήμερα η μετενσάρκωση έχει γίνει συνώνυμη της επιβίωσης της προσωπικότητας. Η μόνη απώλεια από ζωή σε ζωή φαίνεται να είναι η μνήμη: γεννιόμαστε χωρίς την ανάμνηση του ποιοι ή τι ήμασταν αλλά ίσως αν εξελιχθούμε αρκετά ή αν προσφύγουμε σε κάποιες μεθόδους (αναδρομή κτλ.) να καταφέρουμε να ανασυνθέσουμε την κατακερματισμένη μας εικόνα και να μάθουμε ποιοι πραγματικά είμαστε, γιατί βαθιά μέσα μας ξέρουμε όλοι ότι είμαστε κάτι σπουδαίο και μοναδικό. Ίσως βέβαια να δυσκολευόμαστε να δεχθούμε ότι και ο διπλανός μας είναι κάτι εξίσου σπουδαίο και μοναδικό, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Για τους παλιούς βουδιστές και βεδδιστές η ιδέα της επιβίωσης της προσωπικότητας ήταν ανόητη. Εκείνοι έβλεπαν, όπως ο δικός μας Ηράκλειτος, την ενότητα και τη ροή, όχι τους κόμπους συνείδησης που συνθέτουν τα επιμέρους εγώ μας. Κι είναι ένα πολύ ενδιαφέρον άλμα να προσπαθήσουμε να δούμε τον κόσμο μέσα από τα δικά τους μάτια, μέσα από τον δικό τους τρόπο, γιατί μπορεί μέσα από αυτόν τον τρόπο να ανακαλύψουμε έναν καλύτερο ορισμό του ποιοι πραγματικά είμαστε.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι το μόνο που υπήρχε στο σύμπαν στη Μεγάλη Αρχή ήταν ένα ποτάμι, μια ροή νερού (και στη Γένεση εξ άλλου αναφέρεται ότι το πνεύμα του Θεού «εφέρετο επί της επιφανείας των υδάτων»). Ας πούμε λοιπόν ότι το ποτάμι αυτό, υπέροχο και τέλειο μέσα στη ροή του, επιθυμούσε βαθιά να έχει μια διαφορετική εμπειρία, μια διαφορετική πρόσληψη Αυτού που Είναι. Το ποτάμι επιθυμούσε βαθιά να πετάξει. Πώς μπορεί όμως να πετάξει το νερό; Ήταν αδύνατον.

Τότε το ποτάμι βυθίστηκε στον διαλογισμό του και άρχισε να γίνεται κάτι παράξενο. Λίγο-λίγο το νερό του άρχιζε να γίνεται ανάλαφρο, πολύ ανάλαφρο και να υψώνεται αργά στον ουρανό. Ένα τμήμα του ποταμού μεταβαλλόταν σε σύννεφο.

Δεν υπάρχει νομίζω κανείς που να αμφισβητεί ότι τα σύννεφα είναι υπέροχα, τόσο όμορφα, τόσο δυναμικά που είναι. Αλλάζουν συνέχεια μορφές, φορτία, ύψη, φέρουν ευλογημένο νερό, καταστρεπτικό χαλάζι ή απαλό χιόνι, κάποια είναι μοναχικά ενώ άλλα ταξιδεύουν σε ομάδες... Τα σύννεφα μας μοιάζουν τόσο πολύ. Είναι όπως ο κόσμος των μορφών, είναι όπως εμείς μέσα σε αυτόν τον κόσμο.

Όποιες κι αν είναι οι συνθήκες μέσα στις οποίες γεννιούνται, εξελίσσονται και πεθαίνουν, σε κάθε περίπτωση τα σύννεφα έχουν τη δική τους αλήθεια. Η αλήθεια τους δεν βρίσκεται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο σχήμα τους, δεν βρίσκεται καν στο γεγονός ότι είναι σύννεφα. Η αλήθεια κάθε σύννεφου είναι, και αναπόδραστα παραμένει, το νερό.

Έτσι κι εμείς, έχουμε τόσο συνηθίσει την όψη του σύννεφου που ξεχνάμε τη θεμελιώδη μας αλήθεια: δεν είμαστε σύννεφα, είμαστε νερό. Είμαστε μια μορφή που πήρε το νερό μέσα στη βαθιά λαχτάρα του να πετάξει.

Και είναι πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε κάτι ακόμη. Σε κάθε δεδομένη στιγμή, δεν ξέρουμε ποιο τμήμα του ποταμού έγινε σύννεφο ούτε ποιο τμήμα της βροχής που επέστρεψε στο ποτάμι προήλθε από ποιο σύννεφο. Δεν ξέρουμε επειδή δεν έχει σημασία. Σημασία έχει μόνο το μεγάλο ποτάμι στο σύμπαν, απ' όπου γεννιούνται και όπου επιστρέφουν όλα τα σύννεφα που έγιναν, γίνονται και θα γίνουν ποτέ. Καθένας μας, σαν σύννεφο, είναι η τέλεια προσπάθεια του νερού να έχει μια διαφορετική εμπειρία του κόσμου, αλλά καθένας μας είναι και πάντα θα είναι νερό.

Κι όπως το νερό στο ποτάμι δεν είναι στατικό αλλά μια συνεχής ροή, όπως κάθε σταγόνα νερού δεν έχει ονοματεπώνυμο ή ταυτότητα αλλά είναι ενιαία και αναπόσπαστη από το ποτάμι, έτσι κι εμείς δεν χρειαζόμαστε την ταυτότητά μας για να είμαστε.
Η ταυτότητα, το εγώ μας είναι παραπλανητικό, είναι μια ψευδαίσθηση που μας δόθηκε σαν εργαλείο πλοήγησης σε αυτόν τον κόσμο, τίποτε περισσότερο.

Όταν όμως του δίνουμε μεγαλύτερη σημασία από αυτήν που πρέπει, τότε βιώνουμε τον χωρισμό από την αλήθεια μας και η αλήθεια μας δεν είναι μόνο ότι είμαστε νερό. Η αλήθεια μας είναι ότι είμαστε το ίδιο νερό με όλους τους υπόλοιπους. Και όπως είναι αδύνατο μέσα στη ροή του ποταμού να ξεχωρίσει κανείς μια σταγόνα από τις υπόλοιπες, έτσι είναι αδύνατο να ξεχωρίσουμε τον εαυτό μας από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Εντέλει, είμαστε όλοι μορφές ενός Εαυτού, είμαστε όλοι Ένα. Μπορούμε να το δούμε και αλλιώς: όλοι γύρω μας είναι μορφές του εαυτού μας, μορφές δικές μας. Η ατομική ύπαρξή μας διαχέεται σε όλους τους ανθρώπους που συναντάμε, που έχουμε συναντήσει ή θα συναντήσουμε ποτέ, σε όλους τους ανθρώπους που υπάρχουν, υπήρχαν και θα υπάρξουν, στο άπειρο. Όλοι οι άνθρωποι είναι εγώ, εγώ είμαι όλοι οι άνθρωποι.

Μα, θα μου πείτε, τι σχέση έχω εγώ με τον Χίτλερ ή με τον Στίβεν Χώκινγκ; Τι σχέση έχω με τους γονείς μου που με καταδυνάστευαν ή με τον υπέροχο δάσκαλό μου που δεν του φτάνω στο μικρό δαχτυλάκι; Και τι σημαίνουν όλα αυτά;

Σημαίνουν ότι όλοι είμαστε εξαιρετικά γενναία όντα και ότι θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι που τελούμε σε τόσο δύσκολη υπηρεσία. Σημαίνουν επίσης ότι ζούμε σε έναν κόσμο φαινομένων, σε μια μεγάλη σκηνή θεάτρου όπου παίζουμε ρόλους, γιατί κάθε ενσάρκωση είναι ακριβώς αυτό, ένας ρόλος. Και ίσως την επόμενη φορά που θα σκεφτούμε τους γονείς μας που μας καταδυνάστευαν, να σκεφτούμε και πόσο γενναίοι ήταν που ανέλαβαν τόσο δύσκολους ρόλους, που πήραν τόσο χαμηλή δόνηση, φόρεσαν το χειρότερό τους ενεργειακό ένδυμα, για να μας βοηθήσουν να μάθουμε.

Γιατί δεν είμαστε απλά νερό, δεν είμαστε απλά το ίδιο νερό με όλους τους άλλους, αλλά κυρίως είμαστε νοήμον νερό που μαθαίνει να αγαπάει.

Και όπως δεν μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τις σταγόνες του νερού, έτσι ίσως ανακαλύψουμε ότι υπάρχει λίγος Χίτλερ μέσα σε κάθε εγκληματική μας σκέψη και λίγος Χώκινγκ μέσα σε κάθε ευφυή μας σκέψη. Ίσως ανακαλύψουμε ότι όλοι οι άνθρωποι γύρω μας είναι όχι μόνο καθρέφτες αλλά εκδοχές του ίδιου του εαυτού μας και δούμε ότι ιδίως όσοι μας έφεραν πόνο, μας πρόσφεραν τη μεγαλύτερη δυνατή υπηρεσία.

Είμαστε όλοι νερό. Είμαστε όλοι τέλειοι και ανυπέρβλητοι μέσα στη μεγαλοθυμία και το μεγαλείο του ποταμού. Αν το αντιληφθούμε αυτό, ίσως καταφέρουμε τελικά να εκτιμήσουμε και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας και έτσι να εκτιμήσουμε και να αγαπήσουμε όλους τους άλλους. Επίσης, ίσως δούμε ότι είμαστε ασφαλείς. Ότι ζούμε μια συναρπαστική περιπέτεια που όμως δεν είναι η αλήθεια μας, ότι παίζουμε απλά ένα παιχνίδι σαν παιδιά στην αυλή της Δημιουργίας.

Όσο για την προσωπικότητα... Μέσα στις αναρίθμητες ενσαρκώσεις, τους ατελείωτους ρόλους, η προσωπικότητα δεν έχει παρά μία μόνο ζωή, ακριβώς όπως πρεσβεύει η χριστιανική μας παράδοση. Στο τέλος των ημερών της θα γίνει ξανά μια σταγόνα βροχής μέσα στην καταιγίδα των φθαρτών πραγμάτων και θα επιστρέψει με ασφάλεια στην αγκαλιά του μεγάλου ποταμού. Και όταν θα ενώσει την εμπειρία της μαζί του, όλα θα γίνουν ολόκληρα ξανά, γιατί όλα είναι Ένα.

Χριστίνα Λιναρδάκη, για το ESOTERICA.grhttp://kalyterotera.blogspot.com/2010/03/blog-post_1813.html