Πλούσιος ο ... εσωτερικός κόσμος της Ελλάδας. Διαθέτει πάνω από 11.000 γνωστές μορφές σπηλαίων, εκ των οποίων οι 100 έχουν χαρακτηρισθεί διεθνούς προβολής

Πλούσιο υπόγειο κόσμο διαθέτει η Ελλάδα και, μάλιστα, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη χώρα,
αναλογικά με τη μικρή της έκταση, αφού διαθέτει πάνω από 11.000 γνωστές μορφές σπηλαίων που έχουν ερευνηθεί από σπηλαιολόγους. Περισσότερα δε από 100 σπήλαια έχουν χαρακτηρισθεί διεθνούς προβολής και χρήζουν
εκτενούς γεωλογικής, αρχαιολογικής, βιολογικής και παλαιοντολογικής έρευνας.

Σύμφωνα με τον υποψήφιο διδάκτορα γεωλογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρο του συλλόγου Σπηλαιολογία Θεσσαλονίκης "Πρωτέας" Μάρκο Βαξεβανόπουλο, ο μεγάλος αριθμός σπηλαίων της Ελλάδας οφείλεται στο γεγονός ότι πάνω από το 65% των πετρωμάτων της είναι μάρμαρα και ασβεστόλιθοι, τα οποία είναι επιδεκτικά στη διάλυση και ευνοούν την ανάπτυξη σπηλαίων.

Από τα πιο όμορφα σπήλαια της Ελλάδας θεωρείται το σπήλαιο Πετραλώνων Χαλκιδικής, κυρίως λόγω των έντονων ερυθρών χρωμάτων στους σχηματισμούς του. Το παλαιοντολογικό του ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον κ.Βαξεβανόπουλο, είναι μοναδικό για την Ελλάδα διότι, εκτός από τα εκατοντάδες απολιθωμένα οστά ζώων που βρέθηκαν στο εσωτερικό του, είναι γνωστό το κρανίο των Πετραλώνων που βρέθηκε το 1960 που ανήκει στην ομάδα των ανθρωπίδων, αποτελώντας ένα συνδετικό κρίκο μεταξύ του Homo Erectus και του σημερινού Homo Sapiens.

Ιδιαίτερης ομορφιάς είναι και το σπήλαιο Μαρώνειας Κομοτηνής που είναι γνωστό για τον περίφημο δίσκο της Μαρώνειας, μία μεγάλου μεγέθους δισκοειδή ασβεστιτική μορφή που επικρέμεται από ένα σημείο του τοιχώματος του σπηλαίου.

Παρουσιάζοντας τα σπήλαια της Ελλάδας με αφορμή την ομιλία του σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στην κεντρική βιβλιοθήκη του δήμου Θεσσαλονίκης, στις 29 Φεβρουαρίου, στις 7 το απόγευμα, ο κ.Βαξεβανόπουλος αναφέρθηκε και στο σπήλαιο Αλιστράτης Σερρών που διαθέτει πάνω από 3 χιλιόμετρα χαρτογραφημένων διαδρόμων και είναι καταστόλιστο από σταλακτίτες, δίσκους, ελικτίτες και άλλα σπηλαιοθέματα.

Επίσης, με μήκος πάνω από 10 χιλιόμετρα, το σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη αποτελεί το μεγαλύτερο σε επιμήκη άξονα σπήλαιο της Ελλάδος και αποτελεί ουσιαστικά την υπόγεια διαδρομή των νερών του ποταμού, από τις καταβόθρες του Νευροκοπίου προς το χωριό Κοκκινόγεια.

Το μεγαλύτερο σε μήκος οριζόντιο σπήλαιο της Ελλάδας είναι στη Βλυχάδα Δυρού όπου το χαρτογραφημένο τμήμα του ξεπερνά τα 14 χιλιόμετρα ενώ σε βάθος 71 μέτρων μέσα στο νερό έχουν βρεθεί σταλακτίτες. Το νερό είναι υφάλμυρο και η θερμοκρασία του κυμαίνεται στους 15°C.

Ένα από τα ομορφότερα σπήλαια της νησιωτικής Ελλάδας είναι η Χρυσοσπηλιά στη Φολέγανδρο. Οι σταγόνες της υγρασίας στο εσωτερικό του, εξηγεί ο κ.Βαξεβανόπουλος, δίνουν την εντύπωση χρυσών κόκκων από όπου προήλθε και το όνομά της. Το ενδιαφέρον όμως τμήμα του σπηλαίου είναι το νότιο και πιο απόμερο όπου όλα τα τοιχώματα και η οροφή έχουν επιγραφές με ονόματα αρχαίων Ελλήνων. Με χαρακτηριστικό κόκκινο υλικό, πλήθος αρχαίων Ελλήνων έχει γράψει το όνομά του σε όσο γίνεται πιο ψηλό και πιο δυσπρόσιτο σημείο στο εσωτερικό του σπηλαίου. Πάνω από 300 ονόματα αρχαίων Ελλήνων έχουν καταγραφεί από την αρχαιολογική έρευνα που διενεργήθηκε στο παρελθόν ενώ 89 ονόματα καταγράφονται για πρώτη φορά σε αυτό το σπήλαιο.

Σπήλαια απαράμιλλης ομορφιάς

Εκτός από την Ελλάδα, ο κ.Βαξεβανόπουλος κάνει ιδιαίτερη μνεία και σε σπήλαια σε όλο τον κόσμο που έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον σπηλαιολόγων αλλά και απλών επισκεπτών.

Ένα από αυτά είναι το σύστημα σπηλαίων Cenotes στο Μεξικό που αποτελούν ένα δαιδαλώδες υποβρύχιο σύστημα σπηλαίων και είχαν χρησιμοποιηθεί από τους Μάγια για την άντληση πόσιμου νερού. Σε πολλά από τα σπήλαια των Cenotes έχουν βρεθεί σκελετοί ανθρώπων και αρχαιολογικά κατάλοιπα χρονολογούμενα το 13.000 π.Χ. Στο Μεξικό υπάρχει, επίσης, το Σπήλαιο των Κρυστάλλων που ανακαλύφθηκε το 2000 όταν δύο εργάτες ενός μεταλλείου αργύρου, σκάβοντας μία σήραγγα σε βάθος 300 μέτρων, ανακάλυψαν ένα σπήλαιο με κρυστάλλους γύψου πού έφθαναν τα 12 μέτρα μήκος. Το σπήλαιο που εξερευνήθηκε και μελετήθηκε από σπηλαιολόγους διαθέτει πάνω από 149 υπέρογκους κρυστάλλους γύψου.

Στη Γαλλία υπάρχει το σπήλαιο Chorrance που συγκαταλέγεται στα ομορφότερα του κόσμου, κυρίως λόγω του πλήθους των εμβρυακών του σταλακτιτών. Χιλιάδες λεπτοί σταλακτίτες με μήκος πάνω από 2m κοσμούν τις οροφές αυτού του σπηλαίου. Επίσης σημαντικό είναι και το αρχαιολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει το σπήλαιο λόγω της εύρεσης στο εσωτερικό του αρχαιολογικών ευρημάτων της Παλαιολιθικής Εποχής.

Στη Σλοβενία, το σπήλαιο Skocjan έχει διανοιχθεί σε ασβεστολιθικά πετρώματα από τη ροή υπογείως του ποταμού Reka και μεγαλειώδεις θάλαμοι διανοίγονται στο εσωτερικό του ενώ μοναδικής ομορφιάς σχηματισμοί κοσμούν τα τοιχώματά του.

Τέλος, στη Βουλγαρία, με συνολικό μήκος διαδρόμων πάνω από 18 χιλιόμετρα και 3 επάλληλα επίπεδα, το σπήλαιο Duhla αποτελεί το μεγαλύτερο οριζόντιο σπήλαιο της χώρας.

"Τα σπήλαια διαθέτοντας αμέτρητους έμβιους οργανισμούς στο εσωτερικό τους, αποτελούν μουσεία βιολογίας και φυσικής ιστορίας. Συμπεραίνεται αναμφίβολα λοιπόν η σημασία των σπηλαίων γενικά και τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει ο άνθρωπος με τη μελέτη τους και προάσπισή τους από διάφορους κινδύνους. Για αυτό προτιμάται η ορθή διαχείρισή τους και επιστημονική μελέτη, παρά μία άναρχη τουριστική διευθέτηση" αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ.Βαξεβανόπουλος.

"Κι όπως έλεγε ένας Αμερικάνος σπηλαιολόγος" προσθέτει "μπορεί εμείς οι σπηλαιολόγοι να μην πάμε ποτέ στη σελήνη, αλλά η αίσθηση ότι πατάμε σε μέρη άγνωστα στην ανθρώπινη φύση είναι εφάμιλλη αυτής των πρώτων αστροναυτών που περπάτησαν στο φεγγάρι".


http://efagonizesthe.blogspot.com