Αλληλογραφία του 17ου αιώνα πάνω σε... πέτρα

Αρχαιολόγοι από την Αυστραλία ανακάλυψαν αλληλογραφία του 17ου αιώνα χαραγμένη πάνω σε δεκάδες βράχους στο νησί της Μαδαγασκάρης.
Ανάμεσα στα έτη 1601 και 1657 οι ναυτικοί της Ολλανδικής Εταιρίας των Ανατολικών Ινδιών κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στις Ανατολικές Ινδίες, άφηναν τα γράμματά τους συχνά στη βάση αυτών των βράχων. Τα μηνύματα ήταν προσεκτικά τυλιγμένα σε κομμάτια καμβά, πίσσα και μολύβι που είχαν τη χρήση φακέλου και αφήνονταν πίσω για να τις διαβάσουν τα επόμενα πλοία που διέρχονταν από το σημείο.

«Το σύστημα βασιζόταν στην ιδέα ότι το πλήρωμα του επόμενου Ολλανδικού πλοίου θα κατέπλεε στο ίδιο σημείο, θα έγραφε το δικό του μήνυμα στο βράχο και θα συγκέντρωνε την αλληλογραφία,»αναφέρει η Wendy van Duivenvoorde, λέκτορας ενάλιας αρχαιολογίας στο παν/μιο Flinders στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας. «Βασικά πρόκειται για ένα πρώιμο σύστημα αλληλογραφίας,» είπε.


Στα 1500 περίπου, οι Πορτογάλοι ήταν οι μοναδικοί ανάμεσα στους Ευρωπαίους που γνώριζαν τη διαδρομή προς τη Νότια-Ανατολική Ασία και με αυτόν τον τρόπο προμήθευαν με κάθε λογής μπαχαρικό και εξωτικά προϊόντα την Ολλανδία. Καθώς η Ολλανδία “βγήκε” προς την Μπατάβια (τη σημερινή Τζακάρτα) για πρώτη φορά το 1595, αντιλήφθηκε ότι δεν υπήρχε κάποιο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ άλλων Ολλανδικών πλοίων για να στέλνουν μηνύματα πίσω στην πατρίδα, παρά μόνο από το τελευταίο λιμάνι προορισμού τους. Έτσι από το πρώτο ταξίδι τους, έφθασαν σε μία μικρή ακτή στον Κόλπο του Antongil στην ΒΑ γωνία της Μαδαγασκάρης.


«Γνώριζαν από τους Πορτογάλους ότι εκεί θα μπορούσαν να ανεφοδιαστούν με κρύο νερό και ότι ήταν το μόνο μέρος στον κόλπο όπου θα μπορούσαν να δέσουν με ασφάλεια σε περίπτωση που συναντούσαν ακραία καιρικά φαινόμενα ή να επισκευάσουν το πλοίο,» συμπληρώνει η van Duivenvoorde. «Ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν την ακτή σαν τη περιοχή επικοινωνίας τους με το να χαράσσουν μηνύματα στην επιφάνεια των βράχων και συχνά αφήνοντας γράμματα για τα άλλα πλοία που θα περνούσαν. Περίπου δώδεκα από τις επιγραφές αυτές ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1920, αλλά στην πιο σύγχρονη έρευνα που έγινε με τη βοήθεια του Αυστραλιανού Συμβουλίου Ερευνών ήταν η πρώτη φορά που επιχειρήθηκε λεπτομερής αρχαιολογική καταγραφή αυτών των μηνυμάτων μέσα στο περιβάλλον που βρέθηκαν.»


Η ομάδα των αρχαιολόγων ανακάλυψε έτσι περισσότερες από 40 επιγραφές που άφησαν στο πέρασμά τους τουλάχιστον 13 διαφορετικά διερχόμενα πληρώματα πλοίων. Τα μηνύματα στους βράχους αποκάλυψαν την επίσημη επικοινωνία μεταξύ των πλοίων αφού καταγράφουν τα ονόματα των πλοίων, τη μέρα και την ώρα της άφιξής τους στο μέρος, αλλά και άλλες λεπτομέρειες. Επίσης, καταγράφουν και ανεπίσημα μηνύματα από τους αξιωματικούς υψηλά στην ιεραρχία που υπηρετούσαν στο πλοίο, οι οποίοι χάραξαν το όνομά τους στους βράχους.

«’Ο,τι δηλαδή θα έγραφε πάνω κάτω και κάποιος σήμερα… Ο Χέντρικ ήταν εδώ,» αναφέρει η van Duivenvoorde. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους η πιο παλιά επιγραφή χρονολογείται στο 1601 και χαράχθηκε από το πλήρωμα του πέμπτου ταξιδιού της Εταιρίας των Ανατολικών Ινδιών—ένα χρόνο πριν την επίσημη ίδρυση της Ολλανδικής Εταιρίας των Ανατολικών Ινδιών το 1602.


Η εικόνα που μας δίνουν πολλές φορές αυτά τα μηνύματα είναι αρκετά παραστατική. Μία επιγραφή αναφέρει ότι το πλοίο με το όνομα Middelburg έφθασε στον κόλπο μετά από έναν κυκλώνα το 1625 χωρίς κατάρτια και αγκυροβόλησε στο σημείο για επτά μήνες όσο γίνονταν σε αυτό επισκευές. Είναι πραγματικά καταπληκτικό να σκεφθεί κανείς πώς κατάφεραν να ξανα-αποπλεύσουν μετά από τέτοια ζημιά. Μερικές επιγραφές αναφέρονται και στα γράμματα που είχαν αφεθεί κάτω από τους βράχους. «Αυτές οι πέτρες είναι πραγματικά ένα κομμάτι της πρώτης ιστορίας της Ολλανδικής αλληλογραφίας και δείχνουν πώς τα ευρωπαϊκά πλοία είχαν την ικανότητα να μεταδίδουν πληροφορίες ακόμα και όταν ήταν μακριά από την πατρίδα,» υπογραμμίζουν οι αρχαιολόγοι. «Δυστυχώς, όμως αν το επόμενο πλοίο που ερχόταν ανήκε στους ανταγωνιστές τους—Πορτογάλους ή Βρετανούς—τα μηνύματα και τα γράμματα θα έπεφταν σε λάθος χέρια και μπορούσαν να τροποποιηθούν ώστε να βλάψουν το Ολλανδικό εμπορικό δίκτυο.»


Η van Duivenvoorde και η ομάδα της σκοπεύουν να επιστρέψουν στη Μαδαγασκάρη το 2013 για να δημιουργήσουν μία τρισδιάστατη απεικόνιση των ευρημάτων και να κάνουν αίτηση στις αρμόδιες αρχές ώστε να προστατευθούν σαν κομμάτι εθνικής κληρονομιάς. «Οι βράχοι απειλούνται από τη διάβρωση που τους προκαλεί η θάλασσα, από τους κυκλώνες και τη βροχή, καθώς επίσης και από τη βλάστηση της ζούγκλας και της μούχλας που εξαπλώνεται,» λέει η van Duivenvoorde. «Κάποιες επιγραφές είναι ακόμα διακριτές και έχουν διασωθεί σχετικά καλά, αλλά οι περισσότερες έχουν υποστεί ζημιά μέσα στο χρόνο και σε πολλές διακρίνονται μόνο μερικά γράμματα,» καταλήγει η αρχαιολόγος.

Terra Papers

http://strange-omniverse.blogspot.gr