Η επεισοδιακή εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας το 1985 - Κλοπή της κάλπης και χρωματιστά ψηφοδέλτια

Πολιτικές ίντριγκες, συνταγματικές αμφισβητήσεις και έντονο παρασκήνιο συνοδεύουν τις περισσότερες προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν τα 30 τελευταία χρόνια! Ο θεσμός, παρότι μικρής σημασίας, φέρνει, από την Μεταπολίτευση έως και σήμερα, ζυμώσεις και τριγμούς, παρασκήνιο, έντονους ψίθυρους και διαρροές, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που στο «παιχνίδι» ενεπλάκη το κομματικό συμφέρον.
Η πιο επεισοδιακή όμως – μέχρι σήμερα τουλάχιστον – εκλογή Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας από την Μεταπολίτευση ήταν αυτή του Χρήστου Σαρτζετάκη, το μόνο μη πολιτικό πρόσωπο που εκλέχτηκε στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα. Ήταν ο ανακριτής που, 22 χρόνια πριν, είχε αναλάβει τη δίκη για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.
Ο Χρήστος Σαρτζετάκης εκλέχτηκε Πρόεδρος τον Μάρτιο του 1985 και παρέμεινε μέχρι τη λήξη της θητείας του τον Μάιο του 1990. Και αν σήμερα φαντάζει απίθανο να συγκεντρωθούν οι απαιτούμενοι 180 βουλευτές για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, δεν είναι η πρώτη φορά που η Βουλή κατάφερε στο παρά πέντε να συγκεντρώσει τον πολυπόθητο αριθμό και να αποφύγει τις εκλογές…

Η ρήξη της 9ης Μαρτίου
Το θρίλερ του 1985 δεν είχε προηγούμενο. Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που εξελέγη τον Μάιο του 1980. Λίγο πριν η θητεία του φτάσει στο τέλος της Καραμανλής και Παπανδρέου σε συνάντηση που είχαν, συμφώνησαν ότι ο τότε πρωθυπουργός θα πρότεινε την παραμονή του στο ύπατο αξίωμα. Με μια όμως αιφνιδιαστική κίνηση, στις 9 Μαρτίου του 1985, ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοινώνει στο ΠΑΣΟΚ την υποψηφιότητα του Χρήστου Σαρτζετάκη αλλά και την απόφασή του να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η Νέα Δημοκρατία εξεγείρεται, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποβάλει την παραίτησή του στον Πρόεδρο της Βουλής και αποχωρεί από το Προεδρικό Μέγαρο στις 10 Μαρτίου του 1985, την αμέσως επόμενη δηλαδή μέρα. Τα καθήκοντά του ανέλαβε, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Βουλής, Ιωάννης Αλευράς.
Το θρίλερ των «180»
Στις τρεις ψηφοφορίες που ακολούθησαν προέκυψαν διαδικαστικά προβλήματα, αναφορικά με την ψήφο του Ιωάννη Αλευρά, με τους συνταγματολόγους να διαφωνούν για το αν τα νέα του καθήκοντα τον επιτρέπουν να ψηφίσει για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην πρώτη ψηφοφορία συγκεντρώθηκαν 184 ψήφοι (μεταξύ των οποίων και οι 13 βουλευτές του ΚΚΕ που για πρώτη και τελευταία φορά μέχρι και σήμερα – ψήφισαν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας) ενώ βρέθηκαν και δύο λευκά ψηφοδέλτια. Η Νέα Δημοκρατία απείχε. Στη δεύτερη ψηφοφορία μοιράστηκαν έγχρωμα ψηφοδέλτια, κάτι που πυροδότησε έντονες αντιδράσεις περί ξεκάθαρης παραβίασης της μυστικής ψηφοφορίας.
Αποκορύφωμα του... αλαλούμ ήταν όταν ο βουλευτής της ΝΔ, Ελευθέριος Καλογιάννης, άρπαξε την κάλπη και προσπάθησε να την μεταφέρει στην αίθουσα των γραφείων της ΝΔ. Στη δεύτερη ψηφοφορία ο Χρήστος Σαρτζετάκης συγκέντρωσε 181 ψήφους, ενώ στην τρίτη και τελευταία 180 ψήφους, την οριακή δηλαδή πλειοψηφία που απαιτεί το Σύνταγμα.
ΠΗΓΗ