Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Μια άποψη που κυριαρχεί εδώ και χρόνια στο προσωπικό επιτελείο του Ερντογάν και που δεν είχε εκτιμηθεί ανάλογα από την ελληνική πλευρά, είναι ότι ο καλύτερος τρόπος να κρατήσεις ένα στρατό που είχε συνηθίσει επί δεκαετίες να επεμβαίνει στα πολιτικά πράγματα μακριά από την πολιτική, είναι να τον έχεις συνεχώς σε πολεμική ένταση. Αυτό όμως είναι και μια ακροβασία σε τεντωμένο σχοινί, γιατί μια στρατιωτική αποτυχία θα οδηγήσει τον πρόεδρο. το λιγότερο, στο…ικρίωμα!
Το αποτυχόν στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία τον Ιούλιο του 2016, αποτελεί σταθμό για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όπως και για όλη την Τουρκία στην περαιτέρω πορεία της αλλά και για τον ίδιο τον Ερντογάν.
Δυο είναι τα βασικά αλλά και αντιφατικά στοιχεία που μπορούμε να παρατηρήσουμε μετά το πραξικόπημα που χαρακτηρίζουν τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Το πρώτο είναι μια αυξανόμενη επιθετικότητα σε πολλά μέτωπα και το δεύτερο οι συνεχιζόμενες εκκαθαρίσεις σε όλα τα όπλα και σε όλες τις βαθμίδες. Το κυριότερο όμως για τον ίδιο τον Ερντογάν είναι να επιτύχει τον απόλυτο έλεγχο στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
Η άποψη ότι 18 χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από το έγκυρο ισλαμικό κόμμα, ΑΚΡ, ο Ερντογάν και παρά του ότι έχει το 50% του τουρκικού λαού, δεν έχει καταφέρει να ελέγξει παρά τις μεγάλες εκκαθαρίσεις απόλυτα τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, προβάλλεται σε ένα αποκαλυπτικό της άρθρο από την γνωστή Τουρκάλα αρθρογράφο, Verda Özer, στην εφημερίδα Hürriyet, επικαλούμενη τον έγκυρο στρατιωτικό ερευνητή, Metin Gürcan.
Χαρακτηριστικό είναι εδώ να προσθέσουμε και την δήλωση του πρώην υπουργού Άμυνας, Fikri Işık, (4/7/2017) ότι οι εκκαθαρίσεις στον τουρκικό στρατό θα συνεχιστούν με αμείωτο ρυθμό που συνεπικουρεί σε αυτό τον ισχυρισμό.
Το πιο σημαντικό στοιχείο, μετά από 19 χρόνια ισλαμικών κυβερνήσεων, είναι ότι το 85% των αξιωματικών και των στελεχών των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, (δεν μιλάμε για την ηγεσία και τα ανώτατα κλιμάκια που είναι πειθήνια όργανα του Ερντογάν) όπως ομολογείται, είναι πλειοψηφικά κοσμικό, (ULTRA-LAİK), δηλαδή δυσανασχετεί με το ισλαμικό καθεστώς και την επαναφορά των ισλαμικών συμβόλων στον δημόσιο βίο.
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από διάφορες εκδηλώσεις, όπως ότι δεν τηρούν την νηστεία του Ραμαζανίου, ενώ σπανία προσεύχονται δημόσια με την χαρακτηριστική κίνηση των ανοιχτών χεριών, (ανοιχτές παλάμες), να κοιτούν ψηλά, σε δημόσιες τελετές, κυρίως κηδείες θυμάτων του πολέμου κατά των Κούρδων. Μάλιστα, όπως αναφέρεται, στις υψηλές βαθμίδες των αξιωματικών ο κοσμικός χαρακτήρας είναι ακόμα πιο ισχυρός.
Συμφωνά με τον στρατιωτικό ερευνητή, Metin Gürcan, ενδιαφέρων είναι ότι αυτό το 85% των κοσμικών αξιωματικών διαιρείται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες και ότι αυτές δεν είναι ενιαίες.
Η πρώτη κατηγορία είναι οι παραδοσιακοί Κεμαλικοί, που είναι πιστοί στο κεμαλικό πρότυπο του άθεου αξιωματικού και εχθρού κάθε θρησκευτικής προβολής. Η δεύτερη κατηγορία είναι οι Νατοϊκοί, δηλαδή οι φιλοδυτικοί και φιλοαμερικανοί, αυτοί που πιστεύουν ότι το συμφέρον της Τουρκίας είναι με την Δύση και με τις ΗΠΑ και αυτοί που είχαν στηρίξει επί χρόνια τον στρατηγικό άξονα Τουρκίας – Ισραήλ, (πολλοί εντάσσουν σε αυτή την κατηγορία και τους καταγόμενους από τους Ντονμέδες, όπως ο πρώην υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου, στρατηγός Τσεβίκ Μπιρ), και η τρίτη ομάδα, πιο πρόσφατη, είναι οι λεγόμενοι Αβρασιακοί- εθνικιστές, (από την Ευρασία), δηλαδή αυτοί που πρεσβεύουν ότι το συμφέρον της Τουρκίας είναι μια γκανταφική ανεξάρτητη πολιτική, που θα κλείνει περισσότερο προς το σύμφωνο της Σαγκάης, καθώς πιστεύουν πως η Δύση έχει προδώσει την Τουρκία σε πολλά σημεία, κυρίως στο κουρδικό ζήτημα. Αυτοί είναι και οι πιο φιλοερντογανικοί.
Αλλά το πιο εντυπωσιακό είναι πως, όπως αναφέρεται, παρά τις μεγάλες διώξεις και αλλεπαλληλίες εκκαθαρίσεις από τα φιλογκιουλενικά στοιχεία, ακόμα και σήμερα ένα σοβαρό ποσοστό, γύρω στο 15%, (;;;), των αξιωματικών είναι προσκείμενο στον Φετουλάχ Γκιουλέν. Οι περισσότεροι από αυτούς βρίσκονται στο ναυτικό και στην αεροπορία, όπου είχε παρατηρηθεί η μεγαλύτερη διείσδυση των γκιουλενικών αξιωματικών τα τελευταία χρόνια πριν από το πραξικόπημα.
Μετά το πραξικόπημα, (ελεγχόμενο ή όχι), διαμορφώθηκαν δυο κυρίαρχες τάσεις : αυτοί που υποστηρίζουν το καθεστώς νομιμότητας του Ερντογάν, άσχετα αν είναι μαζί του ή όχι και αυτοί που αντιτίθενται γιατί θεωρούν πως ο Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία στην καταστροφή. Μάλιστα στα στελέχη η διαίρεση υπέρ και κατά Ερντογάν είναι περίπου στο φίφτι-φίφτι. Εντυπωσιακό είναι, όπως αναφέρεται, ότι στο δημοψήφισμα του Απριλίου του 2017, στην Άγκυρα οι στρατιωτικοί ψήφησαν κατά της συνταγματικής μεταρρύθμισης του Ερντογάν.
Η επικίνδυνη στρατηγική ακροβασία του Ερντογάν είναι ότι η νεοοθωμανική φιλοδοξία του τον έχει οδηγήσει να ανοίξει πολλά μέτωπα. Αυτό δείχνει πως έχει αποφασίσει να το παίξει όλα για όλα και εδώ βρίσκεται το επίμαχο σημείο με την Ελλάδα και το τι είναι αποφασισμένος να πράξει.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου